8 - 01 - 2020
واشنگتن در تنگنا
گروه جهان- پس از تصویب قطعنامه خروج نیروهای آمریکایی از عراق، گمانهزنیها بر سر ماندن و رفتن سربازان آمریکایی در این کشور بالا گرفت. ترامپ در واکنش به این قطعنامه عراق را تهدید به تحریمهای گسترده کرد. همزمان واشنگتنپست از آماده شدن پیشنویس تحریمها علیه عراق خبر داده است. البته هنوز هیچ تصمیم نهایی درباره مجازاتهای اقتصادی گرفته نشده و اعمال تحریمها علیه عراق منوط به خروج نظامیان از این کشور است.
این اتفاقات در حالی رخ داده که افشای نامهای از سوی فرمانده نیروهای ائتلاف آمریکا در عراق منجر به هرج و مرج در کاخ سفید و اختلاف نظر بین پنتاگون و فرماندهان میدانی شده و ترامپ را به شدت نگران و آشفته کرده است.
این روزها اختلاف عقیده در آمریکا درباره اقدامات ترامپ و همچنین ادامه حضور نظامی این کشور در خاورمیانه بالا گرفته است. بیش از پیش دودستگی و شکاف در کاخ سفید نمایان شده تا جایی که با توجه به وعده انتخاباتی ترامپ مبنی بر خروج از خاورمیانه، حال برخی تحلیلگران بر این باورند که ترامپ قصد خارج کردن نیروهایش از عراق را دارد اما نمیخواهد اینگونه به نظر برسد که تحت فشار پارلمان و دولت عراق ناگزیر به انجام این کار شده است.
این درحالی است که به گزارش الجزیره، نیروهای آمریکایی ائتلاف ضد داعش در عراق به طور جزئی مقر خود را به کویت انتقال دادند.
از طرفی در میان اختلاف عقاید در این زمینه مهمترین چیزی که بر مساله خروج نیروهای آمریکا از عراق حاکم خواهد بود منافع سیاسی ترامپ و سود حاصل از این اقدام برای او در صورت انجام آن است. چارلز دان در این باره میگوید: ترامپ میخواهد طوری وانمود کند که به وعده انتخاباتیاش مبنی بر خروج از خاورمیانه عمل کرده است.
از طرفی استفان هادلی، مشاور امنیت ملی آمریکا در دوره بوش، بر این باور است که اگر دولت عراق نیروهای آمریکایی را اخراج کند، گرفتار دامی شده که توسط گردانهای حزبالله پهن شده است. خروج نیروهای آمریکایی از عراق باعث تقویت حشدالشعبی، تضعیف دولت مرکزی و صدمه زدن به حاکمیت عراق میشود و همچنین به تلاشها برای مقابله با بازماندههای داعش آسیب جدی وارد میکند.
ژنرال ویلیام سیلی، فرمانده ستاد مشترک نیروهای آمریکایی به همتای عراقی خود یعنی رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح این کشور نامهای مبنی بر ترک خاک این کشور داده که تصاویر آن در خبرگزاریها درز پیدا کرده. طبق اطلاعات مندرج در نامه یک بازه زمانی ۶۰ روزه برای برنامه خروج نیروهای ائتلاف از خاک عراق تعیین شده است. مارک مایلی، رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا بعدا وجود چنین نامهای را تایید کرد اما گفت که این نامه پیشنویس بوده و به طور اتفاقی در اختیار رسانهها قرار گرفته است.
تشدید تدابیر امنیتی در عراق به حدی بالا گرفته که کشورهای خارجی تصمیم به خروج نیروهایشان از این کشور گرفتهاند. گفتنی است ارتش آلمان دیروز اعلام کرد به دلیل تنشهای منطقهای بخشی از نیروهایش را از خاک عراق تخلیه خواهد کرد. قرار است این نیروها که در حال حاضر مشغول آموزش نیروهای عراقی هستند، به کویت و اردن منتقل شوند. نیروهای آلمانی فعال در عراق که در مجموع ۱۲۰ نفر هستند بهطور موقت کاهش مییابند و حدود ۳۰ نفر که در پایگاههای بغداد و تاجی مستقر هستند، به کشورهای همسایه یعنی کویت و اردن منتقل میشوند.
تکذیب پنتاگون
وزیر دفاع آمریکا در واکنش به درز این نامه اعلام کرد آمریکا هیچ برنامهای برای ترک عراق ندارد و نیروهای آمریکایی برای هر گونه اقدام متقابل ایران در پی شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی آماده میشوند. مارک اسپر گفت: هیچ تصمیمی برای خروج از عراق وجود ندارد. همچنین هیچ طرحی برای مقدمات این خروج تصویب نشده است. من نمیدانم این نامه چیست. ما در تلاشیم تا دریابیم که از کجا آمده است و چیست، اما هنوز تصمیمی برای خروج از عراق گرفته نشده است. او اضافه کرد: ایالات متحده در کنار متحدان و شرکای خود همچنان متعهد به مقابله با داعش در عراق است.
فرمانده نیروهاى آمریکایى در عراق به عادل عبدالمهدى اطلاع داده که ظرف هفتههاى پیش رو در احترام به خواست دولت عراق این کشور را ترک خواهند کرد. در این نامه آمده در روزهاى آینده براى جابهجایى امن نیروها پرواز هلیکوپترهاى نفربر بر فراز بغداد بیشتر خواهد شد. با وجود این دیوید مارتین، خبرنگار حوزه دفاعی شبکه سیبیاس گفته رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا در واکنش به این نامه اعلام کرده آن پیشنویس نهایی نشده یک نامه بوده و تاکید کرده ایالات متحده هیچ برنامهای بر خروج نیروهایش از عراق ندارد بلکه در این نامه که به گفته او عبارات آن به دقت تنظیم نشده بودند، تنها به مقامهای عراقی از جابهجایی نیروها از منطقه سبز بغداد خبر داده شده بوده است. همزمان گزارشهایی از پرواز هلیکوپترهای آمریکایی بر فراز بغداد در یکشنبه گذشته مخابره شده که به همین نقلوانتقالات و جابهجایی نیروهای آمریکایی نسبت داده شده است. در متن نامه منسوب به ژنرال سیلی هم به وزارت دفاع عراق اطلاع داده شده نیروهای ائتلاف پرواز هلیکوپترهای خود بر فراز بغداد را افزایش خواهند داد تا از منطقه بینالمللی به اماکن دیگر انتقال یابند. اخبار مربوط به جابهجایی و تحرکات لجستیکی نیروهای آمریکایی در حالی مخابره شده که پنتاگون طی دو روز گذشته از اعزام هزاران نیروی جدید به خاورمیانه خبر داده بود و گفته بود این اعزامها همسو با افزایش تنش بیسابقه میان تهران و واشنگتن صورت گرفته است.
این در حالی است که روزنامه ایندیپندنت دیروز اعلام کرد: نیروهای آمریکایی پایگاههای حفاظتنشده در شمال بغداد را تخلیه و سربازان و تجهیزات خود را به پایگاههای نظامی در شمال و غرب بغداد منتقل کردند. آنها تاکید کردند این عملیات صبح روز شنبه گذشته آغاز شد و صبح دیروز به طور کامل پایان یافت.
خشم ترامپ از افشای نامه
سیانان بامداد دیروز به نقل از یک مقام کاخ سفید گزارش داد ترامپ به خاطر افشای نامه خروج نظامیان آمریکایی از عراق بسیار خشمگین است. سیانان بدون اشاره به این مقام کاخ سفید، اعلام کرد خشم ترامپ به حدی بود که او معاونان و دستیارانش را در این خصوص بازخواست کرده و از آنان درباره این موضوع توضیح خواسته است. افشای سند خروج نظامیان آمریکایی از عراق موجب دستپاچگی مقامهای واشنگتن شده است.
پس از آن، ژنرال جوزف دانفورد با تایید ضمنی صحت سند منتشر شده از سوی رسانهها مبنی بر خروج نظامیان آمریکایی از عراق گفت: این سند، پیشنویس امضانشده نامهای بود که هدف آن هماهنگی بود و نباید منتشر میشد و به اشتباه به دست نیروهای عراقی رسید.
پس از آن یکی از سخنگویان وزارت دفاع عراق به افشای این سند واکنش نشان داد و گفت تغییری در سیاست آمریکا در خصوص حضور نظامیانش در عراق رخ نداده و واشنگتن همچنان به رایزنی با دولت بغداد در خصوص شکست داعش و حمایت از نیروهای اطلاعاتی عراقی ادامه میدهد. برخی رسانههای عراقی همچنین اعلام کردند که برهمصالح، رییس جمهوری عراق دوشنبه شب گذشته فهرست تحریمهای احتمالی آمریکا را از مقامهای واشنگتن دریافت کرده است.
تخمین زده میشود که ۵۲۰۰ نیروی آمریکایی برای آموزش سربازان عراقی و مقابله با گروه داعش در این کشور به سر میبرند. این نیروها در قالب توافق امنیتی بین عراق و آمریکا موسوم به «سوفا» در عراق حضور دارند. قرارداد یادشده به روابط امنیتی بین دو کشور، بازه زمانی و محدوده فعالیت نیروهای آمریکایی در عراق میپردازد. این توافقنامه در سال ۲۰۰۸ بین هوشیار زیباری، وزیر خارجه وقت عراق و رایان کروکر، سفیر وقت آمریکا در بغداد امضا شد و از همان هنگام به عنوان جدول زمانبندی خروج نیروهای آمریکایی از این کشور محسوب میشد.
اعزام ۶ بمبافکن ب۵۲ به اقیانوس هند
نیروی هوایی آمریکا شش بمبافکن به یک پایگاه نظامی در اقیانوس هند فرستاده است. پس از ترور سپهبد قاسم سلیمانی توسط نیروهای آمریکایی در عراق تنش در منطقه خاورمیانه به شدت افزایش یافته است. همزمان با بالا رفتن تنش میان ایران و آمریکا، نیروی هوایی آمریکا شش بمبافکن ب۵۲ را به جزیرهای در اقیانوس هند فرستاده است.
به گزارش فاکسنیوز، این تازهترین اقدام نظامی آمریکا پس از آن است که گروه شبهنظامی کتائب حزبالله عراق در مورد حملات تلافیجویانه به نیروهای آمریکایی هشدار داد. بر اساس این گزارش این بمبافکنها از پایگاه هوایی بارکسدال در ایالت لوئیزیانا به جزیره دیهگو گارسیا در اقیانوس هند منتقل میشوند. این جزیره ۳۷۰۰ کیلومتر از جنوبیترین نقطه ایران فاصله دارد. این جزیره که در اجاره آمریکاست یکی از مهمترین پایگاههای نظامی این کشور در اقیانوس هند محسوب میشود.
هواپیماهای ب۵۲ دارای هشت موتور است و برای حمل یک انبار بزرگ سلاح از جمله موشکهای کروز، بمبهای هدایتشونده و بمب هستهای ب۶۱ قابل استفاده هستند.
زمان خروج آمریکا از عراق و منطقه فرا رسیده
تحلیلگر آمریکایی روزنامه یواسای تودی، در مطلبی به دولت این کشور توصیه کرد به دنبال تشدید وخامت اوضاع برای نظامیان آمریکا در عراق و کلیت خاورمیانه، زمان آن رسیده که این نیروها منطقه را ترک کنند. بنجامین اچ.فریدمن، مدیر سیاسی در انستیتو اولویتهای دفاعی آمریکا در تحلیلی در نشریه یواسای تودی نوشت: با افزایش تبعات مستقیم اقدامات آمریکا در عراق احتمال حملات گروههای مختلف از جمله نیروهای بسیج مردمی عراق علیه نظامیان آمریکا و دیگر پرسنل این کشور افزایش یافته است. این وضعیت با توجه به جنگطلبی دولت دونالد ترامپ میتواند یک نزاع کلیتری را با ایران در پی داشته باشد. نیروهای آمریکایی باید تا همین الان خاک عراق را ترک کرده باشند. به مجرد شکست به اصطلاح خلافت گروه تروریستی داعش در منطقه، ماموریت نظامی آمریکا در آنجا تیره و مبهم است.
بعد از آنکه دولت دونالد ترامپ، آمریکا را از توافق هستهای برجام با ایران خارج ساخته و فشارهای اقتصادی را بر این کشور تشدید کرد نیروهای آمریکایی در منطقه تبدیل به یک قطب جذب دردسر و طعمهای برای یک جنگ فاجعهبار شدند تا اینکه بخواهند به عنوان ابزارهای امنیتی آمریکا مطرح باشند. در پی حمله پهپادی آمریکا که باعث به شهادت رسیدن سردار قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، معاون نیروهای بسیج مردمی عراق و چند تن از همراهانشان شد، مستقر ساختن نیروهای آمریکایی در عراق حتی نسبت به قبل نیز امری شکنندهتر است. هماکنون این احتمال وجود دارد که بسیاری از نیروهای بسیج مردمی عراق که بهطور عمده متشکل از نیروهای شیعه بوده و برخی برآوردها تعداد آنها را ۵۰۰ هزار نیرو میدادند و در سالهای اخیر به جنگ با داعش همچون سردار سلیمانی کمک کردند، هماکنون قیام علیه نیروهای آمریکایی را به ویژه در صورت تداوم حضور این نیروها در عراق با وجود مطالبه خارج شدن آنها توسط دولت بغداد، آغاز کنند. این تحلیلگر ادامه داده است: این نیروهای شبهنظامی صرفنظر از اینکه چه کیفیتی دارند با توجه به نیروی انسانی بالای آنها، یک تهدید قابل توجه به حساب میآیند.
هماکنون خشم مردمی از آمریکا در عراق نه فقط از بابت حمله پهپادی اخیر و حملات هوایی چند روز قبل از آن بلکه نشأت گرفته از اشغالگری ناشیانه این کشور توسط آمریکا و جنگ داخلی متعاقب آن غیرقابل اجتناب است. این وضعیت کار را برای آنکه هر گونه دولتی در عراق بخواهد از حضور نظامیان آمریکا حمایت کرده یا جلوی مقاومت شیعیان در برابر نیروهای آمریکایی را بگیرد، دشوار میسازد.
احتمالا دور خشونتها علیه نیروهای آمریکایی در عراق صرفا محدود به این نقطه از منطقه نخواهد شد. مقامهای دولت ترامپ مدعی شدند که هر گونه حملات شبهنظامیان در عراق علیه خود را از ناحیه ایران قلمداد میکنند. در حالی که اصلا مشخص نیست که آیا آنها دستور تهران را اجابت میکنند یا خیر. با این حال این نیروها هر چند به صورت غیرعمد شرایطی را به وجود آوردند که خطرات علیه نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه افزایش یافته و ممکن است سبب شود که آنها به جنگی با ایران کشیده شوند. این البته سیاستهای ما بوده که ما را به این ورطه کشانده است. هیچ یک از اهداف امنیتی آمریکا این خطرات را توجیه نمیکنند.
این ایده که نیروهای آمریکایی باید برای شکست دادن باقیماندههای گروه داعش همچنان در عراق باقی بمانند اراده آشکار عراقیها برای آنکه این کار را خودشان انجام دهند، نادیده میگیرد. همچنین این ایده این درس تاریخی را که نیروهای آمریکایی همواره به تحریک از سرگیری شورشهای عوامل شبهنظامی به جای فروخواباندن آنها کمک کردهاند، به ذهن متبادر میسازد. ادامه ماموریت نظامی در عراق حتی اگر دربردارنده ریسک یک جنگ زیانبار گسترده با ایران نباشد، یک ایده بد است. آمریکا به جای اعزام نیروهای بیشتر خود به منطقه برای اضافه شدن آنها به نیروهای قبلی در وضعیت آسیبپذیر باید نیروهایش را از عراق خارج کند و خروجش از کلیت منطقه را آغاز کند. همانطور که تحولات دو هفته گذشته این موضوع را برجسته کردند، پراکندهسازی نیروهای آمریکایی در منطقه هیچ دستاورد مفیدی در پی نداشته و عاملی برای کشیده شدن آمریکا به یک جنگ غیرضروری دیگر هستند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد