2 - 10 - 2022
نبود کاتالیستها، صنعت فولاد را زمینگیر میکند
ارزش بازار کاتالیست در حوزه فولاد با احتساب پروژههای جاری حدود صد میلیون یورو است که امروزه با ظرفیت و پتانسیلهای ایجادشده، تقریبا همه آن توسط تولیدکنندگان داخلی قابل تامین است. البته اگر حجم مبادلات مالی صنعت کاتالیست را با صنایع مرتبط با آن چون فولاد یا پتروشیمی مقایسه کنیم شاید به نظر کوچک بیاید اما اهمیت آن به شدت برای همه صنایع بالاست. در همین خصوص مدیرعامل شرکت کاتالیست ایرانیان گفت: قطعا در صورت نبودن کاتالیست صنایع بزرگی همچون صنایع پتروشیمی و فولاد در ایران با مشکل مواجه میشوند به این خاطر مسیر اقتصاد مقاومتی و خودکفایی از صنایع کوچکی چون کاتالیست میگذرد.
محمدحسین مولویزاده اظهار کرد: این شرکت تولیدکننده ۸ کاتالیست در حوزههای فولادی و پتروشیمی است و در حال صنعتیسازی ۴ کاتالیست دیگر در حوزه پتروشیمی است که از سال آینده تولید صنعتی صورت میگیرد. همچنین شرکتهایی مانند فولاد مبارکه اصفهان، فولاد خوزستان طرف قرارداد کاتالیست ایرانیان بودهاند و یک محموله نیز به شرکت آهن و فولاد گلگهر تحویل شده که قرار است در اولین بارگذاری مورد استفاده قرار گیرد.
کاتالیستها یکی از پرکاربردترین و شاید مهمترین موادی هستند که امروزه در صنایع مختلف، مورد استفاده قرار میگیرند. تقریبا تمام واکنشهای شیمیایی صنعتی که برای تولید مواد اولیه یا تولید محصول نهایی وجود دارند در چرخه فرآیندی خود از کاتالیست استفاده میکنند، به طوری که میتوان گفت کاتالیست نقشی در تولید تمام محصولاتی که در اطراف خود میبینیم داشته است.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در حال حاضر صنعت کاتالیست در دنیا در چه وضعیتی قرار دارد، اظهار کرد: آخرین پیشبینیهای مصرف کاتالیست در سطح جهان که توسط موسسه catalystgroup در ماه می سال ۲۰۲۰ صورت گرفته است، نشان میدهد که ارزش بازار جهانی کاتالیست در سال ۲۰۲۲ به میزان ۲/۳۶ میلیارد دلار و با توجه به توسعه صنایع مصرفکننده کاتالیست، این عدد در سال ۲۰۲۵ به ۱/۳۹ میلیارد دلار خواهد رسید.
مولویزاده بیان کرد: در این میان بیشترین سهم مصرف کاتالیست به ترتیب در بازارهای صنایع پالایش نفت، محیطزیستی، صنایع پتروشیمی و شیمیایی و پلیمری خواهد بود. نکته حائز اهمیت در این گزارش، رشد سالانه ۲/۴ درصدی مصرف کاتالیست در بخش صنایع پتروشیمی و صنایع شیمیایی تا پایان سال ۲۰۲۵ است. همچنین به دلیل رشد جمعیت و قوانین سختگیرانه زیستمحیطی و صنعتی شدن روزافزون، بیشترین رشد بازار مصرف کاتالیست در حوزه صنایع پالایشگاهی نیز در منطقه APAC اتفاق خواهد افتاد که شامل مناطق آسیای شرق و اقیانوسیه خواهد بود. گفتنی است که بیش از ۵۰درصد از تولیدات این بازار توسط ۱۰ شرکت تولیدکننده کاتالیست در جهان تامین خواهد شد.
رفع نیاز تامین ۵ ساله پالایشگاههای کشور
وی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه بومیسازی این کالای استراتژیک در ایران چگونه و از چه زمانی آغاز شد، گفت: مسیر بومیسازی کاتالیست در کشور به نخستین نامهنگاریهایی بازمیگردد که در سال ۱۳۷۹ و در ساختمان وزارت نفت صورت پذیرفت. دستور و امضای مدیر وقت شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران برای اعطای ۵ پروژه تولید کاتالیست و جاذب در داخل کشور و تولید نیاز ۵ ساله پالایشگاههای کشور و خرید تضمینی محصول تولیدشده به شرط اخذ تاییدیههای پژوهشگاههای صنعت نفت، حمایت مذکور را شامل میشد. در آن زمان از سوی وزارت نفت کشور دستورات لازم به کارگروههای مربوطه برای جمعآوری اطلاعات از شرایط عملیاتی واحدهای مصرفکننده کاتالیست و نیز میزان مصرف کاتالیست بهطور سالانه و مشخص کردن پرمصرفترین و گرانترین کاتالیستها ابلاغ شد و گزارشهایی از پژوهشگاهها، بخشهای خصوصی و متخصصان دارای تجربه در حوزه تحقیق و توسعه کاتالیست، گردآوری شد.
مولویزاده ادامه داد: نخستین قراردادهای پژوهشی و تحقیقاتی با شرکتهای داخلی در حوزه بومیسازی کاتالیست در سال ۱۳۸۶ منعقد شد. پنج محصول شامل کاتالیست ریفرمینگ اولیه با بخار آب، جاذب اکتیوآلومینا، کاتالیست مراکس و کاتالیست شیفت گاز- آب در دمای پایین LTSC که در فرآیندهای پتروشیمی مثل پتروشیمیهای آوره و آمونیاک و تولید گاز هیدروژن و پالایشگاهی استفاده میشود، از طرف شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران و با امضای مهندس نعمتزاده و برای تحصیل دانش فنی و تجاریسازی آنها و رفع نیاز تامین ۵ ساله پالایشگاههای کشور به شرکتهای ایرانی سپرده شد.
تلاش برای خنثیسازی اثرات دامپینگها
این فعال صنعت کاتالیست همچنین با بیان چالشهای پیش روی صنعت نوین کاتالیست گفت: بومیسازی صنعت کاتالیست در ایران، یکی از نمونههای موفق در حوزه اقتصاد مقاومتی شناخته میشود که در دوران ضرورت صنایع کشور از ثمرات این اقدام ملی بهرهمند میشوند؛ اما هر صنعت نوینی در ابتدای عمر سازمانی خود با چالشها و تهدیدهایی روبهرو میشود که میتواند آن را با مشکلات بزرگی روبهرو سازد، صنعت کاتالیست کشور نیز در این حوزه با مواردی مثل عدم وجود خودباوری در برخی از مدیران مصرفکننده نسبت به تواناییهای متخصصان داخلی، مشکلات قانونی در حمایت از حق ثبت اختراع و محرمانگی دانش فنی، دامپینگ قیمتی رقبای خارجی برای حفظ و افزایش سهم بازار روبهرو است.
وی ادامه داد: بهعنوان مثال در رابطه با دامپینگ قیمتی، با ظهور شرکتهای ایرانی، قیمت کاتالیستهایی که شرکتهای ایرانی تولید میکردند، از سوی شرکتهای خارجی گاهی به نصف کاهش پیدا کرد که حتی با اعمال فشار، فروش سایر کاتالیستها را به شرط عدم خرید از شرکتهای ایرانی تولیدکننده کاتالیست اعلام میکردند؛ اما در مقابل این شرکتهای ایرانی با تغییر استراتژی کسبوکار خود، به ایجاد مزیتهای رقابتی در تولید محصولی با مشخصات کیفی بالاتر پرداخته و با افزایش خدمات پس از فروش و نیز کاهش قیمت تمامشده محصولات تولیدی از طریق داخلیسازی منابع تهیه مواد اولیه، اتوماسیونسازی خطوط تولید، افزایش ظرفیت تولید و کاهش هزینههای سربار و نیز تغییر تکنولوژی تولید و فرمولاسیونهای تولید کاتالیست و نیز توسعه سبد محصولات خود توانستهاند اثر دامپینگ و تلاشهای شرکتهای خارجی را تا حد بالایی خنثی کنند؛ اما همچنان سهم حمایت دولت و شرکتهای مصرفکننده در این میان خالی است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد