27 - 04 - 2021
فروش دامهای عشایر در خشکسالی
خطر در کمین بازار گوشت است
«جهانصنعت»- تبعات ناشی از بحران خشکسالی در کشور از آنچه به نظر میرسد جدیتر است. بر اساس آنچه کارشناسان اعلام میکنند، طی ۵۰ سال گذشته وقوع چنین خشکسالیای در کشور بیسابقه بوده است. موضوعی که فقر مراتع، متضرر شدن عشایر و در نهایت ضرر تولیدکننده و مصرفکننده در بازار گوشت را به دنبال خواهد داشت. هنوز فصل گرما نرسیده اما دمای هوا در بیشتر مناطق کشور تابستانی گرم را تداعی میکند. همین افزایش دما در کنار کمبود بارندگی از ابتدای سال جاری آبی و زراعی موجب شده تا سایه خشکسالی در کشورمان پهنتر شود.
براساس آمار، تا تاریخ ۲۴ فروردین ۱۴۰۰ میزان بارشها نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴/۵۳ درصد کاهش داشته و در ۱۰ استان بالای ۵۰ درصد کاهش بارندگی داشتیم، ضمن اینکه در شش استان نیز کاهش بارندگی تا مرز ۵۰ درصد و در سایر استانها نیز میزان کاهش بارندگی بین ۲۱ تا ۴۰ درصد بوده است. بنابراین امسال سال بسیار سختی در تامین علوفه است و بر اساس پیشبینیها در اواخر خرداد و اوایل تیرماه فقر بسیار شدیدی را در مراتع کشور خواهیم داشت. در واقع امسال به دلیل کاهش نزولات جوی وضعیت مراتع کشور خوب نیست و در نتیجه دامداران برای تغذیه دامهای خود دچار مشکل شدهاند و در حال فروش دامهای خود به دلالان سودجو هستند. در چنین شرایطی اما وزارت کشور بحران خشکسالی را به طور رسمی اعلام نمیکند و این در حالی است که تعلل دولت در این خصوص میتواند اثرات زیانباری را در حوزه کشاورزی و همینطور بازار کشت به دنبال داشته باشد.
خروج دامهای مولد از گردنه تولید
در همین خصوص کارشناسان طی هفتههای اخیر اعلام کردهاند که عدهای چوبدار و دلال در مناطق مختلف کشور با سوءاستفاده از این شرایط، دامها را با قیمتهای بسیار نازل از دامداران خریداری میکنند و در شهرهای بزرگ با قیمتهای گزاف آنها را به فروش میرسانند که این مساله موجب شده هم تولیدکننده و هم مصرفکننده زیان سنگینی ببینند. نکته قابل تامل اینکه خشکسالی و عدم دسترسی به نهاده مناسب باعث میشود دامداران علاوه بر فروش برهها اقدام به فروش دامهای مولد کنند که این مساله سبب میشود دامهای مولد از گردنه تولید خارج شوند و ذخایر و سرمایههای دامی کشور در معرض خطر جدی قرار بگیرد. بر همین اساس و با توجه به اینکه امسال مراتع کشور تحت تاثیر خشکسالی وضعیت مطلوبی ندارند، تامین نهادهها و بیمه خشکسالی دام سبک از جمله موضوعاتی است که انتظار میرود دولت به آن توجه کند.
سازمان مدیریت بحران وزارت کشور در خواب
بر اساس آنچه گفته شد، در حال حاضر به دلیل کاهش نزولات جوی در سال آبی جاری با خشکسالی شدید در کشور روبهرو هستیم، به ویژه اینکه در ارتفاعات کاهش بارش برف اتفاق افتاده و منجر به کمبود منابع آبی شده است. بر همین اساس مدیر عامل اتحادیه دامداران گفت: با وجود کاهش بارندگی و نبود شرایط مطلوب مرتع، تاکنون سازمان مدیریت بحران وزارت کشور شرایط خشکسالی را رسما اعلام نکرده است.
افشین صدر دادرس با اشاره به تاثیر خشکسالیهای اخیر بر بازار گوشت اظهار کرد: با توجه به کاهش بارش، خشکسالی و نبود مرتع مطلوب در کشور، صندوق بیمه کشاورزی باید راهکار رفع خشکسالی و روشهای تامین نهادههای دامی را بررسی کند.
وی با اشاره به اینکه عملیات اجرایی برای مقابله با خشکسالی در کشور آغاز شده است، افزود: تمامی دستگاههای اجرایی اذعان میکنند تا زمانی که وزارت کشور رسما اعلام نکند که در چه استانهایی خشکسالی است، هیچ بودجهای تخصیص داده نمیشود.
دادرس ادامه داد: مسوولان ستاد بحران وزارت کشور با تاخیر صورت گرفته، بعد از نابودی گوسفندها وضعیت خشکسالی را اعلام میکنند که دیگر فایدهای ندارد.
به گفته وی، بنابر آمار ۱۰ استان بالای ۵۰ درصد و سیستانوبلوچستان ۹۵ درصد کاهش بارندگی داشتهاند که متاسفانه با پایان فروردین هم اقدامی در خصوص خشکسالی نشده است.
مدیر عامل اتحادیه دام سبک با بیان اینکه مقادیری نهاده در بنادر موجود است، گفت: علت عدم ترخیص به موضوع تخصیص ارز بازمیگردد که مسوولان اعلام کردند تخصیص ارز نهاده دامی در اولویت است.
دادرس با بیان اینکه ایراداتی به توزیع نهاده از طریق سامانه بازارگاه وارد است، به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: سامانه بازارگاه تبدیل به گلوگاه شده که اگر این مکانیسم به موقع انجام شود، روی بازار سایر نهادههای غیرمشمول هم تاثیر مستقیم دارد.
این فعال بخش خصوصی با اشاره به اینکه فقط ۲۹ درصد جمعیت دام سبک کشور در اختیار عشایر است، گفت: ۷۱ درصد جمعیت دام سبک در اختیار دامداران غیرعشایر است که از این میزان تنها یک درصد آن در دامداریهای صنعتی است.
وی متوسط قیمت دام زنده را ۶۰ هزار تومان اعلام کرد و گفت: در حال حاضر حداکثر قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی باید ۱۲۰ تا ۱۲۵ هزار تومان باشد که متاسفانه با نرخ ۱۴۰ هزار تومان در بازار عرضه میشود و این کالا در برخی مغازهها با قیمتهای بسیار بالاتر به فروش میرسد.
دادرس اضافه کرد: سال گذشته به دلیل محدودیتی که در واردات نهادههای دامی وجود داشت اولویت دریافت نهاده به مرغداران، بعد از آن به دامداران شیری و سپس به دامداران گوشتی اختصاص یافت که دامداران مجبور شدند بخش عمدهای از نهادههای مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنند و قیمت سایر نهادههای تولید نیز تحت تاثیر قیمت نهادههایی که در بازار آزاد به فروش میرفت، افزایش چشمگیری پیدا کرد و در نتیجه قیمت تمامشده تولید بسیار گران شد.
عشایر مجبور به فروش دامها شدند
از آنجا که خشکسالی اثر مستقیم بر مراتع طبیعی دارد بنابراین تاثیرش بر دامداری سنتی که از مراتع به ویژه مراتع بهاره و تابستانی تغذیه میکند بیشتر است تا بر دامداری صنعتی. بر اثر خشکسالی و کمبود آب و علوفه کافی مسائل متعددی پیش میآید که منجر به لاغر شدن دامها و نامرغوب شدن پشم و پوست و گوشت و… میشود. این در حالی است که غیراقتصادی شدن نگهداری دام بر اثر عوامل نامساعد سرانجام باعث میشود که دامدار مجبور به دل کندن از دام یعنی منبع درآمد و مایه حیات زندگی خود شود. در این میان علاوه بر آثار خشکسالی بر مراتع، این آثار زیانبار بر بیماریهای دام و طیور و اثرات اقتصادی و اجتماعی زیر بخش کشاورزی نیز خود را جلوهگر میسازد. از این رو از دولتمردان به خصوص مسوولان وزارت جهاد کشاورزی انتظار میرود که برای مقابله با خشکسالی و نجات دامها و همچنین عشایر از نابودی، تمام توان خود را به کار گیرند و برنامهریزیهای خود را پیش از ایجاد بحران در بازار کشور آغاز کرده باشند.
در این خصوص رییس سازمان امور عشایر گفت: در برخی از استانها تا ۹۲ درصد کاهش بارندگی داشتهایم و در این شرایط عشایر مجبور به فروش دام خود هستند و دلالها از این فرصت استفاده میکنند.
شاهپور علاییمقدم به ایلنا گفت: طی ۵۰ سال گذشته وقوع چنین خشکسالی در کشور بیسابقه بوده و به دلیل فقر مراتع، عشایر متضررترین قشر خواهند بود.
وی اضافه کرد: امسال سال بسیار سختی در تامین علوفه است و بر اساس پیشبینیها در اواخر خرداد و اوایل تیرماه فقر بسیار شدیدی را در مراتع کشور خواهیم داشت.
رییس سازمان امور عشایر با بیان اینکه با قرارگاه محرومیتزدایی سپاه برای اختصاص ۳۵۰ میلیارد تومان برای کاهش اثرات خشکسالی در مناطق عشایری تفاهم کردهایم، اضافه کرد: از بنیاد برکت، بنیاد علوی و بنیاد مستضعفان نیز پیگیریهایی شده تا حمایت کنند عشایر در این شرایط کمترین آسیب را ببینند.
نابودی کشت و دام در منطقه طبس
در این رابطه البته در اواخر اسفند ماه سال گذشته دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان طبس که شهری کویری در غرب استان خراسانجنوبی است، به مسوولان هشدار داده بود.
مسعودرضا بندگی با اشاره به وضعیت حاد و بحرانی کشاورزان و دامداران منطقه به واسطه خشکسالی و کاهش بارندگیها اعلام کرده بود: در صورت حمایت نشدن کشاورزان از سوی دولت و عدم تامین خسارتها اغلب اهالی ناگزیر به فروش زیر قیمت دام و مزارع خود و مهاجرت به حاشیه شهرها خواهند شد. به گفته وی، در سال ۹۹ تنها ۵/۱۰ میلیمتر بارندگی داشتیم که کشاورزان و دامداران با توجه به خشکسالی به وجودآمده با ضرر و زیان سنگین و غیرقابل جبرانی مواجه شدند.
وی افزود: از سوی دیگر طبق آمار اعلامشده از سوی سازمان هواشناسی استان، ۹۹ درصد وسعت شهرستان طبس درگیر خشکسالی شده که این وضعیت بیانگر نابودی کشت و دام در منطقه است.
دلالان در کمین نشستهاند
بندگی معتقد است اگر مسوولان تدبیری نیندیشند با توجه به حوادث اخیر، خطر نابودی دامداری و کشاورزی در مناطق مختلف کشور از جمله طبس حتمی خواهد بود چرا که مراتع خشک و علوفهای برای دامها وجود ندارد. مشکل دیگری که کشاورزان شهرستان طبس با آن مواجهاند قیمتهای نجومی جوی کنسانتره و کاه است که تهیه آنها با قیمتهای نجومی از عهده کشاورزان منطقه خارج است.
وی گفت: محصول جو به صورت سهمیهبندی به شهرستان طبس ارسال ولی به صورت قطرهچکانی بین دامداران توزیع میشود که جوابگوی نیاز دامداران نیست. دامداران هم نگران تغذیه دامها هستند و هم واقعا توان پرداخت هزینه علوفه دامشان را ندارند.
دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان طبس اظهار کرد: در این وانفسا دلالان در کمین نشستهاند تا با شرایط موجود و بحران تهیه علوفه، دامها را از دامداران به قیمت پایین خریداری کنند و دامداران نیز از ترس تلف شدن دامشان تن به خواسته آنها میدهند. در حالی که اگر این رویه ادامه پیدا کند و از دامداران و کشاورزان حمایت نشود، موجب ورشکستگی و زمینگیر شدنشان میشود. در حال حاضر تولیدکننده سردرگم مانده که چه کار کند. بنابراین دولت و مجلس باید برای آنها چارهای بیندیشند.
وی هشدار داد: اگر مشکل دامداران و کشاورزان طبس حل نشود ناگزیرند به حاشیه شهرهای بزرگ مهاجرت کنند و اهالی این شهرستان که خود تولیدکننده نهادههای دامی و کشاورزی هستند، به مصرفکننده تبدیل شده و به مشاغل کاذب روی میآورند.
نگاهی به وضعیت قیمت گوشت در بازار
مشاهدات میدانی از سطح بازار نشان میدهد قیمت گوشت قرمز نسبت به هفتههای گذشته نوسان زیادی نداشته است اما با توجه به آنچه کارشناسان اعلام میکنند، از این پس باید منتظر افزایش قیمت گوشت در بازار بود چراکه دلالان در حال خرید دامها از عشایر به پایینترین قیمت هستند و به طور حتم محصولات خریداریشده خود را با بالاترین قیمتها به بازار عرضه خواهند کرد.
بر اساس مشاهدات میدانی از برخی از خردهفروشیهای سطح شهر تهران قیمت هرکیلو شقه گوسفندی ۱۳۵ هزار تومان، سردست و گردن گوسفندی ۱۳۵ هزار تومان، ران گوسفندی ۱۵۵ هزار تومان، ماهیچه گوسفندی ۱۶۰ هزار تومان، ران گوساله ۱۳۵ هزار تومان، سردست و ماهیچه گوساله حدود ۱۳۰ هزار تومان است.
در میادین میوه و ترهبار نیز قیمت هرکیلو ران تازه گوساله ۱۲۱ هزار تومان، سردست تازه گوساله ۱۱۹ هزار تومان، گوشت مخلوط یا لُخم گوساله هر کیلوگرم ۱۱۰ هزار تومان، گوشت چرخکرده مخلوط ۱۰۹هزار تومان، ران تازه گوسفندی ۱۵۴هزار۶۰۰ تومان، سردست تازه گوسفندی هر کیلو ۱۳۲هزار و۷۰۰ تومان، کف دست تازه گوسفندی ۱۵۳هزار و ۴۰۰ تومان، شقه گوسفندی ۱۲۸ هزار تومان، ران گوساله برزیلی ۱۰۶ هزار تومان، سردست گوساله برزیلی ۱۰۳ هزار تومان، ران منجمد گوساله ۹۹ هزار تومان، سردست منجمد گوساله ۹۷ هزار تومان، ران منجمد گوسفندی ۱۰۷ هزار تومان و سردست منجمد گوسفندی هر کیلوگرم ۹۷ هزار تومان است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد