25 - 04 - 2024
منصفانه یا کاسب‌کارانه؟
در روزهای اخیر انتقاداتی از سوی ناشران نسبت به افزایش اجاره‌بهای ۲۰ تا ۵۰درصدی غرفههای نمایشگاه کتاب تهران مطرح شده است، اما آیا این افزایش باوجود بودجه‌هایی که برگزاری نمایشگاه دارد، منصفانه است؟
۱۵روز مانده به آغاز سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، ناشران از افزایش اجاره‌بهای غرفه‌ها گلایه دارند؛ اجاره‌بهایی که به گفته آنها نسبت به سال گذشته با تورم بسیاری همراه بوده است. برگزاری نمایشگاه کتاب تهران برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همراه با هزینه‌کردهای مختلفی است که بیش از ۷۰ نهاد و موسسه در آن دخیل هستند، با این حال در سال‌هایی که از عمر این رویداد فرهنگی گذشته است، دولت تلاش کرده تا کمترین هزینه را از ناشران دریافت کند چراکه برگزاری نمایشگاه کتاب تهران ردیف بودجه مشخصی دارد و درآمدهایی از آن در قبال تبلیغات و… نیز برای دولت حاصل میشود. البته انتقاد به بالا بودن اجاره‌بهای غرفه تنها اختصاص به این دوره ندارد بلکه در سال‌های مختلف همواره برخی نسبت‌به این مهم و البته نحوه جانمایی ناشران انتقاداتی را وارد داشته‌اند.براساس ضوابط حضور ناشران داخلی هزینه اجاره‌بهای غرفه به این شرح است: هزینه اجاره‌بهای غرفه‌ها در بخش ناشران عمومی نمایشگاه تهران تا ۶ مترمربع به ازای هر مترمربع یک میلیون و ۳۷۵هزار ریال، ۷ تا ۹ متر مربع به ازای هر مترمربع ۲میلیون و ۵ هزار ریال، از ۱۰ تا ۲۴ مترمربع سه میلیون و ۱۰۰هزار ریال، از ۲۵ تا ۴۸ متر مربع ۴میلیون و ۸۵۰هزار ریال، از ۴۹ تا ۱۰۰متری ۶میلیون و ۸۵۰هزار ریال، از ۱۰۱ تا ۲۰۰متر ۹ میلیون ریال، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ متر ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار ریال، از ۳۰۱ متر به بالا ۱۲میلیون ریال بوده است. برای ناشران غیرخصوصی این رقم‌ها افزایش بیشتری داشته است. بررسی این رقم‌ها با ارقام سال گذشته حکایت از افزایش بین ۲۰ تا ۵۰درصدی میزان اجاره‌بهای غرفه‌ها دارد.حسین جاوید مدیر انتشارات سده در این زمینه می‌گوید: در این دوره براساس آیین‌نامه برای اجاره یک غرفه ۹متری که سال ۹۸ مبلغ ۴۶۰هزار تومان پرداخت می‌کردیم باید ۲میلیون تومان پرداخت شود، همینطور هرچه متراژ غرفه افزایش می‌یابد رقم پرداختی نیز با شیب تندتری افزایش پیدا می‌کند. آخرین دوره نمایشگاه سال ۹۸ برگزار شد و بعد به دلیل کرونا دو سالی نمایشگاه برگزار نشد تا سال گذشته، این رشد چشمگیر قیمت‌ها طبیعتا انتقاداتی را به همراه داشته است. وی با تاکید بر اینکه قیمت‌های فعلی غیرمنصفانه نیست، ادامه می‌دهد: اما این قیمت‌ها براساس تورمی که اعلام میشود و درصدهایی که مطرح می‌کنند نیست. انتقاد ما به معنای غیرمنصفانه بودن قیمت‌ها نیست، وزارت ارشاد در هزینه‌کرد نمایشگاه شفاف‌سازی نمی‌کند، درآمد حاصله از غرفههای رفاهی و تبلیغات در نمایشگاه کتاب تهران می‌تواند بخش قابل توجهی از هزینه‌های نمایشگاه را پوشش دهد و دیگر نیازی به افزایش اجاره‌بهای غرفه‌ها نیست. جاوید می‌گوید: همیشه دولت بر این ادعا بوده که از ناشران و صنعت نشر حمایت می‌کند ولی باید توجه داشت که وقتی ناشری به دلیل حجم بیشتر کتاب‌ها و مخاطبانش نیاز به اجاره غرفه بزرگ‌تری دارد، طبیعتا این رقم اجاره‌بها چشمگیر‌تر میشود و این تنها هزینه یک ناشر برای حضور در نمایشگاه نیست. به گفته مدیر انتشارات سده یک ناشر برای حضور در نمایشگاه کتاب تهران بسته به حجم فعالیت به یک تا ۱۰ نیرو نیاز دارد که هم باید هزینه حضور او را بپردازد، هزینه ناهار و رفت و آمد، هزینه‌های طراحی دکور، بنر و جابه‌جایی بار نیز باید به این رقم اضافه شود. تازه در مورد برخی از این هزینه‌ها مثل جابه‌جایی بار در مصلی، پیمانکاران معمولا خارج از قرارداد مصوب عمل می‌کنند و کسی هم جوابگو نیست.وی ادامه داد: در نتیجه این هزینه‌های حضور ممکن است برخی ناشران به این نتیجه برسند که حضور فیزیکی با توجه به هزینه‌های حضور مجازی بهتر است انجام نشود چراکه بین ۵۰ تا ۱۰۰میلیون باید هزینه لجستیکی پرداخت شود و بعد هزینه‌های جابه‌جایی بار استهلاک کتاب‌ها، هزینه اسکان ناشران شهرستانی نیز به آن اضافه میشود. جاوید ادامه داد: در مقابل در بخش مجازی نه‌تنها چنین هزینه‌هایی نباید پرداخت بلکه کتاب‌ها توسط پست و با استفاده از یارانه‌ای که ارشاد در نظر گرفته است، منتقل میشود، البته سال گذشته در بخش مجازی نیز با مشکلاتی مواجه بودیم، از جمله عرضه یک کتاب با چند نرخ متفاوت و رقابت کتابفروشی‌ها با ناشران. رضا حاجی‌آبادی مدیر انتشارات هزاره ققنوس با اشاره به افزایش قیمت‌های اجاره‌بهای غرفه‌ها می‌گوید: من برای اجاره یک غرفه ۱۵متری امسال حدود ۴میلیون و ۲۰۰هزار تومان اجاره پرداخت کرده‌ام، در حالی که سال گذشته برای اجاره غرفه ۱۸متری ۳میلیون و ۶۰۰ هزار تومان پرداخت کردم، یعنی متری ۲۰۰هزار تومان، چرا در عرضه یک دوره اجاره‌بها باید متری ۱۱۰هزار تومان افزایش پیدا کند؟ وی ادامه داد: دریافت و افزایش این اجاره‌بها در حالی که برگزاری نمایشگاه ردیف بودجه مشخص دارد، منطقی نیست، این ردیف بودجه حتی زمانی که نمایشگاه به دلیل کرونا برگزار نشد، وجود داشت و البته مشخص نشد که صرف چه اموری شد. علاوه‌بر این نمایشگاه درآمدهای خاصی هم دارد و نکته سوم اینکه ناشران براساس آیین‌نامه موظفند ۲۰درصد تخفیف ارائه کنند. حاجی‌آبادی به سایر هزینه‌های حضور در نمایشگاه که ناشر متحمل میشود، اشاره کرد و گفت: هزینه‌های حمل‌و‌نقل انتقال کتاب به نمایشگاه، هزینه نیرو و… نیز به هزینه‌های ناشر باید اضافه کرد. تعرفه‌های حمل‌و‌نقل داخل نمایشگاه و چرخی‌ها نیز که هیچ‌گاه طبق تعرفه پیش نرفته است. این هزینه‌ها پنهان هستند و دوستان متوجه این هزینه‌های پنهان نیستند. وی گفت: باید تکلیفمان را مشخص کنیم، آیا دولت قرار است نمایشگاه کتاب را برگزار کند که مردم کتاب بخرند و از ناشران حمایت کنند، یا اینکه کارناوال‌های تبلیغاتی راه بیندازد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد