17 - 12 - 2024
نقش پررنگ فناوری در صنعت ترانزیت
گروه حمل‌ونقل- حمل‌ونقل یکی از شریان‌های حیاتی اقتصاد و زندگی اجتماعی، در مسیر تحولات شگرفی قرار گرفته است که فناوری، موتور محرک اصلی آن به شمار می‌آید. از توسعه سامانه‌های هوشمند مدیریت ترافیک گرفته تا خودروهای خودران و اپلیکیشن‌های حمل‌ونقل، فناوری نه‌تنها کارایی و ایمنی این صنعت را افزایش داده، بلکه افق‌های تازه‌ای برای کاهش هزینه‌ها، صرفه‌جویی در زمان و کاهش اثرات زیست‌محیطی گشوده است. با این حال، در کنار این پیشرفت‌های فناورانه، نمی‌توان از نقش بی‌بدیل رانندگان به عنوان ستون‌های اصلی حمل‌ونقل چشم‌پوشی کرد؛ افرادی که با تعهد، دقت و سختکوشی خود، بار سنگین جابه‌جایی کالاها و مسافران را به دوش می‌کشند و در واقع، پیوند‌دهنده مسیرها، اقتصادها و جوامع هستند. این هفته، فرصتی است تا هم از دستاوردهای فناوری در این عرصه سخن بگوییم و هم از تلاش‌ها و ایثار رانندگان قدردانی کنیم.
صنعت حمل‌ونقل یکی از بخش‌های کلیدی در توسعه اقتصادی کشور است که نقش بسزایی در جابه‌جایی کالاها و تسهیل فرآیندهای اقتصادی ایفا می‌کند. با پیشرفت فناوری و توجه ویژه به نوسازی ناوگان و بهبود زیرساخت‌ها، این صنعت روزبه‌روز توانمندتر می‌شود.
طبق آمارهای وزارت راه‌وشهرسازی، در ایران حدود ۸۰۰هزار نفر به صورت مستقیم در بخش حمل‌ونقل مشغول به فعالیت هستند که جایگاه هفتم اشتغالزایی دولتی در اقتصاد کشور است. این صنعت بیش از ۹درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص داده است و به عنوان یکی از پایه‌های اصلی توسعه اقتصادی شناخته می‌شود. توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل، از جمله جاده‌ها و خطوط ریلی، به طور مستقیم به افزایش حجم جابه‌جایی کالا و خدمات کمک کرده است.
رانندگان به عنوان یکی از ارکان اصلی این صنعت در طول سال‌های گذشته، با چالش‌های مختلفی روبه‌رو بوده‌اند. به گفته انجمن صنفی رانندگان، بیش از ۴۹درصد از کامیون‌های فعال در کشور فرسوده و البته نیازمند نوسازی هستند. این موضوع علاوه بر کاهش ایمنی، تاثیر مستقیمی بر کیفیت خدمات حمل‌ونقل دارد. در نتیجه، توجه به نوسازی ناوگان حمل‌ونقل، یکی از مهم‌ترین مطالبات این روز است که در روز ملی حمل‌ونقل مورد تاکید قرار می‌گیرد.
براساس گزارش‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت، مشکلات زیست‌محیطی نظیر آلودگی‌های ناشی از خودروهای سنگین و سوخت‌های فسیلی نیز از دیگر چالش‌های این حوزه است که در این هفته مورد بررسی قرار می‌گیرد. به همین دلیل، افزایش استفاده از فناوری‌های سبز و توسعه حمل‌ونقل پایدار یکی از اولویت‌های اصلی دولت در سال‌های اخیر بوده است.
رانندگان در دوران دفاع مقدس نقشی حیاتی در پشتیبانی لجستیکی ایفا کردند و با انتقال مواد غذایی، تجهیزات و مهمات از خطوط مقدم به عمق جبهه‌ها، خدمات شایسته‌ای ارائه دادند. آمارهای رسمی نشان می‌دهد که بیش از ۴هزار کامیون و خودروهای سنگین در عملیات پشتیبانی جبهه‌ها شرکت داشتند که بیشتر آنها تحت خطرات شدید امنیتی و در مسیرهای بسیار صعب‌العبور فعالیت می‌کردند. این افراد جان خود را برای حفظ استقلال کشور به خطر انداختند و یاد و خاطره فداکاری آنها در تاریخ انقلاب اسلامی ماندگار شده است.
در شرایط جنگی، فرسودگی خودروها و کمبود قطعات یدکی، بزرگ‌ترین چالش رانندگان بود. طبق گزارش بنیاد شهید، بسیاری از کامیون‌های استفاده شده در جنگ به دلیل نداشتن تجهیزات مناسب و نبود خدمات تعمیراتی، نیازمند تعمیرات اساسی بودند که نشان‌دهنده سختی فعالیت آنها در این دوره است. با این حال، این قشر از مردم با تمام محدودیت‌ها به وظایف خود پایبند بودند و به انتقال تجهیزات حیاتی به خط مقدم پرداختند.
گزارش‌های رسمی از نقش ویژه رانندگان در نجات جان افراد آسیب‌دیده حکایت دارد. آنها با طی مسافت‌های طولانی و در شرایط بحرانی، موفق به حمل مجروحان و انتقال تجهیزات پزشکی به مناطق مرزی شدند. این خدمات ارزشمند در زمان جنگ، به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر از پیروزی‌های دفاع مقدس تلقی می‌شود.
جایگاه بین‌المللی حمل‌ونقل
حمل‌ونقل بین‌المللی ایران نقش مهمی در افزایش تعاملات تجاری با کشورهای همسایه و سایر نقاط جهان دارد. براساس آمار گمرک ایران، حجم ترانزیت کالا از ایران در سال‌های اخیر به بیش از ۱۷میلیون تن رسیده که نشان‌دهنده جایگاه استراتژیک کشور در مسیرهای ترانزیتی است. از جمله کریدورهای مهم شمال- جنوب و شرق- غرب، ایران را به اروپا، روسیه، چین و کشورهای خلیج‌فارس متصل کرده است. این کریدورها، علاوه بر کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، فرصت‌های اقتصادی جدیدی برای فعالان بخش حمل‌ونقل فراهم آورده‌اند.
علاوه بر این، توسعه بنادر و فرودگاه‌های بین‌المللی در ایران نیز در تسهیل ترانزیت موثر بوده است. به عنوان مثال، بندر شهید رجایی که یکی از مهم‌ترین بنادر تجاری ایران است، ظرفیت تخلیه و بارگیری بیش از ۶میلیون TEU کانتینر را دارد و این امر منجر به ارتقای جایگاه ایران در شبکه جهانی حمل‌ونقل دریایی شده است.
استفاده از فناوری‌های نوین در مدیریت حمل‌ونقل ترانزیتی نیز موجب بهبود فرآیندهای این بخش شده است. سامانه‌های هوشمند ردیابی کالا، کاهش خطاهای انسانی را به همراه داشته و باعث افزایش سرعت و دقت در فرآیند ترانزیت می‌شوند. طبق آمارهای منتشرشده توسط وزارت راه‌وشهرسازی، این تحول فناورانه توانسته است سهم ایران از بازار ترانزیت بین‌المللی را تا ۲۰درصد افزایش دهد.
اهمیت حمل‌ونقل در اقتصاد ایران
صنعت حمل‌ونقل یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در توسعه اقتصادی کشور است. براساس آمارهای مرکز آمار ایران، حدود ۹۰درصد جابه‌جایی کالاها از طریق جاده‌ای انجام می‌شود که نشان‌دهنده اهمیت آن در زنجیره تامین است . علاوه بر این، سهم حمل‌ونقل در تولید ناخالص داخلی کشور، بیش از ۹درصد است که تاثیر چشمگیری بر رشد اقتصادی دارد. بهبود زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری در توسعه این صنعت، به افزایش بهره‌وری در تولید و توزیع کالاها کمک کرده است.
یکی از چالش‌های اساسی این صنعت، فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل است که تاثیر مستقیمی بر کاهش کیفیت خدمات دارد. در سال‌های اخیر، میزان کمی از ناوگان عمومی نوسازی شده که این اتفاق از نیازهای روزافزون کشور است. علاوه بر این، بهبود سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند، از قبیل هوش مصنوعی برای مدیریت بهتر ناوگان، می‌تواند به بهینه‌سازی فرآیندهای حمل‌ونقل کمک کند.
توجه به حمل‌ونقل پایدار نیز یکی دیگر از اولویت‌های این صنعت است. به عنوان نمونه، استفاده از خودروهای الکتریکی و کاهش آلایندگی‌های زیست محیطی به عنوان بخشی از اهداف کلان توسعه پایدار مطرح شده است. براساس گزارش سازمان حفاظت محیط‌زیست، کاهش آلودگی‌های ناشی از خودروهای سنگین در مسیرهای درون شهری بیش از ۲۰درصد طی پنج سال اخیر بوده است.
دستاوردهای صنعت حمل‌ونقل در ایران
صنعت حمل‌ونقل ایران در سال‌های اخیر، شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی بوده است. به عنوان مثال، توسعه خطوط ریلی پرسرعت و مدرن‌سازی ناوگان هوایی، باعث افزایش سرعت و کیفیت خدمات شده است. به گزارش وزارت راه‌وشهرسازی، ایران در حال حاضر بیش از ۱۲هزار کیلومتر خط ریلی با سرعت‌های بالا دارد که در مقایسه با سال‌های گذشته، پیشرفت قابل توجهی را نشان می‌دهد.
افزایش استفاده از سیستم‌های هوشمند در مدیریت ناوگان حمل‌ونقل، یکی دیگر از دستاوردهای مهم این صنعت است. سیستم‌های GPS و نظارت از راه دور، دقت و ایمنی بیشتری در جابه‌جایی کالا و خدمات ایجاد کرده‌اند. طبق آمار منتشر شده، خطاهای انسانی در حمل‌ونقل بارهای سنگین، به میزان ۳۵درصد کاهش یافته است.
در کنار این دستاوردها، توسعه حمل‌ونقل پایدار نیز ازجمله محورهای اصلی برنامه‌های توسعه این صنعت است. به عنوان مثال، در سال‌های اخیر، بخشی از ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهری به خودروهای برقی و هیبریدی تبدیل شده که این امر به کاهش آلایندگی‌های محیطی کمک شایانی کرده است.
مشکلات و چالش‌های صنعت حمل‌ونقل
صنعت حمل‌ونقل ایران با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده که مهم‌ترین آنها فرسودگی ناوگان و کمبود زیرساخت‌های لازم است. به گفته مرکز آمار ایران، بیش از ۵۰درصد ناوگان حمل‌ونقل عمومی کشور فرسوده است که این مساله به طور مستقیم بر ایمنی و کارایی خدمات تاثیر می‌گذارد. علاوه بر این، افزایش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات نیز بر وضعیت اقتصادی رانندگان و صاحبان ناوگان تاثیر گذاشته است.
مشکل دیگری که در این صنعت وجود دارد، نبود سرمایه‌گذاری کافی در فناوری‌های جدید است. به عنوان مثال، براساس آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، میزان به‌کارگیری تکنولوژی‌های هوشمند در مدیریت ناوگان حمل‌ونقل تنها ۱۵درصد بوده که نیازمند بهبود جدی است. این موضوع، سبب کندی روند رشد این صنعت در رقابت‌های جهانی شده است.
در کنار این مشکلات، عدم وجود استانداردهای یکپارچه برای حمل‌ونقل بین‌المللی نیز چالشی اساسی به شمار می‌رود. به گفته انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل، نبود هماهنگی بین قوانین داخلی و بین‌المللی، روند ترانزیت کالا را پیچیده‌تر کرده و هزینه‌ها را افزایش داده است.
تاثیر تحولات فناوری در حمل‌ونقل
تحولات فناوری، صنعت حمل‌ونقل را متحول کرده و به افزایش کارایی و ایمنی خدمات کمک کرده است. براساس گزارش مرکز توسعه فناوری‌های حمل‌ونقل هوشمند، استفاده از هوش مصنوعی و سیستم‌های اتوماسیون در مدیریت ناوگان، باعث کاهش زمان جابه‌جایی و افزایش دقت شده است. این فناوری‌ها همچنین با کاهش خطاهای انسانی و کنترل بهتر مسیرها، نقش مهمی در بهبود کیفیت خدمات دارند.
علاوه بر این، افزایش استفاده از خودروهای برقی و هیبریدی در ناوگان حمل‌ونقل عمومی، شاهد پیشرفت قابل توجهی بوده است. به گزارش سازمان حفاظت محیط‌زیست، میزان آلودگی‌های ناشی از خودروهای سنگین کاهش ۴۰درصدی داشته است. توسعه سیستم‌های ردیابی آنلاین برای مدیریت بهتر ناوگان، به بهینه‌سازی مسیرها و کاهش مصرف سوخت کمک کرده است. یکی دیگر از دستاوردهای فناوری، افزایش استفاده از ربات‌های هوشمند در بخش لجستیک و توزیع بوده که به کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت در این فرآیندها کمک کرده است. این تحول، به ویژه در خدمات ترانزیت بین‌المللی، اثرگذار بوده و امکان ارائه خدمات موثرتر را فراهم کرده است.
نقش دولت در حمایت از صنعت حمل‌ونقل
دولت نقش بسیار مهمی در حمایت از صنعت حمل‌ونقل دارد و با تخصیص بودجه‌های کلان به توسعه این حوزه، تلاش دارد تا مشکلات مختلف این صنعت را کاهش دهد. به گفته وزارت راه‌وشهرسازی، بیش از ۱۱هزار میلیارد تومان برای توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل طی سال‌های اخیر هزینه شده که نشان‌دهنده توجه جدی به این بخش است. ارائه تسهیلات مالی و بیمه‌ای به صاحبان ناوگان و رانندگان نیز از جمله اقدامات حمایتی دولت به شمار می‌رود.
در زمینه توسعه فناوری‌های جدید، دولت به ارائه مشوق‌های مالیاتی برای نوآوری در صنعت حمل‌ونقل پرداخته است. به گزارش سازمان امور مالیاتی، شرکت‌هایی که به توسعه سیستم‌های هوشمند در مدیریت ناوگان اقدام کنند، از تخفیفات مالیاتی قابل توجهی برخوردار می‌شوند که این امر به بهبود کیفیت خدمات کمک خواهد کرد. جواد هدایتی مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل‌ونقل بین‌المللی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای نیز با تاکید بر ضرورت مدیریت واحد پایانه‌های مرزی گفت: «روند ترانزیت کشور رو به رشد است و پیش‌بینی‌ها از تحقق ترانزیت جاده‌ای ۱۸میلیون تنی تا پایان سال جاری (۱۴۰۳) حکایت دارد، البته در پی ابلاغ برنامه هفتم توسعه کشور و تعیین چشم‌انداز ۴۰میلیون تنی ترانزیت از قلمرو کشور، باید اقدامات لازم را در پیش گیریم.»
جایگاه رانندگان در توسعه پایدار
رانندگان به عنوان یکی از پایه‌های اصلی توسعه پایدار در صنعت حمل‌ونقل شناخته می‌شوند. براساس گزارش سازمان توسعه حمل‌ونقل پایدار، رانندگان با بهینه‌سازی مصرف سوخت و کاهش آلایندگی، به حفظ محیط‌زیست کمک شایانی کرده‌اند. در سال‌های اخیر، بخشی از ناوگان حمل‌ونقل عمومی به خودروهای هیبریدی و برقی تبدیل شده که نتیجه تلاش‌های این قشر برای کاهش آلودگی‌هاست.
افزایش بهره‌وری رانندگان از طریق آموزش‌های مستمر نیز باعث بهبود شرایط کاری آنها شده است. به گفته وزارت آموزش‌وپرورش، رانندگان با گذراندن دوره‌های حرفه‌ای در زمینه مدیریت ناوگان و فناوری‌های جدید، عملکرد بهتری از خود نشان داده‌اند. این امر به توسعه پایدار حمل‌ونقل کمک می‌کند زیرا رانندگان نقش مهمی در کاهش مشکلات زیست‌محیطی و افزایش ایمنی جاده‌ها دارند.
مشارکت رانندگان در برنامه‌های حمایتی و توسعه‌محور، زمینه را برای رشد پایدار این صنعت فراهم آورده است. با حمایت مستمر از این قشر، می‌توان به تحقق اهداف توسعه پایدار در بخش حمل‌ونقل امیدوار بود.
نقش رانندگان در صنعت حمل‌ونقل
رانندگان به عنوان ستون‌های اصلی صنعت حمل‌ونقل، هر روز در حال ارائه خدمات سخت و طاقت‌فرسا هستند. به گفته سازمان حمل‌ونقل جاده‌ای، بیش از ۹۰درصد از بار و کالای کشور از طریق جاده‌ها جابه‌جا می‌شود که این امر نشان‌دهنده وابستگی بالای کشور به فعالیت این قشر است. با این حال، مشکلات بسیاری از جمله نوسازی ناوگان و کاهش حقوق رانندگان، همچنان گریبانگیر این صنعت است.
در سال‌های اخیر، توجه بیشتری به بهبود شرایط کاری رانندگان شده است. با حمایت دولت و افزایش برنامه‌های حمایتی، تلاش شده تا مشکلات اساسی این قشر کاهش یابد. این زحمات ارزشمند باید به صورت مستمر مورد تقدیر قرار گیرد تا انگیزه بیشتری برای ارائه خدمات بهتر در صنعت حمل‌ونقل ایجاد شود. از این رو، روز ملی حمل‌ونقل، فرصتی ارزشمند برای قدردانی از زحمات بی‌شائبه رانندگان است که با ایثار و تلاش، به توسعه پایدار این صنعت کمک کرده‌اند.
با توجه به این مطالب، هفته حمل‌ونقل فرصتی است تا جایگاه این صنعت مهم در کشور مورد توجه بیشتری قرار گیرد. با استفاده از فناوری‌های نوین و مدیریت بهینه ناوگان، صنعت حمل‌ونقل قادر به دستیابی به پیشرفت‌های قابل توجهی در افزایش کارایی و تسهیل فرآیندهای جابه‌جایی کالا و خدمات شده است. تحقق ۱۸میلیون تن ترانزیت جاده‌ای گامی موثر در توسعه پایدار کشور است که با حمایت‌های دولت و نوآوری در این حوزه، بهبود چشمگیری در بخش حمل‌ونقل ایجاد خواهد شد.
نقش رانندگان به عنوان اصلی‌ترین عامل این صنعت، در این فرآیند بی‌بدیل است. تلاش‌ها و فداکاری‌های این قشر، همراه با فناوری‌های به کار رفته، موجب ارتقای سطح خدمات حمل‌ونقل شده و آینده‌ای روشن‌تر برای این حوزه رقم می‌زند. ادامه این مسیر همراه با بهبود زیرساخت‌ها و تقویت دانش فنی، تضمین‌کننده توسعه پایدار و رشد اقتصادی بیشتر کشور خواهد بود. با تداوم حمایت از صنعت حمل‌ونقل، شاهد پیشرفت‌های چشمگیری در کاهش مشکلات و افزایش بهره‌وری خواهیم بود که در نهایت منجر به افزایش رفاه اجتماعی خواهد شد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد