22 - 07 - 2024
وزیر تکمادهای
گروه انرژی- دستاوردسازیها تا آخرین روزهای دولت سیزدهم ادامه دارد؛ بیش از همه در وزارت نفت. در شرایطی که مقامات وزارت نفت در تلاش هستند که صنعت نفت را اسب زین کرده برای دولت چهاردهم به نمایش بگذارند، نگاهی به برنامههای جواد اوجی در هنگام رای اعتماد به مجلس نشان میدهد که او در بسیاری از سرفصلهایی که خود را ملزم به اجرای آنها کرده بود، ناموفق بوده است.
در بخشی از سرفصل برنامههای جواد اوجی به مجلس هنگام رای اعتماد نسبت به رسیدگی فوری به وضعیت تراز گاز کشور طی سالهای آینده وعده داده شده، این در حالی است که گاز تا پایان دوران وزارت او پاشنهآشیل صنعت کشور و البته صنعت نفت بوده است.
توجه به توسعه پتروپالایشگاهها با هدف تامین پایدار خوراک صنایع پتروشیمی و صادرات فرآورده از دیگر برنامههای اوجی بوده که نهتنها دراین رابطه اقدام موثری انجام نشده بلکه پتروشیمیها در دوران مدیریت او بیشترین مشکلات را داشتند.
در دیگر سرفصلهای برنامه اوجی در حوزه اکتشاف وعدههای او با آنچه امروز میبینیم، تطابق ندارد یا او به تفضیل درخصوص بهینهسازی زنجیره تولید تا مصرف وعده داده بود، حال آنکه بهینهسازی یکی از کماهمیتترین بخشها در دوران وزارت او بوده است. در واقع بهجز بخش بازاریابی و فروش نفت، گاز، میعانات گازی و فرآوردههای نفت که بر محور اقتصاد مقاومتی و دور زدن تحریمها صورت گرفت، در کارنامه وزیر نفت دولت سیزدهم نقطه قوتی دیده نمیشود.
اوجی وعده داده بود که « ضریب بازیافت میادین نفتی و عدم اجرای پروژههای ازدیاد برداشت و بهبود ضریب بازیافت را با توجه به بالا بودن عمر مخازن کشور و افت تولید طبیعی آنها بهبود ببخشد که این اتفاق نیفتاد.»
بدهی انباشته و کمبود شدید منابع مالی که اوجی در برنامه پیشنهادی خود به مجلس برای آن وعده داده بود تا پایان دوره جزء مشکلات اساسی صنعت نفت باقی ماند. هرچند اقداماتی در این رابطه انجام شد از جمله تشکیل کنسرسیومی از بانکها و نهادها برای توسعه برخی میادین نفتی، با این حال اجرای طرحهای غیراولویتدار نظیر 34بسته نگهداشت تولید، تریر روش تامین مالی به اوراق مشارکت، استمهال بدهیهای گذشته، منجر به کمبود شدید منابع مالی در وزارت نفت همچنان معطل باقی ماند.
وزارت نفت عنوان میکند که تکلیف توسعه و تولید میادین مشترک نفت و گاز در دولت سیزدهم روشن شده است، این در حالی است که بسیاری از میادین از جمله فرزاد A و B، آرش، مجنون و فروزان همچنان نامشخص است. پیشرفت و توسعه در میادینی هم که تعیین تکلیف شدهاند به کندی پیش میرود و از همه مهمتر هیچ گزارشی تا به امروز از آنچه تحت عنوان قرارداد با روسیه برای توسعه میادین مشترک بسته شده، ارائه نشده است.
پالایشگاههای فراسرزمینی؛ چراغی که به خانه روا بود
یکی از طرحهایی که وزارت نفت دولت سیزدهم روی آن مانور زیادی داد و درباره آن بزرگنمایی کرد، پالایشگاههای فراسرزمینی بود. میز نفت در این رابطه مینویسد:« این دروغ بیش از همه درباره پالایشگاه ال پالیتو شنیده شده است؛ یک واحد پالایشی 110هزار بشکهای که گفته میشود ایران روزانه 100هزار بشکه نفت به آن ارسال میکند. رسانههای همسو با دولت تا میتوانند به این دروغ دامن میزنند که ایران سهامدار این پالایشگاه شده در حالی که شرکت مهندسی و ساختمان نفت ایران وظیفه تامین قطعات موردنیاز این واحد پالایشی و اورهال آن را بر عهده دارد و خبری از سهامداری نیست.
این در حالی است که «فرهاد احمدی» مدیرعامل شرکت مهندسی و ساختمان ایران دراینباره گفته بود: این قرارداد باهدف تعمیرات اساسی، راهاندازی و تکمیل ظرفیت عملیاتی یک واحد پالایشگاهی امضا شده است. او اضافه کرده بود منابع مالی این پروژه توسط شرکت نیکو تامین خواهد شد که قرارداد مالی آن نیز فیمابین شرکت نیکو و شرکت ونزوئلایی امضا شده است.»
به نوشته این وبسایت، نکته مهمتر اینجاست که روابط فنی میان ایران و ونزوئلا در دولت گذشته آغاز شد و در همان دوره، گروههای مختلف فنی با سفر به کاراکاس بخشی از ظرفیتهای پالایشی این کشور را احیا کردند اما اصولا به دلیل محرمانه بودن پروژه، جزئیاتی دراینباره منتشر نشد؛ درست برخلاف دولت فعلی که برخلاف منافع ملی تا میتواند کارهای نکرده خود را هم در بوق و کرنا میکند.
جواد اوجی وزیر نفت هم چندی پیش این دروغ را تکرار کرد و تعمیرات پالایشگاه ال پالیتو و فروش 100هزار بشکه نفت به ونزوئلا را «پالایشگاه سرزمینی» عنوان کرد که در نوع خود جالب بود.
توضیحات شرکت ملی مهندسی و ساختمان ایران اما بهخوبی نشان میدهد خبری از پالایشگاه فراسرزمینی نیست چراکه مهمترین مشخصه چنین پالایشگاههایی، مالکیت آن یا سهامدار بودن آن است که طبیعتا چنین موضوعی دراینباره صدق نمیکند.»
میز نفت مینویسد: «مشخص نیست چرا وزارت نفت، کاری را که در دولت قبل آغاز شده بود و در این دولت ادامه دارد را بهعنوان یک معجزه عنوان میکند و بهدروغ، نام آن را پالایشگاه فراسرزمینی میگذارد.
اگر ارائه خدمات فنی و فروش 100هزار بشکه نفت، پالایشگاه فراسرزمینی است پس عربستان با انبوهی از سهامداری خود در پالایشگاههای شرق آسیا باید فعالیتهای خود را چه بنامد!»
غش کردن به سمت روسیه
وزارت نفت در دولت سیزدهم بیش از دولتهای قبل روی توافق و همکاری با روسیه تاکید داشته است.این توجه و بزرگنمایی به خصوص بعد از سفر پوتین به تهران که در حاشیه آن تفاهمنامهای برای سرمایهگذاری 40میلیارد دلاری با ایران به امضا رسید، افزایش یافت، زیرا بخشی از این تفاهمنامه روی سرمایهگذاری مشترک روسها در صنعت نفت و گاز ایران تمرکز داشت. همانطور که اشاره شد از سرنوشت این قراردادها و سرمایهگذاریهای احتمالی گزارش مستندی در دسترس نیست، این در حالی است که در واپسین روزهای دولت سیزدهم، وزارت نفت از واردات گاز از روسیه خبر داده است.
ابهام در توافقنامه گازی میان روسیه و ایران موجب نگرانیهای بسیاری از آینده این قرارداد و احتمال خسارت به منافع ملی کشور شده است.
وبسایت انرژی پرس در این رابطه مینویسد: «دولت سیزدهم رکورد واردات انرژی به ایران را جابهجا کرده، پس از واردات بنزین، اینبار نوبت به گاز رسیده است. ایران رتبه دوم ذخایر گاز جهان، قرار است از روسیه گاز وارد کند. نکته جالب ماجرا اینجاست که جواد اوجی وزیر نفت، آن را دستاوردی بزرگ برای ایران و دولت سیزدهم میداند. این توافقنامه گازی، در آخرین روزهای عمر دولت سیزدهم به امضا رسیده اما هنوز به مرحله قرارداد نرسیده، دولت پزشکیان این فرصت را دارد که پیش از امضای قرارداد آن را بازنگری کند. براساس این توافقنامه؛ ایران به مدت ۳۰ سال روزانه ۳۰۰میلیون مترمکعب گاز از روسیه وارد میکند. تاکنون جزئیاتی از این توافقنامه منتشر نشده اما به گفته وزیر نفت، هزینه احداث خط لوله برعهده طرف روسی است.ایران با کسری ۳۰۰میلیون مترمکعبی گاز در فصلهای سرد سال مواجه است. گویا این توافقنامه برای جبران کسری گاز در فصلهای سرد سال و صادرات گاز به عراق و ترکیه و پاکستان در فصلهای گرم سال است اما بزرگترین نگرانی مربوط به جریمه عدم خرید گاز روسها توسط ایران است. مشخص نیست اگر به هر دلیلی ایران حاضر به خرید گاز روسها نشود، چه میزان جریمه باید بپردازد. بسیاری نگرانند که ایران تاوان سنگینی برای این قرارداد بپردازد و اتفاقی که برای پاکستان در خط لوله صلح رخ داد، اینبار برای ایران بیفتد. به نوشته وبسایت انرژی پرس، گاز روسها به دلیل از دست دادن بازار اروپا و قیمت ارزان در بازار چین و ترکیه، روی دستشان مانده است.مشخص نیست، روسها با چه فرمول و قیمتی قرار است گاز به ایران صادر کنند. تا پیش از جنگ اوکراین، روسیه روزانه ۵۰۰میلیون مترمکعب گاز به اروپا صادر میکرد که بهدلیل تحریم، روسها بازار اروپا را از دست دادند. بدون تردید صادرات ۳۰۰میلیون مترمکعبی گاز به ایران، یک موفقیت بزرگ برای روسیهای است که بازار گاز خود را از دست داده است. اما با توجه به سوابق روسها و مشخص نبودن جزئیات این توافقنامه گازی، نمیتوان به تامین منافع ملی ایران خوشبین بود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد