نهاده‌های دامی معطل تامین ارز

گروه بازرگانی- روند تخصیص و تامین ارز نهاده‌های دامی از اوایل دی ماه متوقف شده به نحوی که صف تخصیص ارز برای نهاده جو دامی به بیش از ۵ ماه و برای ذرت دامی نیز به حدود ۴ ماه رسیده است. با همزمانی این اتفاق با ماه مبارک رمضان و شب عید بیم آن می‌رود که بازار کالاهای اساسی با موج گرانی بی‌سابقه‌ای رو‌به‌رو شود.
وارد‌کنندگان نهاده‌های دامی از طولانی‌شدن روند تخصیص ارز برای واردات نهاده گلایه دارند، کارشناسان هم معتقدند مشکلات تامین و گرانی نهاده در بازار، عامل اصلی بروز نوسان در قیمت برخی محصولات پروتئینی است.
متهم ردیف اول افزایش قیمت گوشت به کیلویی ۵۰۰ هزار تومان و بیشتر کمبود و گرانی نهاده است که دام‌های مولد را روانه کشتارگاه کرده است. در این شرایط اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دامی در نامه‌ای به معاون اول رییس‌جمهوری از توقف روند تخصیص و تامین ارز نهاده‌های دامی از اوایل دی‌ خبر داده به نحوی که صف تخصیص ارز برای نهاده جو دامی به بیش از ۵ ماه و برای ذرت دامی نیز به حدود ۴ ماه رسیده است. دبیر اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور محمد‌مهدی نهاوندی گفته است این مشکل موجب سر‌رسید ‌شدن تعهدات واردکنندگان به فروشندگان خارجی و رجوع اجتناب‌ناپذیر به بازار آزاد ارز می‌شود که باعث تشدید نوسانات بازار ارز و تبعات حقوقی برای شرکت می‌شود. پیمان‌پاک قائم‌مقام وزیر جهاد کشاورزی هم ا‌خیرا مشکلات تامین نهاده را تایید کرده و گفته است: در ابتدای سال گذشته قیمت ارز نهاده‌های دامی ۶ برابر شد‌ و شوک قیمتی ایجاد کرد. تولیدکنندگان دام و طیور بارها‌ اعلام کرده‌اند که مشکل تامین نهاده، آنها را در ۲ الی ۳ سال اخیر وادار کرده دام‌های خود را بفروشند و دامدار دیروز اکنون به جای دامداری، ‌فقط ماشین لوکس سوار می‌شود. محمدمهدی نهاوندی دبیر و عضو هیات‌مدیره اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور در نامه‌ای به محمد مخبر معاون اول رییس‌جمهوری نوشت: «تلاش فعالان بخش خصوصی در زمینه تامین و توزیع نهاده‌های دامی طی ماه‌های منجر به پایان سال، موجب ثبات نسبی و فراوانی این کالا در پرمصرف‌ترین ایام سال و امنیت تولید پروتئین مورد نیاز پیش از ایام ویژه پایان سال و ماه مبارک رمضان شده است. لیکن متاسفانه روند تخصیص و تامین ارز نهاده‌های دامی از اوایل دی ماه متوقف شده به نحوی که صف تخصیص ارز برای نهاده جو دامی به بیش از ۵ ماه و برای ذرت دامی نیز به حدود ۴ ماه رسیده است. قطعا از عوارض توقف روند تامین ارز و سررسید شدن تعهدات واردکنندگان به فروشندگان خارجی موجب رجوع اجتناب‌ناپذیر بخشی از تقاضا به بازار آزاد ارز شده که از عوارض آن تشدید نوسانات بازار ارز و آثار و تبعات حقوقی برای شرکت‌هایی است که با اعتماد به دولت اقدام به واردات کالای اساسی مورد نیاز به صورت اعتباری کرده‌اند.»
در بخش دیگری از این نامه آمده است: «با توجه به اهمیت حفظ جریان تامین کالاهای اساسی به کشور خواهشمند است دستور فرمایید با توجه به اعلام مکرر ریاست بانک مرکزی مبنی بر وجود منابع مناسب ارزی، نسبت به رفع فوری موانع تامین و پرداخت مطالبات معوق ارزی شرکت‌های واردکننده اقدام عاجل مبذول شود.»
ضربه مهلک به معیشت
به باور کارشناسان، با توجه به اینکه قیمت جهانی نهاده‌ها افزایشی است اگر مشکلات واردکنندگان برطرف نشود و تخصیص ارز برای ترخیص نهاده‌های دامی از انبارها انجام نشود شاهد افزایش هزینه‌های تامین معیشت مردم برای مسوولان خواهیم بود. عدم ‌تامین و تخصیص ارز یکی از مشکلات اصلی در ترخیص کالاهای اساسی از بنادر به‌شمار می‌رود به طوری که به گفته واردات‌کنندگان کالاهای اساسی، بخش خصوصی کشور به دلیل شرایط موجود، عدم تخصیص ارز و همچنین شرایط حاکم بر صنعت در حال حذف و کوچک شدن هستند. بانک مرکزی طی ماه‌های اخیر سیاست‌های تخصیص ارز برای واردات کالا را تغییر داده و براساس این تغییرات اولویت‌ها در تخصیص ارز جابه‌جا شده است. در پی این تغییرات، واردکنندگان مجبور به بارگذاری دوباره پرونده‌ها شدند.
گرانی گوشت و مرغ
عدم تخصیص ارز به نهاده‌های دامی در حالی است که قیمت مرغ در یکی دو هفته اخیر تا کیلویی ۹۸ هزار تومان هم افزایش یافته است، مسوولان دولت و اتحادیه‌ها در آستانه ایام عید و ماه مبارک رمضان از کاهش و ثبات قیمت در بازار وعده داده‌اند، اما حقیقت چیز دیگری است. نهاده‌های دامی ۷۰ درصد هزینه تمام‌شده محصولات پروتئینی را تشکیل می‌دهد، یعنی۷ میلیون تومان از یک دام زنده به ارزش ۱۰ میلیون تومان مربوط به هزینه نهاده است. گوشت قرمز در قصابی‌ها کیلویی ۶۰۰ هزار تومان است. این را علی‌اصغر ملکی رییس اتحادیه گوشت گوسفندی‌ می‌گوید و معتقد است گرانی گوشت عمدتا به دلیل گرانی دام زنده است. قائم‌مقام وزیر جهاد کشا‌ورزی اما معتقد است قیمت گوشت قرمز با افزایش تولید داخل و رشد واردات، تا پایان سال کاهش چشمگیری خواهد داشت و به کیلویی ۴۰۰ هزار تومان می‌رسد. به گفته علیرضا پیمان‌پاک، افزایش تولید دام در کشور کلید خورده و طبق آمار زایش و پروار‌بندی در چند ماه گذشته نسبت به سال ۱۴۰۱ حدود ۲۵ درصد رشد داشته است، علاوه بر آن واردات تا پایان رمضان به صورت گسترده ادامه خواهد داشت. روزهای گذشته بود که وزارت جهاد کشاورزی‌ اعلام کرد واردات گسترده گوشت گرم و منجمد از ۸ کشور آغاز شده و بانک مرکزی هم ارز مورد نیاز را تامین کرده است. به ادعای وزارت جهاد، این قیمت بالای گوشت قرمز مقطعی است و تا پایان سال فروکش می‌کند و از سال آینده قیمت بازار گوشت قرمز روند کاهشی خواهد داشت. در حال حاضر گوشت گوسفندی تنظیم بازاری به صورت شقه با قیمت هر کیلوگرم ۳۱۰ و ۳۹۰ هزار تومان، گوشت قرمز گوساله به صورت بسته‌بندی با قیمت ۳۰۰ هزار تومان و گوشت قرمز گوساله و گوسفند منجمد قطعه‌بندی با قیمت هر کیلوگرم از ۲۲۰ تا ۲۳۰ هزار تومان از طریق فروشگاه‌های زنجیره‌ای توزیع می‌شود، اما مردم می‌گویند میزان عرضه این گوشت‌ها اصلا کافی نیست و باید زمان طولانی در صف بایستند یا اینکه به سرعت تمام می‌شود. رییس اتحادیه گوشت گوسفندی‌ گرانی دام زنده را عامل گرانی گوشت قرمز عنوان می‌کند و می‌گوید افزایش قیمت دام زنده به کیلویی ۲۵۰ هزار تومان رسیده و قیمت را در خرده‌فروشی‌ها بالا برده است. طبق یک عرف، نرخ گوشت قرمز در بازار دو برابر نرخ دام زنده به اضافه ۱۰ درصد سود قصابی است. ملکی دلیل گرانی دام زنده را بالا بودن قیمت نهاده دامی عنوان کرد که حدود ۷۵ درصد هزینه دام را تشکیل می‌دهد. چندی پیش وزارت جهاد کشاورزی از عرضه فراوان نهاده دامی و عرضه با ۳۰ درصد پایین‌تر از قیمت مصوب خبر داده بود‌.