مسکن ساخت چین؛ راهکار یا بیراهه؟

گروه مسکن- این روزها صحبت‌های فراوانی درخصوص ورود شرکت‌های چینی به ایران برای ساخت و تولید واحدهای مسکونی شنیده می‌شود. پیشرفت کند طرح نهضت ملی مسکن را می‌توان یکی از اصلی‌ترین دلایلی دانست که مسوولان را به فکر کمک گرفتن از خارجی‌ها انداخته است؛ طرحی که شامل ساخت چهار میلیون واحد مسکونی طی دوران ریاست‌جمهوری ابراهیم رییسی می‌شد. هدف از اجرای چنین طرح گسترده‌ای ساماندهی بازار مسکن و کمک به اقشار ضعیف و دهک‌های پایین جامعه در راستای صاحبخانه شدن عنوان شده است.
به گفته مهرداد بذرپاش وزیر راه‌و‌شهرسازی، هدف از توافق با چینی‌ها برای ساخت مسکن در کشور بیشتر آوردن سرمایه در بخش ساختمان و جذب سرمایه‌گذار در این حوزه است. وزیر راه‌و‌شهرسازی این را عنوان کرد که در حوزه ساختمان و مسکن در تکنولوژی رشدهای خوبی داشتیم و نیازمندی و وابستگی‌مان حداقلی است. بیشتر از آنکه به تکنولوژی نیاز داشته باشیم به منابع مالی نیاز داریم تا بتوانیم به پروژه‌ها سرعت بیشتری بدهیم.
یک فعال صنعت ساختمان گفت: در رابطه با همکاری شهرداری تهران با کشور چین برای ساخت مسکن اگر همان تکنولوژی که چین در کشورهای خاورمیانه به کار می‌گیرد در ایران نیز استفاده شود، بسیار خوب است. شهرداری مفاد فنی قرارداد را منتشر کند تا مطمئن شویم چین قرار نیست از تکنولوژی نوع ۴ و ۵ در ساخت، مدیریت، مواد و مصالح که می‌خواهد به دریا بریزد در کشور ما استفاده کند.
کامبیز یوسفی در نشست خبری درخصوص برداشتش از ورود چین برای ساخت‌وساز در ایران گفت: اگر شهرداری تهران بتواند تکنولوژی نوع یک یعنی بالاترین تکنولوژی ساخت، مدیریت، مواد، مصالح و ماشین‌آلات را از چین وارد کشور کند که به نوعی تحولی در مدیریت ساخت در کشور ایجاد شود و الگوی مفیدی برای دیگر شرکت‌ها باشد کار حرفه‌ای انجام داده است، کمااینکه چین در کشورهای همسایه ما این تکنولوژی را استفاده می‌کند.
او ادامه داد: سوال این است که آیا همان تکنولوژی که چین در کشورهای خاورمیانه به کار می‌گیرد، در ایران نیز استفاده خواهد شد؟ باید متن قرارداد را بخوانیم و اگر شهرداری تهران اصرار به همکاری با چین دارد دست‌کم مفاد فنی قرارداد را منتشر کند تا همه بتوانند ببینند. باید مطمئن شویم چین قرار نیست از تکنولوژی نوع ۴ و ۵ در ساخت، مواد و مصالح که می‌خواهد به دریا بریزد در کشور ما استفاده کند. بانک‌ها، ادارات و دستگاه‌های دولتی وقتی می‌بینند قیمت دارایی‌هایشان کاهش پیدا می‌کند بلافاصله با تشکیل یک صورتجلسه نرخ دارایی‌ها را افزایش می‌دهند و هر قیمتی که بخواهند برای املاک خود تعیین می‌کنند. این نوع اندیشه در بین هیات‌مدیره بانک‌ها به یک قاعده تبدیل شده که به افزایش قیمت‌ها در بازار مسکن منجر می‌شود.
او افزود: بانک‌ها در مزایده‌ها خرید و فروش‌هایی با قیمت‌های حباب‌گونه و کذایی انجام می‌دهند تا جبران ورشکستگی دارایی‌هایشان شود، در غیر این صورت وثیقه‌هایشان توسط بانک مرکزی به اجرا گذاشته می‌شود.
یوسفی افزایش قیمت ارز را عاملی برای رشد قیمت مسکن دانست و گفت: با توجه به افزایش نرخ ارز و وابستگی بودجه دولت به دلار، افزایش نرخ دلار باعث رشد حباب‌گونه نرخ مسکن و نهاده‌های ساختمانی و به یک دومینوی تورمی در جامعه تبدیل می‌شود، چراکه مسکن با ۲۵۰۰ کالا در ارتباط است. این معضل به تورم در تورم تبدیل می‌شود، یعنی تورم، تورم را هل می‌دهد تا شتاب بگیرد.
این فعال صنعت ساختمان، تراکم‌فروشی توسط شهرداری‌ها را از دیگر عوامل ایجاد تورم در بازار ملک دانست و گفت: از حدود ۳۰ سال قبل قانونی گذاشته شد که شهرداری‌ها از دولت مستقل شدند و به آنها گفتند بودجه‌ات را خودت تامین کن. در هیچ جای دنیا شهرداری بودجه خودش را از شهر زیر دستش به دست نمی‌آورد. طبیعی است که در این شرایط مدیریت شهری به ارتفاع‌فروشی، هرج و مرج، کاربری خطا و غیرعلمی برود.
یوسفی تاکید کرد: شهرداری دارای کارمند است و بابت انواع و اقسام مسائل شهری باید هزینه کند که باید خرجش را دربیاورد. در کشوری که روی ثروت است به جای اینکه شهرداری از بودجه صادرات نفت و گاز و درآمدهای پایدار استفاده کند به او می‌گوییم بودجه را از مردم شهر تامین کن. در این شرایط مدیریت شهری چاره‌ای جز تراکم‌فروشی ندارد. نقطه فساد از اینجا شروع می‌شود که شهرداری به نوعی به بخش خصوصی سپرده شد. شهرداری نباید مطلقا اجازه فروش تراکم را داشته باشد.
به گفته یوسفی، شهرهای اقماری که در اطراف کلانشهرها ازجمله تهران ایجاد شده، شهر خواب هستند. ساکنان این شهرها به کلانشهر می‌آیند که رفت و آمد، هزینه‌ها و مصارف آنها در تهران انجام می‌شود، چراکه شهر محل زندگی آنها از زیرساخت‌های شهری، امکانات و شغل برخوردار نیست.
یوسفی با اشاره به اهمیت ارتقای فناوری صنعت ساختمان در راستای کاهش هدررفت سرمایه، انرژی و آب گفت: پس از همه‌گیری ویروس کرونا مشخص شد دیگر نمی‌توانیم با مصالح سنتی‌ای که هم‌اکنون استفاده می‌شود جلوی پیامدهای دهشتناک حوادث ساختمانی، حوادث طبیعی و بیماری‌ها را بگیریم، لذا باید به سمت نوعی از مهندسی جدید برویم.