18 - 01 - 2022
نقش تثبیت نرخ بهره در کاهش هزینه تامین مالی
نرخ بهره بینبانکی یکی از مهمترین شاخصهای سنجش وضعیت اعتباری در بازار پول به شمار میرود. این نرخ یکی از اصلیترین نماگرهای سیاستهای پولی هر کشور تلقی میشود و نوسانات نرخ بهره بینبانکی همواره مورد بحث میان اهالی اقتصاد بوده است. گفته میشود ثبات در نرخ بهره بینبانکی، تثبیت نرخ سود سپردههای مدتدار بانکی را در پی دارد و به تثبیت نرخ سود تسهیلات بانکی و در نتیجه کاهش هزینههای تامین مالی بخشهای واقعی اقتصاد کشور میانجامد و از این حیث نقش بسزایی در رشد بازار سرمایه به عنوان آیینه بخش واقعی و شفاف اقتصاد کشور خواهد داشت. در همین راستا، بهروز شهدایی تحلیلگر بازار سرمایه با بررسی تاثیر نرخ بهره بینبانکی بر حوزه ریسک و بازدهی بازار سرمایه گفت: نرخ بهره بینبانکی به طور مستقیم در بازار سرمایه اثرگذار نیست، اما به عنوان سیگنالی برای تعیین مسیر نرخ بهره در کل اقتصاد تلقی میشود. نرخ بهره بینبانکی بر بازار پول همچون سپردههای بانکی و همچنین جهتدهی نرخ بهره موثر اوراق و نیز «نرخ سود تسهیلات بانکی به تولیدکنندهها» اثرگذار است.
منظور از نرخ بهره بینبانکی، نرخی است که در بازار بینبانکی تعیین میشود. این نرخ بر سایر بازارها تاثیر میگذارد؛ افزایش آن، هزینه تامین کسری را افزایش میدهد و بانکها حاضر میشوند با نرخهای بالاتری به سپردهگذارها سود پرداخت کنند تا کسری خود را جبران کنند. به بیان دیگر، بازار بینبانکی یکی از ارکان بازار پول است که در آن بانکها و موسسات اعتباری برای تامین مالی کوتاهمدت و ایجاد تعادل در وضعیت پولی خود با یکدیگر معامله و در فاصله زمانی کوتاه و با نرخ سودی معلوم بازپرداخت میکنند. در این بازار، بانکهایی که از مازاد ذخایر برخوردار هستند، به بانکهای دچار کسری، قرض میدهند تا بتوانند نرخ سود را در بازار مدیریت کنند. همچنین این بازار کمک میکند تا بانکها برای جبران کسری خود به بانک مرکزی مراجعه نکنند، در نتیجه از اضافه برداشت جلوگیری میشود. به بیان ساده، یک بانک زمانی که کسری داشته باشد از یک بانک دیگر قرض میگیرد. در ایران، طی دو سال اخیر با توجه به نوسانات غیرعادی این نرخ از اعداد تکرقمی به سمت اعدادی بیش از ۲۰ درصد و تقارن این رشد با جهش غیرطبیعی و در ادامه، ریزش شدید بازار سهام از مرداد سال ۱۳۹۹، اهالی بازار سرمایه را بیش از سایر فعالان اقتصادی به این نرخ حساس کرده است، زیرا همواره روند حرکت نرخ بهره بینبانکی به عنوان عاملی سیگنالدهنده به کل اقتصاد از موضوعات موثر در حوزه بازار سرمایه تلقی میشود. بر اساس ۱۰ مصوبه وزارت اقتصاد و امور دارایی، بانک مرکزی موظف شده با مداخله فعال در بازار بینبانکی و خرید اوراق در بازار ثانویه میانگین نرخ سود در بازار بینبانکی را در سقف ۲۰ درصد مدیریت کند. به باور کارشناسان، تعیین سقف ۲۰ درصد برای میانگین نرخ بازار بینبانکی از جمله اقدامات مفیدی است که در مصوبات دهگانه دولت لحاظ شده و در صورت اجرایی شدن به تحلیلپذیری بازار کمک شایانی خواهد کرد و برخی از نگرانیهای اخیر را مرتفع میکند. این در حالی است که رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، دکتر مجید عشقی، در ابتدای ماه جاری در یک برنامه تلویزیونی اظهار کرده بود: « سعی بر این داریم که با جلساتی که با بانک مرکزی برگزار میکنیم نرخ بهره بینبانکی را کنترل کنیم و کاهش دهیم.»
ضرورت تثبیت نرخ بهره بینبانکی
بهروز شهدایی تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه نرخ بهره بینبانکی، بر روند نرخ بهره در آینده تاثیرگذار است، در گفتوگو با پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) اظهار کرد: با کاهش یا افزایش نرخ بهره، تصمیمهای اقتصادی مردم تغییر میکند. هرچه این مقدار بیشتر باشد مردم تمایل بیشتری دارند تا پولهای خود را در بانک سرمایهگذاری کنند و تعداد کمتری اقدام به وام گرفتن میکنند و هر چه نرخ بهره کمتر باشد، تمایل افراد برای واگذاری داراییهای خود به بانک کمتر شده و از طرفی تعداد وامگیرندگان افزایش مییابد، زیرا مجبور نیستند هزینه زیادی را به عنوان بهره به بانکها بپردازند. او افزود: آن چیزی که بر بازار سرمایه تاثیر مستقیم دارد، نرخ بهره کمریسکی است که امروز در بازار متشکل مالی وجود دارد. نرخ بهره بینبانکی بیشتر در میان خود بانکها و بانکهایی که از قدرت جذب سپرده بالایی برخوردار هستند، تاثیرگذار است. تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه بانک مرکزی، بانکها را به یک نرخ بهره مشخص محدود کرده است، تصریح کرد: این اقدام بانک مرکزی شامل پولهای خیلی درشت با شرایط خاص نمیشود؛ در نتیجه بانکها به طور معمول قادر به جذب منابع بیشتری از آنچه که در حال حاضر دارند، نمیتوانند داشته باشند. بنابراین، بهره بینبانکی تاثیر آنی کمتری نسبت به نرخ بهره در بازار بدهی بر بازار سرمایه دارد. شهدایی، تثبیت نرخ بهره بینبانکی را در ارتباط با رشد بازار سرمایه بسیار مهم خواند و خاطرنشان کرد: ثبات در نرخ بهره بینبانکی به تثبیت نرخ سود سپردههای مدتدار بانکی میانجامد و از افزایش آن پیشگیری میکند. این موضوع، تثبیت نرخ سود تسهیلات بانکی و در نتیجه کاهش هزینههای تامین مالی بخشهای واقعی اقتصاد کشور را در پی دارد. از سوی دیگر، موجب کفایت ذخایر بانکها و افزایش قدرت آنها برای تقویت اعتباری واسطهها و نهادهای مالی بازار سرمایه میشود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد