24 - 10 - 2019
نمایش استقلال
گروه اقتصادی- پشت پرده هر تحلیل اقتصادی یک نظام دقیق آماری وجود دارد که برای به نتیجه رساندن سیاستگذاری دولتها در نظام تصمیمگیری آن تلاش میکند. از آنجا که آمار و اطلاعات دقیق ستون اصلی قدرت اقتصادی جوامع را شکل میدهند، پیشبینی آینده اقتصادی و برنامهریزی در حوزههای کلان اقتصادی بدون وجود اطلاعات دقیق آماری ممکن نخواهد شد.
بیتردید آنچه دولتها را در ترسیم نقشه راه اقتصادی یاری میدهد، بهرهگیری از اطلاعات دقیق منتشره از سوی مراکز آماری است. سیاستگذاران دولتی برای آنکه برنامهها و تصمیمات اقتصادی خود را وارد حوزه عمل کنند و خروجی مثبتی از عملکرد سیاستگذاری خود ارائه دهند، آمارها و اطلاعات سازمانی را مورد کنکاش و بررسی قرار میدهند و دست آخر فضا را برای انجام تحلیلهای اقتصادی از سوی صاحبان اندیشه فراهم میکنند. بنابراین احساس نیاز به نظام دقیق آماری را میتوان در خلال تحلیلها و اندیشههای اقتصادی رخنه کرده در جوامع جستوجو کرد.
اما یکی از نگرانیها در حوزه انتشار آمارهای اطلاعاتی، سانسور اطلاعات آماری و توجیه عملکرد اقتصادی دولتها با فریب آماری است. کم نیستند جوامعی که برای پیشبرد اهداف و سیاستهای پوپولیستی خود، نهادهای ذیربط خود را مکلف به انتشار آمارهایی میکنند که مطابق خواست و اراده شخصی آنهاست تا امکان دسترسی عمومی به واقعیتهای نهفته پشت عملکرد سیاستگذاری دولتها فراهم نشود.
بنابراین آنچه در تهیه و اشاعه اطلاعات آماری اهمیت دارد، کیفیت و دقت در زمان انتشار آن است. اهمیت این موضوع زمانی روشنتر میشود که بدانیم انتشار و اشاعه اطلاعات ناقص و نامرغوب میتواند ابزار دست عدهای برای فراهم کردن سناریوی فریب در توجیه عملکرد نامناسب آنها در طول زمان شود.
روشن است اگر اصل کیفیت در انتشار اطلاعات آماری رعایت نشود، تزلزل اعتماد عمومی به عنوان یکی از نتایج برخاسته از آن بروز میکند. بر این اساس آنچه در تهیه اطلاعات آماری مهم است، توجه به جامعیت آماری، بهنگام بودن برآوردها، انتشار به موقع اطلاعات آماری و شفافیت و کیفیت در انتشار اطلاعات و از همه مهمتر فراهم کردن دسترسی عمومی برای بهرهگیری از نتایج آماری است.
تجربه سالهای گذشته در خصوص دستکاری آماری و فریب آماری یکی از موضوعات نگرانکنندهای است که با کاهش اعتماد عمومی نسبت به دولت همراه شده است. سناریوی فریب دولتهای نهم و دهم برای کاهش نرخ بیکاری و حتی افزایش رشد اقتصادی یکی از مواردی است که از حافظه نظام سیاستگذاری پاک نخواهد شد.
مرکز آمار منطبق با استانداردهای بینالمللی است
در همین حال روز گذشته به مناسبت روز آمار و برنامهریزی، نشست خبری رییس مرکز آمار با اصحاب رسانه برگزار شد.
جواد حسینزاده، رییس مرکز آمار ایران در این نشست خبری در پاسخ به پرسش « مرکز آمار تحت تسلط دولت است و در انتشار آمار از دولت دستور میپذیرد. در عین حال این سازمان تنها مسوول سرشماری و انتشار آمار در کشور است. حال اگر در خصوص صحت و دقت اطلاعات ارائه شده توسط سازمان آمار تشکیک شود یا اینکه این سازمان اطلاعات را براساس خواست و سلیقه دولت تغییر دهد، هیچ نهاد مستقلی برای راستیآزمایی و تایید اطلاعات مذکور وجود ندارد. با توجه به سابقه دستکاری اطلاعات در دوره ریاستجمهوری آقای احمدینژاد، برای رفع این مشکل چه اقدامی باید و میتوان انجام داد؟» به « جهان صنعت» گفت: بحث استقلال و بیطرفی در این خصوص به معنای استقلال در حوزه سیاستگذاری است، به طوری که دستگاهی که دست به انتشار اطلاعات آماری میدهد، سیاستگذار نباشد.
وی اظهار کرد: برای مثال بانک مرکزی سیاستگذار در حوزه پول است و افزایش و کاهش نرخ تورم میتواند ارزیابیکننده سیاستهای پولی و بانکی بانک مرکزی باشد. آنچه که در مورد استقلال و بیطرفی در حوزه نهادهای رسمی اعلام میشود به معنای استقلال از سیاستگذاری است.
حسینزاده ادامه داد: مرکز آمار هیچگاه متاثر از کاهش یا افزایش نرخ تورم نمیشود، به این دلیل که مرکز آمار وظیفه سیاستگذاری پولی را برعهده ندارد تا اثر سیاست پولی وی بر کاهش یا افزایش تورم تاثیرگذار باشد.
به گفته وی در دیگر نقاط دنیا مجموعهای از سیاستهای ثبات تورمی مورد استفاده قرار میگیرد که پس از انتصاب ریاست بانک مرکزی، توافقی در خصوص سقف تعیین شده برای نرخ تورم بین ریاست بانک مرکزی و دولت صورت میگیرد که عدول از نرخ مشخصی با برکنار شدن رییس بانک مرکزی همراه میشود.
حسینزاده تصریح کرد: مشاهده سریهای زمانی منتشر شده از سوی مرکز آمار نشان میدهد که هر نوع کاهش یا افزایشی در شاخصهای اقتصادی همچون رشد اقتصادی، بیکاری و دیگر شاخصها در دسترس عموم قرار گرفته است.
وی ادامه داد: در ۹۸ درصد کشورهای جهان، مرکز آمار تحت نظارت دولت قرار دارد.
حسینزاده تاکید کرد: آنچه در انتشار آمارهای اطلاعاتی اهمیت دارد، رعایت استانداردها در این خصوص است. به گفته وی، مرکز آمار منطبق با استانداردها و توصیههای بینالمللی عمل میکند.
وی اعلام کرد: رشد اقتصادی ما منطبق با سیستم حسابهای ملی (SNA) است که توصیهنامه سازمان ملل به تمام کشورهاست. بیکاری ما نیز منطبق با توصیهنامه (ILO) و تورم ما منطبق با توصیهنامه سازمان ملل و استفاده از راهنمای CPI است.
حسینزاده افزود: قیاس نرخ تورم بین دو کشور زمانی ممکن است که این دو پایه تعریفی مشخصی داشته باشند بنابراین آنچه اهمیت دارد رعایت استاندارد در تولید آمارهاست.
کاهش نرخ تورم
وی در ادامه نشست خبری خود با اصحاب رسانه دست به ارائه آمارهای جدید تورمی ماه گذشته زد. براساس اعلام رییس مرکز آمار، در مهرماه سالجاری تورم سالانه ۴۲ درصد بوده که ۷/۰ درصد نسبت به شهریورماه کاهش یافته است.
براساس اعلام حسینزاده، نرخ تورم نقطهای ماه گذشته ۳/۲۸ درصد است که کاهش ۸/۶ درصدی نسبت به شهریور ماه داشته است، همچنین نرخ تورم ماهانه ۷/۱ است که ۲/۱ درصد افزایش نشان میدهد.
رییس مرکز آمار درباره دلیل عدم انتشار نرخ رشد اقتصادی فصل بهار سالجاری گفت: براساس مصوبه شورایعالی آمار، بانک مرکزی باید نرخ محاسبات ملی در این زمینه را در اختیار مرکز آمار قرار دهد که تاخیری در ارائه این اطلاعات داشته است و به همین دلیل تاکنون نتوانستهایم نسبت به انتشار نرخ رسمی نرخ رشد اقتصادی اقدام کنیم.
وی با بیان اینکه مرکز آمار با دو نوع کاربر خاص و عام مواجه است گفت: کاربران خاص اصولا افرادی هستند که به تعاریف، مفاهیم و وصول آمار آشنا هستند اما کاربر عام بیشمارند و دسترسی مستقیم به منابع آماری ندارند و واسطه آنها با منابع آماری رسانهها هستند.
حسینزاده با تاکید بر اینکه آمار رسمی قابل مقایسه با امنیت عمومی است گفت: برای تحقق برنامههای دولت به ویژه در بحث ثبات اقتصادی نیازمند به آمار رسمی است که نبود این آمار به عدم تحقق برنامههای دولت منجر میشود و از سویی تفسیر نادرست از آمار اثرات مطلوبی بر برنامهریزیها میگذارد.
مدرنسازی نظام آماری
رییس مرکز آمار با اشاره به لزوم همگرایی و تعلل دستگاهها برای دسترسی به آمار صحیح و استخراج آمار باکیفیت گفت: شعار امسال همگرایی ملی برای مدرنسازی نظام آماری است و در دنیای کنونی با رشد و توسعهای که در نظامهای آماری رخ داده دیگر آمارگیری سنتی مبنای کار نیست و باید به سمت اصول مدرنسازی آماری که مهمترین آن استفاده از ثبتی مبناست حرکت کنیم.
وی گفت: دادههای ثبتی مبنا کارایی بیشتری از سایر روشهای آمارگیری دارند و هزینه آنها کمتر از آمارگیری سنتی است و به همین دلیل از سال ۲۰۱۰ تمرکزها بر سمت آمارهای ثبتی مبنا بوده است.
حسینزاده تاکید کرد: نکته مهم دیگر این است که عمر آمارهای سنتی کوتاه است اما آمارهای ثبتی مبنا قابل پویایی و آنلاین هستند.
وی با تاکید بر تولید آمار باکیفیت اظهار داشت: در دنیا سه گرایش مهم برای آمارگیری مطرح است: گرایش اول نقش مرجعیت در ایجاد سازگاری و پرهیز از موازیکاری، گرایش دوم کاهش آمارگیری سنتی و استفاده از منابع دادههای جدید و همچنین گرایش سوم بهبود قوانین در این بخش است.
رییس مرکز آمار با اشاره به ضرورت مدرنسازی قوانین آماری گفت: در قانون آمار کشور یک بار در سال ۵۳ بازنگری شده است اما باید این قانون بتواند تمام دستگاهها را تحت پوشش خود قرار دهد البته قانون حاضر هم قانون محکمی است که نواقصی در آن پیداست برای مثال ضمانتهای قابل قبولی برای اینکه دستگاهها را به ارائه آمار به مرکز آمار مجبور کند ندارد.
رییس مرکز آمار ایران گفت: پیشنویس قانون آمار کشور نیز در مرداد به تصویب شورایعالی آمار رسید و در همین راستا فهرست آمار رسمی تهیه و در مسیر تصویب در شورای عالی آمار قرار دارد.
رییس مرکز آمار همچنین با اشاره به تعیین چارچوبهای کیفیت آماری و استاندارد ملی تهیه آمار اشاره کرد و گفت: به زودی از استانداردهای ملی تهیه آمار رونمایی میشود و این استانداردها به تمام دستگاهها ابلاغ خواهد شد تا آمار رسمی تولید شده در دستگاهها براساس استانداردهای ملی باشد.
حسینزاده تاکید کرد: از این پس تمام آمارهای رسمی دستگاهها باید نشان کیفیت داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه دادههای با ارزشی در دستگاهها وجود دارد، افزود: در روش ثبتی مبنا این دادهها و پردازشهایی را که به شکل علمی تهیه شده و در ادامه نیز تقابل دادهها صورت گرفته است، تبدیل به داده آماری میکنیم و در نهایت نیز این دادههای آماری به آمار رسمی تبدیل میشود.
حسینزاده ادامه داد: استفاده از روش ثبتی مبنا منجر به بالا رفتن کارایی نظام آماری شده و بهرهوری را بهبود میبخشد همچنین میتوانیم آمارهای متنوعتر، با کیفیت بیشتر و هزینه کمتر تولید کنیم.
وی با بیان اینکه اوضاع دادههای اداری دستگاهها خوب است، گفت: با شعار «همگرایی ملی برای مدرنسازی نظام آماری» در پی آن هستیم که با همکاری دستگاهها و کلیه قوا این بحث مهم را پیادهسازی کنیم.
وی ادامه داد: این مسیری که طراحی شده به خصوص در برنامه ملی آمار به طور دقیق و کامل وظیفه همه دستگاهها و مراکز آمار مشخص شده است و در پی این هستیم که با کمک همه دستگاهها و نظام آماری کشور موضوع توسعه کشور را پیش ببریم.
حسینزاده گفت: در حال حاضر عمده سازمانها همکاری کردهاند و مقدمات اولیه را پیش بردهایم. به گفته حسینزاده در نظام آماری ثبتی مبنا، برای جمعآوری آمار به جای مراجعه ماموران سرشماری به در منازل مردم، از آماری که توسط دستگاههای اجرایی تولید میشود، بهرهگیری میشود.
بایدهای کاهش نرخ بیکاری
حسینزاده همچنین با اشاره به ادعاهایی مبنی بر غیرواقعی بودن نرخ بیکاری و افزایش نرخ اشتغال در کشور گفت: همیشه نباید نرخ رشد اقتصادی همسو با نرخ بیکاری باشد چرا که هر چند بین بازار کار و بازار کالا و خدمات ارتباط وجود دارد و هر دو در چرخه اقتصاد هستند اما بین این دو بازار تغییر فاز وجود دارد.
وی با اشاره به مبنای تهیه نرخ بیکاری تابستان گذشته گفت: هر فصل از حدود ۱۸۰ هزار خانوار یعنی یک درصد جمعیت آمارگیری میشود که این آمارگیری با روشهای علمی به کل جامعه تعمیم داده خواهد شد. ما این آمارها را تحلیل میکنیم اما تحلیلهای ما از جنس توصیفی و تدوینی است.
حسینزاده تاکید کرد: همیشه کاهش نرخ بیکاری به معنای افزایش اشتغال نیست.
وی با اشاره به ارائه آمار اقتصادی از سوی نهادهای بینالمللی گفت: صندوق بینالمللی معمولا برآوردهایی ارائه میدهد که مبنای آن را از نهادهای رسمی تهیه نکرده است و تولید این آمار براساس مدلها بوده است. معمولا این آمار ریوایز میشود که در این عملیات احتمال جابهجایی اعداد وجود دارد بنابراین برآوردها قریب به یقین نیستند. وی تاکید کرد: ریوایز کردن هم حد و حدودی دارد و حداکثر آن تا ۱۰ درصد است.
رییس مرکز آمار ایران در ادامه گفت: نرخ بیکاری در تابستان امسال ۵/۱۰ درصد بوده که این نرخ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸/۱ درصد کاهش داشته است. به گفته وی نرخ بیکاری در تابستان سال ۹۷، ۳/۱۲ درصد بوده است.
حسینزاده دلایل کاهش نرخ بیکاری را بارشهای مناسب سال گذشته، افزایش اشتغال در بخش کاشت صیفیجات و سبزیکاری، پرورش دام سبک و پرورش محصولات گلخانهای و همچنین افزایش اشتغال در بخش ساختمان عنوان کرد.
براساس تازهترین آمارهای ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران، زمینهای زیر کاشت محصولات زراعی در سال گذشته را ۱۱ میلیون و ۴۳۲ هزار هکتار اعلام کرد. همچنین در سال گذشته ۶۳ میلیون و ۸۷۴ هزار تن انواع محصولات زراعی در کشور تولید شده است. این آمار همچنین میزان تولید محصولات باغی در سال ۹۶ را ۱۱ میلیون و ۶۲۴ هزار تن اعلام کرده است.
براساس این آمار تولید شیر کشور در سال ۹۶ به بیش از ۷۵ میلیون و ۷۲ هزار تن رسیده است. همچنین تولید گوشت قرمز نیز از مرز پنج میلیون و ۴۹۰ هزار تن عبور کرده است. در زمینه تولید مرغ نیز آمارها از تولید بیش از ۲/۵ میلیون تن گوشت سفید حکایت دارد که این آمارها در خصوص تولید تخممرغ خوراکی ۶۷۳ هزار تن اعلام شده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد