6 - 10 - 2020
مسیریابی مدیریت انرژی
«جهانصنعت»- انرژی نیروی محرکه و محور اصلی توسعه و پیشرفت کشورهای دنیا به شمار میرود و به این ترتیب، رشد آنها بدون دسترسی به منابع انرژی مطمئن و نیز دستیابی به بهرهوری بالای انرژی، تقریبا غیرممکن خواهد بود چراکه سیر تحولات اقتصادی نشان میدهد تامین انرژی کافی و سرمایهگذاری در این حوزه، موجبات توسعه اقتصادی را فراهم آورده و در نتیجه منجر به افزایش سطح رفاه در کشورها شده است. از سوی دیگر هر یک از حلقههای زنجیره ارزش انرژی اعم از تولید، انتقال، توزیع و مصرف باعث ایجاد اشتغال و ارزشافزوده در اقتصاد میشود.
در این میان با توجه به سهم بالای درآمدهای ایران از منابع وابسته به تجارت نفت و گاز، رصد تحولات بازار انرژی برای ایران از اهمیتی دوچندان برخوردار خواهد بود چراکه بیثباتی و نوسانات شدید قیمت در بازار نفت و درنتیجه اثرات آن بر سایر منابع انرژی، به ویژه گاز میتواند پیامدهای اقتصادی زیادی داشته باشد.
همچنین با توجه به اینکه یکی از مهمترین راهبردهای تحقق اهداف چشمانداز ملی کشور، ایفای نقش برتر ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی در منطقه و جهان با تکیه بر قابلیتهای بخش انرژی، به ویژه صنعت نفت و گاز است بنابراین تعیین مسیری هدفمند برای مدیریت انرژی در آینده با توجه به روند تغییرات عوامل تعیینکننده انرژی در جهان برای تدوین برنامههای کلان کشور، امری بسیار مهم به شمار میرود.
در همین راستا در ادامه به بیان نقاط ضعف، نقاط قوت، تهدیدها و فرصتهای پیشروی بخش انرژی ایران میپردازیم:
نقاط قوت
* چهارمین کشور بزرگ دنیا به لحاظ دسترسی به ذخایر اثباتشده نفتی
* دومین کشور بزرگ دنیا از نظر دارا بودن ذخایر اثباتشده گاز
* برخورداری از ذخایر کافی گاز برای تامین نیاز مخازن نفتی
* موقعیت جغرافیایی استراتژیک بسیار مناسب؛ قرار گرفتن ایران میان آسیا و اروپا و شرایط مناسب در زمینه صادرات نفت و گاز و فرآوردههای پالایشگاهی
* مستعد بودن شرکتهای داخلی در توسعه منابع متعارف ساحلی و فراساحلی
* وجود تنوع در فرآوردههای نفتی و صادرات فرآوردههای پالایشگاهی
* وجود شبکه گسترده گاز در کشور و امکان استفاده از توانایی بالا در این زمینه
* کوتاه بودن فاصله مناطق نفتخیز با پایانههای صادراتی
* دسترسی به آبهای آزاد
نقاط ضعف
* اثرات تحریمهای بینالمللی بر صادرات نفت و سرمایهگذاری در صنعت نفت و گاز
* وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی و تاثیرپذیری شدید از نوسانات قیمت نفت
* عدم امکان معاملات اداری در فروش نفت
* لزوم سرمایهگذاری مناسب در صنعت نفت و گاز در راستای افزایش بهرهوری و عدم سرمایهگذاری در این بخش
* فقدان دانش فنی پیشرفته در شرکتهای داخلی در زمینههایی چون ازدیاد برداشت نفت و LNG و GTL
* عدم توجه به تولید صیانتی از مخازن نفتی و مطالعات ازدیاد برداشت
* فقدان مالکیت و نظارت بر مخازن نفت و گاز کشور
* فقدان مدل جامعی برای انرژی و نبود چشمانداز مناسب جهت برنامهریزی تولید و صیانت از مخازن نفتی و صدور گاز طبیعی
* فقدان تدوین راهبردهای بلندمدت کارایی انرژی و نیز آمار و اطلاعات جامع کارایی انرژی
* توانایی پایین و ضعف در اکتشاف، استخراج، حفاری و بهرهبرداری از منابع نفتی و گازی
* عدم استفاده و برداشت بهینه از مخازن مشترک با سایر کشورها
* ضعف در بازاریابی در زمینه گاز طبیعی
* مصرف بالای سوخت و انرژی به صورت غیربهینه در داخل کشور
فرصتها
* پتانسیل قابل توجه در تولید نفت و گاز با توجه به برنامه اجرای بیش از ۵۰ پروژه نفت و گاز مطابق با قراردادهای نفتی ایران
* موقعیت ژئوپلیتیک ایران در منطقه خلیجفارس
* افزایش تولید با گسترش استفاده از تکنیکهای بهبود و ارتقا یافته بازیافت نفت
* فرصتهای قابل ملاحظه در بخش پتروشیمی و گاز مایع طبیعی با در نظر گرفتن پتانسیل تولید میعانات و گاز در میدان پارسجنوبی
* افزایش ارزشافزوده صادرات با بهبود کیفیت و بهرهوری پالایش
* امکان تبدیل ایران به مراکز فناوری صنایع نفت و گاز در منطقه از نظر سختافزاری و نرمافزاری
* وجود ذخایر قابل توجه نفت و گاز در خزر و حوزه زاگرس
* توانایی و قابلیت صادرات خدمات فنی
تهدیدها
* اعمال مجدد تحریم و فشارهای بینالمللی
* عدم حضور گسترده سرمایهگذاران خارجی در بخش نفت و گاز ایران به دلیل فشارهای سیاسی بینالمللی
* عدم دسترسی به برخی فناوریهای برتر بخش نفت و گاز به دلیل تحریمهای بینالمللی و سرعت یافتن روند اکتشاف و برداشت کشورهای همسایه از مخازن مشترک نفت و گاز به ویژه در میدان گازی پارسجنوبی
* متعهد نبودن برخی کشورها به تصمیمات اوپک
* مواجهه با چالشهایی در مسیر یافتن بازارهای جدید صادرات گاز
* عدم امنیت و توجه کافی به سرمایهگذاران خارجی
بر این اساس کارشناسان معتقدند با توجه به اینکه تحریمهای بینالمللی و محدودیتهای معاملاتی مالی، ایران را در شرایط ویژهای قرار داده است در نظر گرفتن نقاط ضعف، نقاط قوت، تهدیدها و فرصتهای پیشروی صنعت نفت و گاز کشور برای اجرای هر پروژهای از سوی مدیران و مسوولان بیش از گذشته حائزاهمیت است.
کارشناسان ماتریکس SWOT را مهمترین امر در اجرای هر پروژه میدانند تا بر اساس آن تهدیدها و فرصتها را در کنار نقاط ضعف و قوت قرار داده و سپس برنامههای استراتژیک، اهداف و تاکتیکها مشخص شود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد