نقش پلتفرم‌ها در معاملات مسکن

گروه مسکن- توسعه فناوری‌های دیجیتال در سال‌های گذشته موجب تحولات زیادی در بخش‌های مختلف اقتصادی از جمله بازار مسکن شده است. این تحولات در ایران نیز تاثیرات خود را به ویژه در حوزه خرید، فروش و مدیریت املاک به نمایش گذاشته است. استفاده از پلتفرم‌ها و سامانه‌های آنلاین به عنوان ابزارهای جدید برای انجام معاملات و مدیریت بهتر بازار مسکن مورد توجه قرار گرفته است.
ابوالفضل نوروزی، مدیر کل دفتر سرمایه‌گذاری و اقتصاد مسکن وزارت راه‌وشهرسازی در پاسخ به این پرسش که به نظر می‌رسد در برنامه وزارت راه‌وشهرسازی افزایش تعداد پلتفرم‌های حوزه مسکن باشد؟ آیا این اقدام می‌تواند به نفع بخش مسکن باشد؟ گفت: صنعت املاک شامل فعالیت‌هایی نظیر خرید، فروش، اجاره و مدیریت املاک مسکونی و تجاری است. به هر حال فرآیندهای مرتبط با صنعت ملک به طور اساسی به صورت سنتی و دستی انجام می‌شدند و قطعا با ورود تکنولوژی و فناوری‌ها و پلتفرم‌ها دسترسی به اطلاعات بسیار آسان‌تر خواهد شد.
او ادامه داد: افزایش پلتفرم‌های حوزه مسکن باعث ایجاد رقابت می‌شود بنابراین پلتفرم‌های حوزه مسکن افزایش می‌یابد. پلتفرم‌های دیگری نیز در حوزه مسکن برای رفاه مردم افزوده می‌شود؛ چراکه همان‌طور که می‌دانید پلتفرم‌های حوزه مسکن باعث ایجاد رقابت می‌شود اما مهم‌ترین نکته این است که تمامی این سکوها به سامانه ثبت الکترونیکی املاک متصل شوند.
مدیر کل دفتر سرمایه‌گذاری و اقتصاد مسکن وزارت راه‌وشهرسازی در پاسخ به این پرسش که آیا قیمت مسکن در ماه‌های گذشته دچار تغییر و تحول شده است؟ گفت: در مورد پلتفرم‌های حوزه مسکن اگر بخواهیم تاکیدی داشته باشیم این است که همانگونه که در بحث کارت به کارت بانکی از پلتفرم‌های مختلف استفاده می‌کنیم، درباره معاملات املاک نیز براساس تبصره ۲ ماده ۳ الزام به ثبت، سکوهای مختلف خصوصی و دولتی می‌توانند در این حوزه به مشارکت بپردازند.
نوروزی افزود: جدیدترین گزارش بانک مرکزی از معاملات بازار مسکن در مردادماه نشان می‌دهد که قیمت مسکن در مردادماه ۱۴۰۳ نسبت به آذرماه ۱۴۰۲، با رشد ۴۷‌درصدی همراه بوده است اما معاملات مسکن همچنان روند خوبی ندارد.
مزایای روش‌های جدید در معاملات و مدیریت بازار مسکن
یکی از بزرگ‌ترین مزایای استفاده از فناوری‌های نوین، شفاف‌سازی اطلاعات است. پلتفرم‌های آنلاین امکان دسترسی به اطلاعات جامع و به‌روز در مورد قیمت، موقعیت مکانی و وضعیت املاک را برای متقاضیان فراهم می‌کنند. این شفافیت به خریداران و فروشندگان کمک می‌کند تصمیمات بهتری بگیرند و از سوءاستفاده‌های احتمالی در بازار جلوگیری می‌شود.
در روش‌های سنتی، انجام معاملات مسکن به دلیل نیاز به مراجعه حضوری، مشاوره با مشاوران املاک و انجام فرآیندهای اداری متعدد، زمان‌بر و پرهزینه بود. با ورود پلتفرم‌های آنلاین، امکان جست‌وجوی سریع‌تر و انجام برخی از مراحل به صورت الکترونیکی فراهم شده که زمان و هزینه‌ها را به شکل قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.
پلتفرم‌های آنلاین این امکان را فراهم می‌کنند که کاربران بتوانند به راحتی با مشاوران املاک معتبر در ارتباط باشند و از خدمات مشاوره‌ای بهره‌مند شوند. این دسترسی می‌تواند انتخاب‌های متنوع‌تری برای متقاضیان مسکن ایجاد کند.
سامانه‌های جامع و یکپارچه‌سازی اطلاعات مالی و اداری مرتبط با معاملات مسکن از دیگر مزایای استفاده از فناوری‌های نوین است. این سامانه‌ها می‌توانند فرآیندهایی مانند ثبت اسناد، پرداخت‌های مالیاتی و حتی بررسی وضعیت حقوقی املاک را ساده‌تر کنند.همچنین باید توجه داشت که فناوری‌های نوین مانند بلاکچین و امضای الکترونیک می‌توانند به بهبود امنیت در معاملات مسکن کمک کنند. این فناوری‌ها امکان تقلب در قراردادها و معاملات را کاهش می‌دهند و موجب افزایش اعتماد بین خریداران و فروشندگان می‌شوند.
معایب و چالش‌های روش‌های جدید در معاملات و مدیریت بازار مسکن
یکی از چالش‌های اصلی در ایران، کمبود زیرساخت‌های مناسب برای استفاده گسترده از پلتفرم‌ها و سامانه‌های آنلاین در بازار مسکن است. سرعت پایین اینترنت، امنیت پایین اطلاعات و عدم دسترسی کافی به فناوری‌های نوین می‌تواند باعث ایجاد موانع در استفاده بهینه از این روش‌ها شود.
از سویی بسیاری از مردم همچنان به سیستم‌های آنلاین اعتماد کامل ندارند و ترجیح می‌دهند معاملات مسکن را به صورت حضوری و سنتی انجام دهند. این عدم اعتماد می‌تواند مانع از استفاده گسترده‌تر از فناوری‌های جدید در بازار مسکن شود.
هرچند فناوری‌های نوین می‌توانند به بهبود روند حقوقی معاملات کمک کنند اما همچنان برخی از مسائل حقوقی در استفاده از این روش‌ها وجود دارد. نبود قوانین مشخص در برخی موارد و مشکلاتی که در تایید مالکیت املاک از طریق سیستم‌های الکترونیک وجود دارد، می‌تواند چالشی جدی برای این روش‌ها باشد.
باید توجه داشت که استفاده از فناوری‌های جدید نیازمند آموزش و فرهنگ‌سازی در میان مردم است. بسیاری از افراد به دلیل عدم آشنایی با این سیستم‌ها و عدم توانایی در استفاده از آنها، از ورود به این حوزه خودداری می‌کنند. این موضوع نیاز به تلاش‌های بیشتری در زمینه آموزش عمومی دارد.همچنین اجرای سامانه‌های جامع و پلتفرم‌های آنلاین هزینه‌بر است و نگهداری این سامانه‌ها نیز به منابع مالی و فنی قابل‌توجهی نیاز دارد. این موضوع می‌تواند فشار زیادی بر دولت و شرکت‌های خصوصی فعال در این بخش وارد کند.
به طور کلی می‌توان گفت که استفاده از فناوری‌های جدید در معاملات و مدیریت بازار مسکن ایران با مزایا و چالش‌های متعددی همراه است. در حالی که این روش‌ها می‌توانند به شفاف‌سازی، کاهش هزینه‌ها و بهبود فرآیندهای اداری کمک کنند اما نبود زیرساخت‌های مناسب، مسائل حقوقی و نیاز به فرهنگ‌سازی همچنان از موانع جدی این حوزه به شمار می‌روند. به نظر می‌رسد با پیشرفت تدریجی فناوری‌ها و حمایت‌های بیشتر دولت از توسعه پلتفرم‌های آنلاین، این روش‌ها در آینده نزدیک جایگاه گسترده‌تری در بازار مسکن ایران پیدا کنند.