13 - 02 - 2020
قتل نخستین رییس مجلس ایران که قاتلان آن به روسیه تحویل داده شدند
مرتضی قلیخان صنیعالدوله رییس نخستین دوره مجلس شورای ملی در بهمن ماه ۱۲۸۹ (سوم فوریه ۱۹۱۱ ) در تهران- چهارراه مخبرالدوله- هدف گلوله دو قفقازی تبعه روسیه قرار گرفت و کشته شد. این دو قفقازی پس از ارتکاب قتل دستگیر شده بودند که سفارت روسیه در تهران استرداد آندو را طبق قراردادهای دوجانبه (تحمیلی به دولت قاجارها) از وزارت امور خارجه ایران خواستار شد و وزارت امورخارجه دو قاتل را تحویل گرفت و به سفارت روسیه تسلیم کرد. مخبرالسلطنه (برادر مرتضی قلیخان) انگیزه و چگونگی قتل را در کتابی که برنگاشته شرح داده است. مرتضی قلیخان تحصیلکرده آلمان و مسلط به زبانهای آلمان و فرانسه، قبلا وزیر دارایی بود. وی منتخب اعیان تهران برای نمایندگی مجلس بود که به ریاست آن نیز انتخاب شده بود. در آن زمان انتخاب نمایندگان برحسب طبقات جامعه بود و اعیان هم یک طبقه به حساب میآمدند که مرتضی قلیخان نماینده آنان در مجلس بود. مرتضی قلیخان پسر علی قلیخان مخبرالدوله بود. استرداد دو قاتل مرتضی قلیخان اوج ضعف دولت قاجارها را نشان میدهد که مردم پس از اطلاع از آن متاثر شده بودند ولی نیروی نظامی نبود که از آن بخواهند ایستادگی کند. در آن زمان انگلستان و روسیه در ایران نیروی مسلح داشتند. این دو دولت طبق موافقتنامه سن پترزبورگ (به امضای همین دو دولت) خود را مجاز به هر اقدامی در ایران میدانستند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد