«هما» را دریابیم

«جهان‌صنعت»- ایران‌ایر یا شرکت حامل پرچم جمهوری اسلامی ایران با نام رسمی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران که به اختصار «هما» نامیده می‌شود، یکی از قدیمی‌ترین شرکت‌های حمل‌ونقل هوایی خاورمیانه شناخته می‌شود.
این شرکت در روز 5 اسفند 1340 با ادغام دو شرکت ایرانین ایرویز و پرشین ایر سرویس با نام هواپیمایی ملی ایران تاسیس شد و مدیریت این شرکت به علی محمد خادمی محول شد که منشا خدمات بزرگی در هما بود. این شرکت در دهه 1970 عنوان «رو به رشد‌ترین شرکت هواپیمایی جهان» را کسب کرد. «هما» در سال‌1357 دارای 37‌فروند هواپیما و حدود 12800نفر کارمند بود.
دهه‌1350 عصر طلایی هما بود که هواپیماهای بوئینگ خصوصا هواپیماهای بوئینگ 100- 747 و 200-747 را در اختیار گرفت و پروازهای بین تهران و نیویورک را به عنوان طولانی‌ترین خطوط هوایی جهان برقرار کرد. در پایان سال‌1356 که تعداد فرودگاه‌های داخلی بسیار محدود بود هما به بیش از 31‌مقصد داخلی و خارجی پرواز می‌کرد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و با توجه به حمله نظامی عراق به ایران و هشت سال دفاع مقدس و مشکلات ناشی از جنگ، هما نه‌تنها پیشرفتی نداشت بلکه بسیاری از موقعیت‌های خود را از دست داد.
با این وجود به عنوان بخشی از نظام اسلامی مانند سربازی فداکار و آماده به خدمت در اختیار فرماندهان جنگ و مدیران کشور قرار گرفت و فداکارانه در انجام این وظایف کوشید.
هما در طول دفاع مقدس در دفاع از خاک میهن همتی گماشت که نمی‌شود همه را گفت بلکه با فوت بسیاری از مدیران، خلبانان و کارکنان آن دوران رفته‌رفته به فراموشی سپرده خواهد شد و نه محل سپاسی باقی می‌ماند و نه پرونده‌ای برای آیندگان.
امروز آنچه از «هما» این سرباز زبده، جسور، آماده و قدرتمند باقی‌مانده، جانبازی است که در حالی که با اقتدار به ماموریت‌های خود جامه عمل پوشانیده و اهداف آمران و فرماندهان را محقق ساخته و هنوز با غیرت و همت، خود در حالی که نای و توانی برایش باقی نمانده و خود را در وضعیت خدمت و تلاش برای بقا نگه داشته است، آماج بلای تیرهای خودی و غیرخودی‌ها، تحریم‌های خارجی و داخلی قرار گرفته است. شگفت‌آور اما این است صاحب و سهامدار اصلی که به گواه تاریخ هرچه خواسته بهره خود را از شرکت کسب کرده اکنون آن را نمی‌خواهد.
آیا کسی در میان اکثر قریب به اتفاق ملت ایران می‌شناسید که یک رزمنده دلیر خود را که اکنون به درجه جانبازی مفتخر شده و قامتش خمیده و رنجور شده و چه بسا صورتش شکل نافرم به خود گرفته و یا برخی اعضای بدنش قطع شده را مورد بی‌مهری و یا تمسخر قرار دهد؟ حال چرا با این جانباز فداکار (هما) اینچنین بی‌توجهی و بی‌مهری می‌کنید؟ چرا درمانش را به اهل درمانش نمی‌سپارید؟
انتظار آن بود که وزیر محترم راه‌وشهرسازی در اولین روزهای کاری خود تلاشی جهادی در جهت اصلاح چرخ‌های موثر و استراتژیک اقتصاد حمل‌ونقل داشته باشد!
انتظار آن بود که مدیران خوشنام، جوان، متعهد، باسواد و دارای فهم اقتصادی را شناسایی و به ویژه در صنعت حمل‌ونقل هوایی به کار گیرد!
حمل‌ونقل هوایی با محوریت ایران ایر به عنوان تنها شرکت حمل‌ونقل هوایی جبازرگانی کشور که حامل پرچم و مفتخر به سوابقی 64ساله و سابقه رقابت با شرکت‌های خارجی است، مدیریت آن به دست افرادی غیرمتخصص و کم آشنا با صنعت هواپیمایی افتاده است.
انتظار از دولت چهاردهم ایجاد حرکت در چرخه اقتصادی که یکی از مولفه‌های مهم آن حمل‌ونقل بین‌المللی هوایی است، بوده و هست! اما شوربختانه با گذشت بیش از چهار ماه از آغاز رسمی فعالیت دولت، هیچ نگاهی به این مقوله مهم نشده و با استمرار فعالیت عده‌ای غیرمتخصص در حمل‌ونقل هوایی شاهد کاهش اعتبار این نهاد هستیم!
در شمار عدم آشنایی به قواعد صنعت هوانوردی غیرنظامی به برخی از مدیران انتصابی( خصوصا در ۸ ساله اخیر)اشاره کردو به تفاوت قواعد صنعت هوانوردی غیرنظامی و نظامی می‌توان به نحوه نگهداری تجهیزات و استفاده بهینه اموال، عدم کارایی ناوگان هواپیماهای ابتیاعی برجامی و از رده خارج شدن بیش از 10 فروند ATR در کنار از بین بردن یک فروند ایرباس ٣٢١ و… مخاطرات بی‌شمار ایمنی ایجاد شده در سنوات اخیر که موجب صدمه جدی به بزرگ‌ترین سرمایه باقیمانده «هما» که نیروی انسانی است، اشاراتی کرد.
این موضوعات بخشی از دلایل آشکار بر عدم تناسب تیم مدیریتی حاکم است و البته در دوره‌های قبل هم جز در موارد خاص و محدود همین منوال بوده است.
بی‌تجربگی و خودتحریمی ایجاد شده در قطع یک‌باره کلیه پروازهای اروپایی قبل از هرگونه کار کارشناسی و توسل به گزارشات نادرست مسوولان را در عملی انجام شده بر مبنای گزارش غیرمستند قرار داده و موجبات زحمتی مضاعف برای مسافران و تخریب اندک باقیمانده پل‌های ارتباطی شد.
تمامی دنیا از قطع خودخواسته پروازهای آلمان، ایتالیا و اتریش بهت زده شدند. بدون دریافت هرگونه نامه رسمی به استقبال موضوعی رفتیم که خود آمرین آن برای اجرای آن مواجه با خلأهای قانونی بودند.
هیچ‌کدام از آن کشور‌ها زرنگ‌تر از دولت بریتانیا نبود.
وزیر محترم! جلوی ضرر را از هرجا بگیرید منفعت است.صنعت هوایی نیازمند نگاهی کارشناسی خارج از روابط معمول سیاسی است. این پاشنه آشیل را دریابید که اگر چنان نکنید دود بیشتری از این هیمنه بر چشم مردم و مملکت خواهد رفت. اجازت فرمایند که هواپیمایی غیرنظامی راه خود را برود.
خواهر عزیز و بزرگوار! زودتر به فکر «هما» باشید و به آن توجه کنید. خیلی زود دیر می‌شود!