7 - 04 - 2021
وین؛ ادامه گفتوگوهای تکراری و بیحاصل
نادر کریمیجونی- ایران نه فقط از ایالات متحده که از اروپا هم قطع امید کرده است. تا قبل از پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا، مذاکرات ایران با کشورهای اروپایی برای نادیده گرفتن تحریمهای سختگیرانه ترامپ و همکارانش تقریبا به جایی نرسید و ایران به تلافی تحریمهای یادشده و بیعملی اروپاییها، تصمیم به کاهش اجرای تعهدات خود در توافقنامه هستهای گرفت. اروپاییها هم اگرچه این کاهش اجرای تعهدات را نپذیرفتند و با موضعگیریهای گوناگون آن را محکوم کردند اما از همراهی با واشنگتن برای فعالسازی مکانیسم ماشه و تحت فشار قرار دادن تهران نیز طفره رفتند.
با پیروزی بایدن و کنار رفتن ترامپ و همکارانش نه فقط ایرانیها که اروپاییها هم امیدوار بودند گره همکاریهای توافق هستهای باز و رویهها و رفتارهای متعارف بر اجرای توافق برجام حاکم شود. اما نه فقط ایالات متحده به توافق بازنگشت بلکه رویه اروپاییها در اجرا و پایبندی به تحریمهای ایالات متحده نیز تغییر نکرد. در ماههای گذشته نیز اروپا و آمریکا بر همان رویههای گذشته حرکت کردند و از تغییر رفتار خود احتراز جستند.
به این ترتیب امید کشورمان برای حل و فصل مشکلات پایبندی به مفاد برجام از سوی همه طرفین، به یأس مبدل و چشمانداز لغو تحریمها بیش از پیش تیره و ناامیدکننده شد.
برخی ناظران میگویند با توجه به مشکلات داخلی و آسیبهای بر جا مانده از دوران دونالد ترامپ، بایدن و همکارانش توجه کمتری به مناسبات دیپلماتیک و از جمله موضوع برجام و روابط ایران و ایالات متحده دارند. این ناظران میگویند در نخستین کنفرانس مطبوعاتی جو بایدن هیچ پرسشی درباره برجام و روابط با ایران مطرح نشد و رییسجمهور ایالات متحده نیز هیچ صحبتی در اینباره نکرد. ناظران یادشده میگویند در واقع ایران و برجام برای ایالات متحده اهمیتی ندارد و در اولویت نیست. به همین دلیل رییسجمهور آمریکا برای بازگشت به برجام و برطرف ساختن موانع یادشده عجلهای ندارد. این ناظران میگویند بر این پایه و برطرف شدن پیچیدگیهای حاکم بر توافق برجام موضوعی مزمن خواهد بود که معلوم نیست تا کجا و تا کی ادامه پیدا کند. اما رفتار ایالات متحده و رایزنیهای دیپلماتیک آن کشور در سطوح گوناگون، نشان نمیدهد که برجام، توافق هستهای و مناسبات با ایران برای ایالات متحده از اهمیت برخوردار نیست در واقع از زمان روی کار آمدن جو بایدن، هیچ هفتهای نبوده …
که در آن ایران، فعالیت هستهای کشورمان و مناسبات ایران با کشورهای دیگر و بالاخص مناسبات تهران با پکن و مسکو مورد توجه مقامات ارشد دولت و وزارت خارجه ایالات متحده قرار نگرفته باشد و واکنش مقامات مذکور در این رابطه رسانهای نشده باشد. علاوه بر این دیپلماتهای آمریکایی در تمام نشستها، کنفرانسها و گفتوگوهایی که درباره و یا به موضوع ایران و فعالیتهای هستهایاش ربط داشته، نه فقط حضور که مشارکت داشتهاند چنان که دیروز هم و با وجود مخالفتهای صریح ایران، روسیه و چین، نمایندگان ایالات متحده در وین حضور داشته و از نزدیک گفتوگوهای ایران و و ۱+۴ را دنبال کردهاند.در واقع چنین به نظر میرسد که آمریکا و اروپا، به موضوع ایران و تداوم برجام علاقهمند هستند و آن را با حساسیت دنبال میکنند ولی آنان با این واقعیت مواجه شدهاند که زمان میگذرد و سررسید پایان محدودیتهای ایران در حوزههای گوناگون فرا میرسد.
به این ترتیب چه اروپا و آمریکا به تعهداتشان عمل کرده باشند و چه قولها و تعهداتشان را زیر پا گذاشته باشند، ایران در پایان دوره زمانی تعیین شده در برجام به آزادیهای پیش از امضای توافقنامه باز خواهد گشت. در این صورت ایران نه فقط آزادیهای عملیاتی در حوزه فعالیتهای هستهای را بازیافته بلکه امتیازهای دائمی و بلندمدت کسب کرده که اروپا و آمریکا موظف به رعایت آن هستند. در واقع ترامپ و اطرافیانش این آزادی دائمی پس از دوران محدودیت را متوجه شده و میخواستند این آزادی دائمی ایران را مهار کنند؛ کاری که اکنون بایدن و اطرافیانش همان خط را دنبال میکنند و میخواهند با ابزار گوناگون و استفاده از ترفندهای مختلف، آزادی دائمی ایران را به محدودیت دائمی تبدیل کنند؛ امری که مقامات ایرانی آن را دریافتهاند و به هر قیمتی روند فعلی را تا رسیدن به نقطه رهایی دنبال خواهند کرد. نمونه این استراتژی در مورد رفع تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران مشاهده شد و ایالات متحده نتوانست از پایان و رفع این تحریمها جلوگیری کند.بر این پایه گمان میرود نشستهای ایران و ۱+۴ فقط وقتگذرانی و گفتوگوهای بیحاصل باشد چراکه هم ایران میداند از چه چیز باید محافظت کند و هم اروپا و آمریکا میدانند که چه چیزی را باید از چنگ ایران بیرون آورند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد