نفس‌های پایانی سفره‌های آب زیرزمینی

سال‌هاست پیرامون وضعیت افت سطح آبخوان‌ها و فرونشست دشت‌های کشور هشدارهای فراوان داده‌ شده، مشاهده آمار نشان می‌دهد که راهکارهای مقابله با این ابربحران ملی، همچنان بی‌تاثیر بوده یا اثربخشی لازم را نداشته، به ‌طوری که افت (کاهش) تراز سطح ایستابی آب زیرزمینی در آبخوان‌ها سالانه به دو متر رسیده است.
داریوش مختاری کارشناس ارشد حوزه منابع آبی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این مطلب و اینکه به دنبال کاهش تراز سطح آب و خالی‌ شدن سفره‌ها از آب، فرونشست ۲۰ تا ۳۰سانتیمتر آبخوان اتفاق می‌افتد، اظهار کرد: دامنه نگرانی فراتر از تصور است. برآوردها نشان می‌دهد که حدود ۴٩درصد جمعیت کل ایران روی پهنه‌های فرونشستی یا مجاورت آن سکونت دارند. محدوده‌های جمعیتی عمده و کلان کشور مانند تهران، مشهد، شیراز، کرمان و از همه مهم‌تر اصفهان و چند کلانشهر دیگر دقیقا در محدوده فرونشستی قرار دارند یا مجاورت و حاشیه زون‌های فرونشستی واقع شده‌اند.
وی افزود: به عنوان نمونه فرونشست زمین، سکونتگاه مرودشت و تخت جمشید در نزدیکی آن را بیشتر و بیشتر محاصره می‌کند. فرونشست دشت‌ها یک خطر جدی برای تخریب خطوط ریلی، جاده‌ای، فرودگاه‌ها، سکونتگاه‌ها، سرمایه‌های فیزیکی میراث فرهنگی و آثار تاریخی شده است. برای خروج از این بحران، امیدها به اجرای ۱۵راهکار (پروژه اجرایی و مطالعاتی) پیش‌بینی‌شده در طرح‌های موسوم به احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی دوخته شد؛ راهکارهایی به نسبت جامع که از اجرای درست، جدی و جامع بازماندند و به دنبال آن از نجات آبخوان‌ها بازماندیم.
این کارشناس حوزه آب با بیان اینکه بحرانی که امروز به مرز فاجعه رسیده، در سال‌های پایانی دهه ۴۰ خورشیدی آغاز شد، گفت: تصویب قانون آب و نحوه ملی‌ شدن آن (۱۳۴۷) و آیین‌نامه‌های صدور اجازه حفر چاه و قنات و هیات‌های حل اختلاف، آیین‌نامه صدور پروانه مصرف، آیین‌نامه جلوگیری از آلودگی آب، آیین‌نامه پلیس آب و آیین‌نامه تعیین حریم رودخانه‌های کشور و همانند آن تلاش‌های دولت برای رویارویی با بحرانی بود که نشانه‌های جدی آن کم‌کم پدیدار می‌شد.
۶۴ درصد حجم سدها پر شد
آخرین آمار از وضعیت سدهای کشور بیانگر پرشدگی ۶۴درصد حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور است، همچنین میزان بارش‌ها نسبت به سال قبل ۹درصد افزایش یافته است.
به ‌گزارش ایسنا، میزان ورودی مخازن کل کشور از ابتدای سال آبی (ابتدای مهرماه) تا هشتم اردیبهشت‌ماه معادل ۵۷/۲۶میلیارد مترمکعب بوده که در قیاس با سال گذشته که عددی معادل ۰۳/۲۹میلیارد مترمکعب بود، ۸درصد کاهش داشته است، همچنین میزان کل خروجی سدهای کشور با عدد ۵۲/۱۶میلیارد مترمکعب نسبت به سال قبل یک درصد کاهش داشته است.حجم آب موجود مخازن اکنون ۵۶/۳۱میلیارد مترمکعب ثبت شده که این عدد نسبت به سال قبل که عددی معادل ۶۰/۳۱میلیارد مترمکعب بوده نیز تغییری نداشته است. حجم پرشدگی سدهای کشور نیز تا این تاریخ ۶۴درصد است.