ماموریتی به سبک آتی: از نظریه تا عمل

کتاب «بازار آتی» نوشته علی خبیری و حسین عبده تبریزی، به تحلیل و بررسی بازار معاملات آتی پرداخته و نقش این بازارها را در مدیریت ریسک و سرمایه‌گذاری‌های مالی مورد توجه قرار داده است. این کتاب با تمرکز بر آموزش اصول پایه و همچنین ارائه‌ مباحث پیشرفته به دانشجویان، سرمایه‌گذاران و فعالان حوزه‌های مالی کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از عملکرد و اهمیت بازارهای آتی پیدا کنند. ساختار این کتاب در سه بخش تنظیم شده است که هر کدام به جنبه‌های خاصی از بازار آتی پرداخته و موضوعات مهمی را پوشش می‌دهد.
بخش اول: معرفی بازار و قراردادهای آتی
در این بخش، نویسندگان به معرفی مفاهیم اولیه و اصول اساسی قراردادهای آتی می‌پردازند. قراردادهای آتی به عنوان ابزارهای مالی مشتقه، نقش کلیدی در بازارهای مالی ایفا می‌کنند و برای مدیریت ریسک و پوشش نوسانات قیمتی به کار گرفته می‌شوند. این بخش از کتاب به تعریف قراردادهای آتی، انواع مختلف آن و نحوه عملکرد بازارهای آتی پرداخته است. نویسندگان توضیح می‌دهند که قراردادهای آتی چگونه بین دو طرف معامله بسته می‌شوند و اینکه چگونه تعهدات مالی و تحویل کالا یا دارایی در آینده به صورت پیش‌تعریف شده انجام می‌شود.
از سوی دیگر، در این بخش به طور مفصل به بررسی تاریخچه شکل‌گیری بازارهای آتی پرداخته می‌شود. این بازارها ابتدا در کشورهایی با اقتصادهای پیشرفته شکل گرفتند، اما به مرور زمان در کشورهای در حال توسعه نیز به‌وجود آمدند. معرفی ابزارهای مالی جدید در این بازارها، مانند قراردادهای مبتنی بر کالاها (طلا، نفت و محصولات کشاورزی) و دارایی‌های مالی (اوراق بهادار، ارز)، از مهم‌ترین مباحثی است که در این بخش بررسی می‌شود. همچنین در این قسمت توضیحاتی در مورد نقش بازارهای آتی در تسهیل معاملات و کاهش نوسانات قیمت در بازارهای نقدی ارائه شده است.
بخش دوم: مبانی نظری و کاربردی قراردادهای آتی
در این بخش، کتاب به بررسی مبانی نظری و کاربردی مرتبط با قراردادهای آتی می‌پردازد. این بخش شامل مباحثی مانند مدل‌های قیمت‌گذاری و الگوهای مالی است که در تعیین قیمت قراردادهای آتی و پیش‌بینی نوسانات قیمتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. نویسندگان توضیح می‌دهند که چگونه قیمت قراردادهای آتی به عواملی مانند قیمت دارایی پایه، نرخ بهره، زمان تا سررسید و نرخ‌های بهره‌برداری و هزینه‌های ذخیره‌سازی وابسته است. همچنین توضیح داده می‌شود که چگونه در بازارهای مالی کارایی می‌توان قیمت‌های آتی را به درستی پیش‌بینی کرد و از فرصت‌های موجود برای سودآوری استفاده کرد.
یکی از موضوعات کلیدی در این بخش، نقش آربیتراژ در تعیین قیمت‌های آتی است. آربیتراژ به عنوان فرآیندی که از اختلاف قیمت‌های موجود در بازار استفاده می‌کند، باعث همگرایی قیمت‌ها در بازارهای آتی و نقدی می‌شود. در این بخش، نویسندگان به تفصیل به توضیح این فرآیند و تاثیر آن بر بازارهای آتی پرداخته و از مدل‌های ریاضی برای توجیه این موضوع استفاده می‌کنند.همچنین در این بخش از کتاب به مدیریت ریسک و کاربرد قراردادهای آتی در پوشش ریسک‌های مالی پرداخته می‌شود. شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران می‌توانند از این ابزارها برای محافظت در برابر نوسانات قیمت‌ها استفاده کنند. این مبحث به تفصیل توضیح می‌دهد که چگونه می‌توان با استفاده از قراردادهای آتی، ریسک‌های مرتبط با نوسانات بازار را کاهش داد و سرمایه‌گذاری‌های خود را در برابر تغییرات قیمت محافظت کرد.
بخش سوم: مطالعات تجربی بازار آتی
بخش سوم کتاب به مطالعات تجربی در بازارهای آتی و بررسی عملکرد این بازارها در کشورهای مختلف می‌پردازد. در این بخش، نویسندگان به تحلیل عملکرد بازارهای آتی در ایران، به ویژه بازار آتی سکه طلا می‌پردازند. بازار آتی سکه طلا به عنوان یکی از اولین و مهم‌ترین بازارهای آتی در ایران، نقشی کلیدی در جلب سرمایه‌گذاران و مدیریت ریسک در بازار طلا ایفا کرده است. بررسی کارایی این بازار و عملکرد آن از جمله موضوعات مهمی است که در این بخش مطرح شده است.
در این قسمت، مطالعات آماری و تجربی درباره بازارهای آتی در کشورهای دیگر نیز بررسی می‌شود. کشورهای پیشرفته از دیرباز در بازارهای آتی فعالیت داشته‌اند و مطالعات نشان داده است که این بازارها از کارایی بالایی برخوردارند. کتاب به بررسی فرضیه‌های مالی مرتبط با بازارهای آتی در کشورهای مختلف پرداخته و عملکرد این بازارها را از نظر مدیریت ریسک و تاثیر آن بر نوسانات قیمت‌ها تحلیل می‌کند.