17 - 11 - 2020
وابستگی ۸۰ درصدی هزینههای استخراج از معادن به نرخ ارز
سجاد غرقی*- بخش معدن به عنوان تامینکننده مواد اولیه در ابتدای زنجیره تولید قرار گرفته و نوسانات نرخ ارز و آثار آن بر این بخش سبب میشود تا همه حلقههای زنجیره نیز متاثر شوند.
در بخش ابتدایی زنجیره یعنی تامین مواد اولیه از معدن نوسانات نرخ ارز اثرات اندکی دارد زیرا معادن خود تولیدکننده مواد اولیه هستند و نرخ ارز بر تولید آنها اثری ندارد. اما از طرفی در تامین هزینههای تجهیزات و ابزار تولید که از خارج کشور وارد میشوند وابسته به نرخ ارز هستند.
فعالیت معدنکاری و استخراجی دارای سه راس است که شامل حفاری آتشباری، بارگیری و حمل مواد معدنی میشود (قبل از اینکه به کارخانه فرآوری برود از این سه مرحله عبور میکند). تمام دستگاههای مورد نیاز در این بخشها همچون دستگاههای حفاری (پنوماتیک یا هیدرولیک)، دستگاههای بارگیری همچون بیل مکانیکی و شاول، دستگاههای حمل (دامپتراک و کامیونهای سنگین) و بولدوزر و لودر ساخت خارج از ایران بوده و مجبور به واردات آنها هستیم. تنها تجهیزات آتشباری است که ساخت داخل بوده و نیازی به واردات آن وجود ندارد.در واقع بیش از ۸۰ درصد تجهیزات وارداتی است و تاثیر بسیاری نرخ ارز روی هزینههای تولید و معدنکاری دارد. از طرف دیگر هزینه مواد ناریه نیز طبیعی نیست زیرا در بسیاری از کشورها نسبت هزینه مواد ناریه به استخراج نزدیک به یک درصد است و حتی در ایالات متحده این عدد به زیر یک درصد نیز میرسد اما در ایران این هزینه تا ۳۵درصد هزینههای عملیاتی استخراجی را شامل میشود.در مجموع تمام این اعداد هزینههای بالایی را برای بخش معدن و استخراج به دنبال دارند و تنها مزیت در بخش معدن عدم نیاز به تامین مواد اولیه و نیروی انسانی ارزانتر و تامین انرژی هم هست. بنابراین میتوان گفت که نوسانات نرخ ارز در بخش هزینههای معدنکاری بسیار اثرگذار بوده و جدا از تورم که سایر صنایع نیز با آن روبهرو هستند، ۸۰ درصد هزینههای استخراجی ما وابسته به ارز است که طبیعتا اثر سنگینی روی بخش معدن دارد.از طرفی نگاهها نیز به بخش معدن حمایتی نیست زیرا هم افزایش حقوق دولتی را داریم و هم اینکه برای صادرات محصولات معدنی عوارض سنگین گذاشته میشود و در مجموع این هزینه سبب شده از بخش معدن در شرایط تحریم و مزیتهایی که دارد، نتوانیم استفاده بهینه داشته باشیم و با سیاستهای غلط سرمایهگذاری در بخش معدن را به منهای ۱۰۰درصد در سنوات مختلف برسانیم.
* نایبرییس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد