فرود خودرو از پلکان قیمت

گروه صنعت- تقریبا دو ماهی می‌شود که قیمت خودرو تخته گاز می‌تازد؛ آن هم در بازاری که مشتری ندارد و فروشندگان نیز منفعل‌تر از قبل عمل می‌کنند. کارشناسان عمده دلیل این افزایش قیمت‌ها را عدم تحقق وعده‌های سیاستگذار مبنی بر واردات انبوه خودرو، عرضه خودروی اقتصادی و واردات خودروهای کارکرده عنوان می‌کنند.
این وضعیت در حالی است که تقریبا از تابستان تا پایان فصل پاییز حتی با وجود نوسانات بازار ارز، قیمت خودرو چندان دستخوش تغییر نشده بود و قیمت‌ها با یک ثبات نسبی پیش می‌رفتند، اما با ورود به فصل زمستان افسار قیمت‌ها کشیده شد و شاهد افزایش بیش از ۱۰۰ میلیون تومانی در برخی از خودروها نیز بودیم.
افزایش قیمت در این بازه زمانی به حدی بود که دیگر هیچ خودرویی در بازار آزاد ایران کمتر از ۴۰۰ میلیون تومان نیست. حتی وضعیت قیمت‌ها در بازار خودروهای کارکرده هم تعریفی ندارد. قیمت‌ها در آن بخش هم به دلیل اینکه تقاضا بیشتر از بخش خودروهای نو است، به شدت افزایش یافت و شرایط برای مصرف‌کنندگان واقعی سخت شد.
نکته قابل توجه اما ساکت بودن بازار خودرو است؛ بررسی میدانی بازار خودرو حکایت از آن دارد که مصرف‌کنندگان تمایلی به خرید خودرو ندارند و اغلب به منظور مطلع شدن از قیمت‌ها در بازار حاضر می‌شوند. فروشندگان نیز همچنان بلاتکلیف هستند و به دلیل عدم واردات خودرو، نمی‌دانند باید چه رفتاری در بازار داشته باشند.
یک بررسی اجمالی از بازار خودروی ایران نشان از آن دارد که در این بازار نه مصرف‌کننده و نه فروشنده تکلیف خود را نمی‌داند و همه در حالت انتظار مانده‌اند تا ببینند سیاستگذار بالاخره چه تصمیمی برای صنعت و بازار خودرو به ویژه در بخش واردات خودرو اعم از کارکرده و نو می‌گیرد.
این در حالی است که طی سال‌های قبل در ایام عید بازار خودرو نیز دچار جنب‌و‌جوش خوبی می‌شد و تقریبا اغلب خرید و فروش‌ها در این ایام انجام و مصرف‌کنندگان با خودروها نو وارد سال جدید می‌شدند. اما امسال خبری از معامله خودرو در بازار نیست و مصرف‌کنندگان به دلایلی همچون قدرت خرید پایین، قیمت‌های نجومی خودرو و بلاتکلیفی بازار تمایلی به خرید ندارند.
آن‌طور که فعالان بازار خودرو می‌گویند در حال حاضر صرفا افرادی نسبت به خرید خودرو اقدام می‌کنند که مجبور هستند و آنها نیز به سمت خرید خودروی کارکرده سوق می‌یابند و تمایلی به خرید خودروی صفر ندارند.
ترمز افزایش قیمت کشیده شد؟
تقریبا از دو روز پیش و به دلیل عقب‌‌نشینی نرخ ارز در بازار آزاد قیمت خودرو آرام گرفته است؛ قیمت دلار پس از ورود به کانال ۶۲ هزار تومان مجدد به زیر ۶۰ هزار تومان بازگشت و هم‌اکنون در کانال ۵۹ هزار تومان معامله می‌شود که همین امر توانسته هیجان بازارهای موازی همچون خودرو را کاهش دهد؛ به‌گونه‌ای که طی این دو روز از افزایش خبری نیست. نزولی شدن قیمت‌ها بر‌خلاف زمان صعودی شدن، تدریجی و به صورت قطره‌چکانی است و با کندی پیش می‌رود، اما در مجموع به نظر می‌رسد تقریبا ترمز افزایش قیمت خودرو کشیده شده و خودرو از نردبان افزایش قیمت در حال پایین آمدن است.
همانطور که اشاره شد قیمت خودرو با کندی به سمت نزولی شدن حرکت می‌کند و ممکن است هر لحظه و با هر خبر و اتفاقی مجدد از روی نردبان افزایش قیمت بالا برود.
نکته قابل توجه آنکه همه این اتفاقات در بازاری در حال رخ دادن است که مشتری ندارد و در رکود به سر می‌برد. در واقع این افزایش و کاهش قیمت‌ها در بازار خودرو خریدار چندانی ندارد و مصرف‌کنندگان ترجیح می‌دهند که صرفا شنونده قیمت‌ها باشند تا اینکه اقدام به خرید خودرو کنند.
اسد کرمی رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو در این ارتباط به «جهان صنعت» می‌گوید: از مدت‌ها قبل بازار خودرو دچار رکود شده و این رکود همچنان بر بازار حکمفرماست. معاملات در بازار تعریف چندانی ندارد و خرید و فروش خاصی صورت نمی‌گیرد.
کرمی به وضعیت قیمت‌ها در بازار آزاد اشاره کرده و می‌گوید: با توجه به اینکه طی هفته‌های گذشته شاهد افزایش قیمت ارز در بازار آزاد بودیم قیمت خودرو نیز به تبعیت از آن دچار افزایش قیمت شد. افزایش قیمت‌ها در بازار نیز کاملا محسوس و مشخص بود.
وی می‌افزاید: از دو روز پیش که قیمت ارز در بازار آزاد روند نزولی و تقریبا باثباتی را گرفت، قیمت خودرو را نیز از روند افزایشی کوتاه آمد و طی یکی دو روز گذشته نه تنها افزایش قیمتی رخ نداده، بلکه قیمت انواع خودرو در بازار آزاد با کاهش‌های نسبی و جزیی همراه بوده است.
رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو با بیان اینکه قیمت خودرو برخلاف گذشته، طی یکی دو روز گذشته روند کاهشی به خود گرفته است، می‌گوید: با توجه به کاهش قیمت ارز در بازار آزاد، به صورت میانگین قیمت انواع خودروهای تولید داخلی و مونتاژی حدود ۵ درصد با کاهش مواجه شده است؛ به عنوان مثال قیمت دنا‌پلاس که در روزهای اخیر به یک میلیارد و ۱۷۰ میلیون تومان رسیده بود دیروز به یک میلیارد و ۱۲۰ میلیون تومان کاهش یافت. همچنین قیمت پژو ۲۰۷ دیروز با ۳۰ میلیون تومان کاهش به یک میلیارد و ۳۰ میلیون تومان رسید.
بر اساس این گزارش، بررسی قیمت برخی از خودروهای پرتیراژ در بازار نیز نشان می‌دهد که پژو‌پارس مدل ۱۴۰۲ از قیمت ۶۱۵ تا ۸۰۵ میلیون تومان خرید و فروش شد، سورن پلاس موتور XU7P مدل ۱۴۰۲ معادل ۶۳۰ میلیون تومان قیمت خورده است.
همچنین پژو ۲۰۶ تیپ ۳ پانوراما
(مدل ۱۴۰۲) معادل ۶۴۵ میلیون تومان خرید و فروش شد.
قیمت دنا‌پلاس (‌تیپ ۱ مدل ۱۴۰۲‌) با موتور EF7 نیز ۷۵۵ میلیون تومان در بازار تعیین شد.
همچنین پراید ۱۱۱ SE سفید برابر ۳۹۰ میلیون تومان و کوییک R تیپ S مدل ۱۴۰۲ (استاندارد) ۴۱۵ میلیون تومان خرید و فروش شد .
ساینا S مدل ۱۴۰۲ (استاندارد) ۴۲۵ میلیون تومان در بازار خرید و فروش شد. شاهین دنده‌ای و شاهین اتومات نیز به ترتیب ۷۲۰ و ۸۲۵ میلیون تومان، همچنین آریو ۱۶۰۰ اتوماتیک (مدل ۱۴۰۰) با قیمت ۹۴۰ میلیون تومان معامله شد.
مشکل بازار کمبود خودرو است
فعالان بازار خودرو معتقدند که عرضه کم خودرو یکی از مشکلات اساسی در این بازار محسوب می‌شود، چراکه عرضه فعلی پاسخگوی نیاز بازار نیست و مشکل اصلی افزایش قیمت خودرو در بازار ناشی از محدودیت عرضه است.
زمانی که عرضه خودرو چه داخلی و چه وارداتی در بازار افزایش یابد قطعا نه تنها حباب قیمت می‌ترکد، بلکه قیمت‌ها به شکل قابل‌توجهی نیز کاهش می‌یابند. مشکل اصلی بازار خودرو کمبود خودرو است که در نهایت منجر به شکل‌گیری یک تقاضای انباشته‌شده نیز شده است. بنابراین عرضه باید حل شود و با حل شدن این مشکل حباب قیمت‌ها شکسته می‌شود و حباب فرو‌‌ می‌پاشد و در نهایت به نفع مصرف‌کنندگان تمام می‌شود.
به اعتقاد کارشناسان، با توجه به اینکه مشکل بازار خودرو در حال حاضر کمبود عرضه است اگر این تعادل وجود داشته باشد فاصله قیمتی نیز از بین می‌رود. بر همین اساس هم سیاستگذار باید تنظیم بازار را از مسیر تعادل‌بخشی به تولید و عرضه خودرو محقق کند.
سعید موتمنی رییس سابق اتحادیه فروشندگان و نمایشگاه‌داران خودروی تهران در این ارتباط می‌گوید: محدودیت عرضه موجب فاصله زیاد قیمتی خودرو شده است. شواهد نشان می‌دهد که عرضه کم تنها مشکل خودرو در کشور است. اگر قیمت‌ها را بررسی کنید متوجه می‌شوید که ۴ سال پیش تفاوت قیمت بین کارخانه و بازار حداکثر ۷ درصد بود، اما این تفاوت قیمت بعضا بالای ۱۰۰ میلیون تومان است.
به گفته موتمنی، باید یک میلیون و ۵۰۰ هزار خودرو تولید و عرضه شود تا نیاز بازار تامین شود، چراکه کمبود خودرو و عرضه کم، منجر به افزایش واسطه‌گری و شکل‌گیری تقاضای انباشته، شده است.
وی تاکید می‌کند: محدودیت عرضه موجب شد تا خودرو که کالایی مصرفی است به کالای سرمایه‌ای بدل شود بر همین اساس هم نوسانات بازار دلار در نهایت منجر به تغییرات قیمتی در نرخ خودرو می‌شود. متاسفانه خودرو اکنون تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شده و ماهیت مصرفی بودن خود را از دست داده است.
موتمنی با بیان اینکه مشکل اول امروز بازار خودروی ایران کمبود عرضه است، می‌گوید: اگر عرضه خودرو اعم از داخلی و وارداتی افزایش یابد و در بخش عرضه مشکلی وجود نداشته باشد، قیمت‌ها نیز با کاهش مواجه خواهند شد.