مصائب عدم امنیت دانش‌آموزان

علیرضا شریفی‌یزدی*
ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که در ابعاد مختلف عدم امنیت در آن موج می‌زند. در دوران همه‌گیری بیماری‎ کرونا با وارد نشدن واکسن کرونا و بالا رفتن میزان مرگ‌و‌میر شاهد عدم امنیت بهداشتی و درمانی در بین مردم بودیم. در بحث مسائل اقتصادی باتوجه به نوسانات اخیر ارز احساس عدم امنیت اقتصادی گریبان اعضای جامعه را گرفته است. حال با وقوع این اتفاق در مدارس کشور احساس عدم امنیت در بین خانواده‌ها ریشه دوانده است. هنوز مشخص نیست که چه کسی یا چه کسانی در پشت پرده این اتفاقات هستند. چندی پیش معاون وزیر بهداشت از عمدی بودن مسمومیت‌های سریالی دانش‌آموزان خبر داد. برخی از صاحب‌نظران از خرابکاری گروه‌هایی نام برده‌اند و آنها را عامل و مسبب این اتفاقات ‌دانسته‌اند. با وجود تمام این اخبار خانواده‌هایی که قصد دارند فرزندان خود را به مدرسه نفرستند، در واقع در راستای اهداف گروهی حرکت می‌کنند که مرتکب این جرم و جنایت می‌شوند تا دانش‌آموزان را از رفتن به مدرسه و محیط آموزشی منع کنند. در حقیقت با این اقدام اهداف آنها در جامعه جا خواهد افتاد. نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که به دلایل فرهنگی، قانونی و عرفی دختران ما همیشه حس شهروند درجه دوم بودن در جامعه را یدک می‌کشند و متاسفانه با وقوع این مسمومیت‌ها در مدرسه‌های دخترانه این احساس در بین آنها بیش از پیش شعله‌ور شده است. در حال حاضر آموزش‌وپرورش توان انجام وظایف اصلی خود را ندارد. اگر این نهاد از مدیران قوی برخوردار بود و کسانی که در راس قدرت بودند، نظام تعلیم و تربیت را می‎شناختند کیفیت آموزش امروز ما به این شکل نبود و شاهد اینگونه از بی‌مسوولیتی‌ها نبودیم. نهاد آموزش‌وپرورش دستگاهی بزرگ و ناکارآمد است و این ناکارآمدی مربوط به دیروز و پریروز نیست. دهه‌هاست که شاهد وضعیت ناخوشایند این نهاد مردمی هستیم؛ نهادی که بیشترین ارتباط را با مردم دارد و دارای تشکیلات زیادی است، اما اکثر اتفاقاتی که بر سر جامعه می‎آید زیر سر همین نهاد است. سال‌هاست که خیر این نهاد را بخشیده‌ایم و به آن امیدی نداریم. در نتیجه دولت و دستگاه‌های ذی‌ربط باید پیگیر این موضوع باشند. نهادهای مربوطه باید به جمع‌بندی کلی در مورد این مساله برسند. شاید دلیل رسانه‌ای نکردن این موضوع افزایش ترس خانواده‌هاست‌، با این حال مسوولان باید نتایج این پیگیری را خیلی شفاف اعلام کنند، چراکه اگر شفاف‌سازی نشود این ترس و احساس عدم امنیت در بین مردم جامعه بیشتر می‌شود. اولیای دانش‌آموزان هم با صرف‌نظر از اینکه فرزندان خود را به مدرسه نفرستند با همکاری مسوولان مدرسه باید بتوانند با نصب دوربین در داخل و خارج محیط ساختمان مدرسه، حوزه آموزشی دانش‌آموزان را کنترل کنند و پلیس و دستگاه‌های امنیتی را در جریان اتفاقات قرار دهند و همکاری لازم را با آنها داشته باشند. این اتفاق مساله پیچیده‌ای نیست‌. ما از این قبیل جریانات پیش از وقوع این ماجرا در کشور داشته‌ایم. وقتی جامعه با بحران بزرگ رو‌به‌رو است، گروهی که معلوم نیست به کجا وصل هستند با ساختن بحران‌های کوچک سعی در انحراف اذهان عمومی دارند. این افراد و گروه‌ها باید شناسایی شوند و نباید بگذاریم مدارس خالی از دانش‌آموزان شود. این روزها دائما شاهد آن هستیم که در مناطق مختلف کشور بحرانی پدیدار می‎شود و تاب تحمل جامعه را می‎گیرد. تداوم این بحران‌ها در بلند‌مدت می‎تواند فرسودگی روانی پایدار را برای اعضای جامعه در پی داشته باشد. این پدیده دوام نمی‌آورد و زود رفع و رجوع خواهد شد، اما موضوع این است که بعد از این قضیه آیا ما دوباره شاهد این دست از رخداد‌ها خواهیم بود یا نه‌؟
* جامعه‌شناس