19 - 06 - 2024
قدرت ظریف
گروه سیاسی- حال و هوای بهنسبت سرد حاکم بر انتخابات ریاستجمهوری چهاردهم بالاخره اندکی تغییر کرد؛ تغییری که البته عامل آن، نه مواضع و نطقهای 6کاندیدای انتخابات ریاستجمهوری بود و نه بهدلیل رفتار و کنشهای آنان بهعنوان اضلاع ششگانه این رقابت انتخاباتی، بلکه آنچه دیروز بالاخره اندکی از سرمای حاکم بر فضای انتخابات ریاستجمهوری کاست، حضور محمدجواد ظریف در میزگرد سیاسی مسعود پزشکیان بود. وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی که ازقضا هم در آستانه انتخابات ریاستجمهوری1400 و هم در آستانه همین انتخاباتی که قرار است هشتم تیرماه پیشرو برگزار شود، بهعنوان گزینه ایدهآل اصلاحطلبان مطرح بود اما درنهایت حاضر به ورود به صحنه نشد و هر بار با تاکید بر اینکه بهعنوان یک دیپلمات و کارشناس خبره حوزه سیاست خارجی و روابط بینالملل، کاندیداتوری در انتخابات ریاستجمهوری را در راستای اهداف و وظایفش نمیداند، از بار مسوولیتی که بسیاری از نیروهای سیاسی متمایل به جریان اصلاحات و اعتدال تمایل داشتند بر دوشش بگذارند، شانه خالی کرد. این بار حاضر شد کنار مسعود پزشکیان بایستد و از کارزار انتخاباتی او حمایت کند. ظریف که در انتخابات پیشین نیز بهنحوی از تمایلش به پیروزی تنها کاندیدای غیراصولگرای آن انتخابات سخن گفته بود و در روزهای گذشته نیز رسماً از کارزار انتخاباتی پزشکیان حمایت کرده بود، دیروز یک گام فراتر رفت و همراه با این تنها کاندیدای اصلاحطلب انتخابات ریاستجمهوری چهاردهم، به استودیوی ضبط برنامه میزگرد سیاسی صداوسیما رفت تا ضمن حمایت از راهبرد دیپلماسی کارزار انتخاباتی پزشکیان، از عملکرد خود در دوران هشتساله ریاستجمهوری حسن روحانی نیز دفاع کند. آن هم در حالی که هنوز 24ساعت از برگزاری نخستین مناظره 6کاندیدای انتخابات ریاستجمهوری چهاردهم و طرح اتهامات تکراری از سوی کاندیداهای اصلی و پوششی منتسب به طیف موسوم به پایداری نگذشته بود.
جالب آنکه نخستین واکنشهای رسانهای به این حضور طوفانی ظریف در میزگرد سیاسی، از ساعتی پیش از آغاز این برنامه تلویزیونی و از زمانی آغاز شد که نخستین تصاویر از پشت صحنه این برنامه روی خروجی پایگاههای خبری-تحلیلی رفت. تصاویری که در آنها علاوهبر محمدجواد ظریف و مسعود پزشکیان و البته مهدی سنایی که همراه این دو روبهروی دوربینهای برنامه میزگرد سیاسی رفت، عباس عراقچی و مجید تختروانچی نیز دیده میشدند. چهرههایی که یاران روزگار وزارت ظریف بودند و اکنون از آنان بهعنوان اعضای ارشد تیم دیپلماسی و سیاست خارجی کارزار انتخاباتی مسعود پزشکیان نام برده شده است. جالب آنکه در میان این تصاویر، ازجمله تصویری از اقامه نماز ظهر این چهرههای سیاسی نیز منتشر شد که در آن، پزشکیان، ظریف و تختروانچی، با اقتدا به عباس عراقچی نماز میخواندند.
به هر تفسیر اما بالاخره ساعت 14و 30 روز سهشنبه فرا رسید و مسعود پزشکیان در حالی روی صندلی اصلی برنامه میزگرد سیاسی شبکه سوم سیما نشست که محمدجواد ظریف دست راست او نشسته بود و مهدی سنایی نیز دست چپش. ظریف که در همان ابتدای سخنانش به این مهم اشاره کرد که «در سیاست خارجی مهم است که چه کسی رییسجمهور است»، در ادامه گفت: «رییسجمهور است که سیاستها را میسازد و برای تصویب به شورایعالی امنیت ملی و به حضور مقام معظم رهبری ارائه میکند. رییسجمهور است که سیاستها را اجرا میکند و کسی که شخصا صاحب ایده و نگرش روشن است اما باور دارد که باید از متخصصان و کارشناسان استفاده کند، میتواند در آینده کشور نقش مثبت داشته باشد.» او با تاکید بر اینکه «بدون سیاست خارجی مستقر و اجماع ملی، نهتنها نمیتوانیم منافع اقتصادی کشور را پیش ببریم، بلکه حتی نمیتوانیم با دوستانمان روابط خوب داشته باشیم»، گفت: «بدون سیاست خارجی جدی و همگرا و راهگشا نمیتوانیم دیپلماسی اقتصادی خوبی داشته باشیم.» او تصریح کرد: «نگاه ما به یک رابطه متوازن است تا هیچکس نتواند از ایران بهره بگیرد، بدون آنکه ما به ازای آن را پرداخت کنیم.»
ظریف سپس به بحث تحریمها اشاره کرد و گفت: «تحریم را با عدد نمیشمارند و این کار مغلطه است. میگویند ٨٠٠تحریم دوره احمدینژاد را ظریف به ١۵٠٠تحریم رساند؛ دو تحریم درباره من است که به آن ظریف١ و ظریف٢ میگویند اما بپرسید بانک، نفت، پتروشیمی و کشتیرانی ایران را کجا تحریم کردند؟! کاتسا هم تحریم جدیدی نداشت. قانون کاتسا هیچ تحریم جدیدی ندارد؛ چون برجام اجازه نمیداد تحریم جدیدی توسط آمریکا وضع شود. مردم ما دیدند در سال ۹۵ و ۹۶ در 2سال متوالی، تورم تکرقمی و رشد دورقمی داشتیم!» او گفت: «ایران تنها کشوری بود که توانست از اسنپبک (مکانیسم ماشه) استفاده کند. در همان دولت روحانی که شما از آن دلخور هستید، توانسته بودیم آمریکا را 3بار در شورای امنیت سازمان ملل محکوم کنیم و آیآر۴ ایران را به آیآر٩ و غنیسازی را از ٢٠درصد به ۶٠درصد رساندیم.»
ظریف همچنین در واکنش به این پرسش که چرا بایدن به برجام برنگشت، پاسخ داد: «بایدن قصد برگشت به برجام را داشت اما به دو دلیل برنگشت؛ اول اینکه اسراییل اجازه نداد و پس از آن آقای فخریزاده به شهادت رسید و عامل دیگر مصوبه قانون راهبردی مجلس بود؛ نگذارید که بگوییم در آن ۶ ماه تلخ چه گذشت.» او گفت: «در آن ۶ ماه تلخ ما بارها میتوانستیم برجام را زنده کنیم و ۳سال از این فلاکت زجر نکشیم! اگر تعداد تحریمها در دولت آقای روحانی با ترامپ از هزار تحریم شد هزاروپانصد تحریم، در دولت شهید رییسی از ۱۵۰۰تحریم به ۲هزار و ۵۷۰ رسید؛ یعنی در ۸سال ۵۰۰تحریم اضافه شد و در ۳سال، هزار تحریم اضافه شد؛ اگر میخواهیم با عدد سر مردم را شیره بمالیم درست بمالیم!» او سپس سراغ چند نمودار رفت تا با این نمودارها، درباره تورم صحبت کند. ظریف گفت: «مردم، ببینید در زمان تحریم چه شد؟ ببینید تورمتان را کجا بردند؟! مردم، ببینید رشد اقتصادی و فروش نفتتان را کجا بردند؟! گفتند ما یاد دادیم چگونه نفت را بفروشند، نخیر وقتی آقای بایدن آمد، سیاست این شد که پیچ را شل کنند. اجازه بدهید آقای ترامپ برگردد آن وقت ببینیم دوستان چه میکنند؟!» وزیر امورخارجه پیشین بار دیگر مردم را خطاب قرار داد و گفت: «این مهم است که در پاستور چه کسی نشسته باشد.»
وزیر امور خارجه دولت پیشین سپس به مقایسه عملکرد دولتهای خاتمی، احمدینژاد و روحانی پرداخت و گفت: «سه دولت را در گذشته داریم؛ حضرت آقای حجتالاسلام خاتمی ذیل دستور رهبری عمل کرده و ایران را سربلند کردند. معجزه هزارهسوم هم خیال کرد ذیل دستور رهبری عمل میکند اما جز تحریم با دبیر شورای امنیت ملی محترمی که امروز کاندیدای انتخابات ریاستجمهوری است، چیزی به دست نیاورد. دولت روحانی هم توانست کشور را سربلند کند؛ از نظر همه دنیا و خود ترامپ برجام بزرگترین کلاهی بود که سر آمریکا رفت. متاسفانه شما هم گفتید برجام بزرگترین کلاهی بود که سر ایران رفت.» او اضافه کرد: «اگر برجام بد بود، چرا ترامپ از آن خارج شد، اگر میگویید خارج شدن ترامپ از برجام بد بود، مگر ترامپ از قرارداد آب و هوا خارج نشد؟ مگر ترامپ از قرارداد موشکهای میانبرد خارج نشد؟ آیا آنها را هم شورای سابق بد مذاکره کرده بود؟ چرا خطای استعمارگر را به پای مبارزین با استعمار میآوریم؟!» ظریف گفت: «فراموش نکنیم همانقدر که سلاح ما مهم است، مردم هم مهم هستند مردم را کوچک نکنیم.» مهدی سنایی که دیگر همراه پزشکیان در این میزگرد بود نیز با انتقاد نسبتبه «دوگانهسازی شرق و غرب» و «دوگانهسازی سیاست سخت و نرم»، گفت: «امروز کشورهای مستقل به سیاست خارجی چندگانه روی آوردهاند. باید در سیاست خارجی به شرق و غرب توجه شود، این دوگانهها برای قرن ۱۹ میلادی است. ملت از دوگانهها عبور کردند اما برخی نخبگان در دوگانهها ماندند. یک سیاست خارجی موفق به پشتوانه افکار عمومی نیاز دارد.»
مسعود پزشکیان نیز در سخنانی گفت: «امروز هیچکس تردیدی ندارد که سیاست خارجی نقشی تعیینکننده در شرایط زندگی همه مردم ایران دارد؛ اساس و هدف سیاست خارجی ما تامین منافع ملی، تضمین امنیت ملی، پاسداری از حیثیت ملی ایران و منزلت بینالمللی ایرانیان و بهبود کیفیتِ زندگی «مردم» خواهد بود؛ راهنمای سیاست خارجی ما، منافع مردم ایران خواهد بود. در سیاست خارجی، شعارهای دهان پُرکُن که جیب مردم را خالی کند نخواهم داد؛ شعاری که مردم را از قافله توسعه عقب بیندازد نخواهم داد؛ شعاری که «مردم» را گرفتار تامین دارو و «صنایع ملی» را گرفتار تامین مواد اولیه و کسب آخرین فناوریها کند، نخواهم داد. مردم ایران و کارآفرینان کشور، سزاوار داشتن بهترین تجهیزات و جدیدترین فناوریهای جهان هستند.»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد