8 - 06 - 2017
فرصت طلایی صادرات
گروه بازرگانی- اگرچه سال گذشته ایران نتوانست از مناقشات سیاسی روسیه به نفع توسعه صادرات خود استفاده کند اما با مشکلات سیاسی ایجاد شده در قطر، بار دیگر فرصت طلایی برای صادرات و اقتصاد ایران مهیا شده تا با تامین نیازهای روزانه بازار قطر، توانایی خود را در منطقه ثابت کند.
طی چند روز گذشته، عربستان، مصر، بحرین و امارات متحده عربی با وارد کردن این اتهام به قطر که باعث بیثباتی در منطقه میشود، روابط دیپلماتیک با قطر را قطع کرده و این کشور را به حمایت از گروههای تروریستی متهم کردهاند. البته تنش میان قطر و عربستان سعودی پیشینهای طولانیمدت دارد و به نوع مناسبات قبیلهای بین خاندان حاکم قطر و خاندان آلسعود برمیگردد که مربوط به حال حاضر نمیشود. با این حال طی یک اقدام یکجانبه، عربستان و متحدانش تحریمهایی از جمله منع صادرات مواد غذایی به قطر را اعمال کردهاند به طوری که پس از اعلام این خبر، مردم این کشور برای خرید مایحتاج خود به فروشگاهها هجوم بردهاند. این در حالی است که قطر سالانه چهار تا پنج میلیارد دلار انواع مواد غذایی را از کشورهایی همچون عربستان سعودی، مصر و امارات وارد میکرد که با تشدید تحریمها، با فقدان بزرگی مواجه خواهد شد. اما از آنجایی که پس از عربستان، ایران نزدیکترین کشور به قطر است که میتواند از طریق راه آبی با طی مسافتی ۱۲ساعته محصولات غذایی را به این کشور صادر کند، در حال حاضر فرصت خوبی برای مسوولان کشور مهیا شده است تا به نفع توسعه تجارت خارجی ایران گام بردارند.
این شرایط همیشگی نیست
البته به گفته کارشناسان، فرصت پیش آمده بازار قطر، شرایط مادامالعمر نیست و ممکن است در آینده نزدیک و کوتاه مدت، مشکلات برطرف شود اما در حال حاضر باید با درس گرفتن از اشتباهات و نقصهای گذشته در رابطه با بازار روسیه، از این فرصت به نفع اقتصاد کشور استفاده کرد چراکه قطر بعد از امارات، دومین کشور منطقه است که از نظر زیرساختها، بنادر و ترانزیت، دارای اهمیت ویژهای است و زیرساختهای مناسبی دارد و با شرایط پیش آمده، میتواند جزو شرکای اول اقتصادی کشور ایران قرار گیرد.
اما با وجود اینکه مسیر کوتاه میان ایران و قطر، یک فرصت در مقابل بازار روسیه است، قیمتهای غیررقابتی یکی از مشکلات اساسی بازار ایران به شمار میرود. به عنوان مثال در حال حاضر قیمت تمامشده تخممرغ ایران برای صادرات به کشور قطر بالاست. از این رو نمیتوانیم با کشورهای پاکستان و اوکراین در این بازار رقابت کنیم. بر همین اساس انتظار میرود دولتمردان باید برای فراهم کردن زیرساختهای صادراتی و رقابتی شدن نرخها، تدابیر لازم را انجام دهند تا بار دیگر، شرایط باعث نشود که این بازار را هم از دست بدهیم و به راحتی از کنار آن بگذریم.
در این میان به گفته یک کارشناس مسایل اقتصادی خاورمیانه، در حال حاضر علاوه بر دولت، بخشخصوصی نیز میتواند به اختلاف پیش آمده میان قطر و عربستان و برخی کشورهای حاشیه خلیجفارس به عنوان یک فرصت نگاه کند و برای حضور در بازار قطر برنامهریزی کند.
پتانسیل صادرات ۵ میلیارد دلاری مواد غذایی
در همین راستا رییس کنفدراسیون صادرات ایران، وضعیت پیش آمده بابت قطع رابطه کشورهای عربی با قطر را فرصتی بینظیر برای اقتصاد ایران دانست و تاکید کرد: بازاری چهار، پنج میلیارد دلاری پیش روی ایران قرار دارد.محمد لاهوتی افزود: البته باید توجه داشت که این شرایط مادامالعمر نیست و ممکن است در آینده نزدیک و دوره کوتاهمدت، اختلافات برطرف شود بنابراین باید به سرعت، از این فرصت برای اقتصاد ایران بهره گرفت.
رییس کنفدراسیون صادرات ایران گفت: البته موضوعی که طی چند روز گذشته برای قطر پیش آمد، دنیا را شوکه کرد؛ به دلیل اینکه تا چند روز پیش، هیچ صحبتی از این موضوع به میان نیامده و حتی زمزمههایی هم از آن، شنیده نشده بود اما به یکباره عربستان، امارات متحده عربی و مصر، موضوع قطع رابطه با قطر را اعلام کردند.
وی تصریح کرد: فارغ از اینکه این موضوع، در روابط سیاسی قطر با کشورهای منطقه، چه تاثیری خواهد داشت، باید به نقاط مثبت آن برای اقتصاد ایران فکر کرد چراکه قطر، یکی از ثروتمندترین کشورهای منطقه و البته تاثیرگذار در حوزه کشورهای عربی است؛ ولی به هرحال، عدم ارتباطات مستقیم با این کشور و وضع تحریمها، میتواند در اقتصاد این کشور تاثیرگذار باشد.
عضو اتاق بازرگانی بیان کرد: البته همانطور که وزارت امور خارجه ایران نیز موضوع گفتوگو را به طرفین دعوا پیشنهاد داد، به نظر میرسد همه باید حول محور مذاکره و دیپلماسی، این مشکل را حل و فصل کنند.
لاهوتی در تشریح ابعاد اقتصادی قطع رابطه کشورهای عربی با قطر اظهار داشت: از بعد اقتصادی، این مساله میتواند یکی از موضوعات مهم برای کشورهای منطقه از جمله ایران باشد چراکه این کشور سالانه، حدود چهار تا پنج میلیارد دلار از عربستان و امارات متحده عربی، مواد غذایی وارد میکند و کشور ثروتمندی در منطقه به شمار میرود.
رییس کنفدراسیون صادرات ایران گفت: از سوی دیگر، ایران نیز پتانسیلهای بسیاری در موضوع تامین مواد غذایی و مایحتاجی که کشور قطر نیاز داشته، دارد. ضمن اینکه قطر، کشوری نزدیک به ایران است و از سه بندر مهم کشور ما از جمله بندرعباس، لنگه و بوشهر با زمانی کمتر از ۱۲ ساعت از طریق آبی، میتوان کالاها را به این کشور ارسال کرد.
رونق صادرات ایران
وی اظهار داشت: بر این اساس، قطع رابطه کشورهای عربی با قطر، در بحث رونق صادرات ایران میتواند تاثیرگذار باشد بنابراین شرایط برای توسعه روابط ایران و قطر بسیار مهیاست و البته جای نگرانی برای قطر در تامین مایحتاج کشورش در این زمینه وجود ندارد چراکه کشور قدرتمندی مثل ایران را در کنار خود دارد که در مسایل اقتصادی و گذر از شرایط پیش آمده میتواند به این کشور کمک کند.
لاهوتی افزود: ضمن اینکه قطریها یکی از شرکای ایران در حوزههای گازی هستند و در این شرایط سختی که برای آن کشور پیش آمده، اگر احساس کنند که شریک قدرتمندی مثل ایران در وضعیت سخت و ناگوار منطقهای دارند، برای روابط آینده دوجانبه نیز بسیار میتواند تاثیرگذار باشد.
عضو شورای گفتوگوی دولت و بخشخصوصی خاطرنشان کرد: با جایگزینی قطر، ارتباطات اقتصادی ما که امروز از طریق کشورهایی مثل امارات صورت میگیرد، میتواند شرایط جدیدی را تجربه کند بنابراین این مراوده و ارتباطات چه از بعد صادرات و چه از بعد انتقال کالاهای مورد نیاز ایران و حتی صادرات به کشورهای ثالث نیز، دوسویه است.
در مورد روسیه، فرصتسوزی کردیم
لاهوتی ادامه داد: البته این نکته را هم باید اضافه کرد که این شرایط پیش آمده برای ایران در موضوع قطر، شرایطی است که یکسال و نیم گذشته برای روسیه رخ داد ولی به دلیل اینکه ما امکانات مورد نیاز را در مورد روسیه نداشتیم و از نظر فرهنگی و آشنایی به بازارهای آنها، شناخت کاملی وجود نداشت، نتوانستیم از فرصت به نحو مطلوب استفاده کنیم ولی این شرایط برای قطر متفاوت است چراکه از نظر فرهنگی و منطقهای، بیشتر به هم نزدیک هستند و بهتر میتوان مراودات را برقرار کرد.
وی افزود: مسیر کوتاه مابین ایران و قطر، یک فرصت در مقابل بازار روسیه است که از دست ما رفت بنابراین در موضوع بازار جدید قطر، میتوان وضعیت را به نحو بهتری پیش برد، البته دولتمردان باید توجه کنند که به هرحال، قیمتهای ما غیررقابتی است و برای رقابتی شدن نرخها، باید حتما تدبیر کنند که احیانا شرایط باعث نشود این بازار را مجدد از دست بدهیم.
فرصت را از دست ندهیم
همچنین در ادامه رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه امکان تامین مواد غذایی مورد نیاز بازار قطر را داریم، گفت: ایران باید از این فرصت برای صادرات مواد غذایی به این کشور استفاده کند.کاوه زرگران با اشاره به جمعیت ۵/۲ میلیون نفری قطر اظهار داشت: اگرچه به لحاظ جمعیت و قوانین واردات کالا و مواد غذایی این کشور قابل مقایسه با روسیه نیست اما باید از فرصتهای تجاری که در تجارت با روسیه از دست دادیم، درس بگیریم و فرصت فراهم آمده برای صادرات مواد غذایی به این کشور را از دست ندهیم.
رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران با تاکید بر اینکه ایران قابلیت تامین تمام اقلام مواد غذایی وارداتی به این کشور را دارد، افزود: میزان واردات مواد غذایی به کشور قطر در سال ۲۰۱۵ حدود ۳/۳ میلیاد دلار بوده است.
وی بیان کرد: این کشور اقلام مختلف مواد غذایی مورد نیاز خود شامل لبنیات، گوشت قرمز، گوشت سفید، نوشیدنیها، آب معدنی، آب میوه و نان را از طریق واردات تأمین میکند.
زرگران افزود: در سال ۲۰۱۵ قطر ۵۸ میلیون دلار نان و ۲۰۰ میلیون دلار نوشیدنی وارد کرده است.
رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران با تاکید بر اینکه ایران در تامین گوشت قرمز، گوشت سفید، لبنیات، تخممرغ، میوه و سبزیجات، نان و بیسکویت مزیت دارد، گفت: بنابراین به راحتی میتوان از تولیدات داخلی بازار این کشور را تامین کرد.
وی افزود: ۱۶ درصد مواد غذایی وارداتی به کشور قطر به ارزش ۵۲۶ میلیون دلار و ۱۱ درصد به ارزش ۶۷۷ میلیون دلار در سال ۲۰۱۵ از کشورهای عربستان و امارات وارد شده است.
اعلام آمادگی برای صادرات انواع کالا
رییس خانه صنعت، معدن و تجارت استان خوزستان نیز در این راستا اعلام کرد: تجار و تولیدکنندگان داخلی آمادگی دارند کلیه مواد غذایی و سایر محصولات مورد نیاز کشور قطر را با توجه به تحریم پیش آمده از سوی عربستان سعودی و متحدانش تامین کنند.
بیژن پناهیزاده با اشاره به بستن تنها مسیر زمینی کشور قطر و نیز تحریمهای مختلف از سوی کشورهای عربی حوزه خلیجفارس، اظهار کرد: هر چند تنها مسیر زمینی کشور قطر از طریق عربستان سعودی مسدود شده اما هیچ جای نگرانی برای صادرات کالا به قطر وجود ندارد چراکه ایران میتواند چه از طریق دریا و چه از مسیر هوایی کالاهای مورد نیاز قطریها را تامین کند.
وی با اشاره به اینکه مرزهای دریایی مختلفی از ایران به قطر وجود دارد، خاطر نشان کرد: بنادر جنوبی ایران مسیرهای مختلفی هستند که میتواند از طریق آنها صادرات کالا از جمله مواد غذایی به قطر مدنظر قرار گیرد و علاوه بر بنادر ایران، میتوان از مسیر هوایی و طی مدت زمان کمتر از دو ساعت کلیه کالاهای مورد نیاز این کشور را تامین کرد و نگرانی در این راستا وجود ندارد.معاون خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با تاکید بر اینکه توسط تجار و تولیدکنندگان این آمادگی وجود دارد که کلیه محصولات غذایی و سایر مواد مورد نیاز قطریها با توجه به تحریم پیشآمده تامین شود، تاکید کرد: باید توجه داشته باشید که این مساله باید به تایید وزارت امور خارجه، وزارت صنعت، معدن و تجارت و نیز سایر مراجع ذیصلاح در این رابطه برسد.
تامین مرغ و تخممرغ
همچنین رییس انجمن پرورشدهندگان مرغ گوشتی نیز از آمادگی کشورمان برای تامین مرغ و تخممرغ مورد نیاز قطر خبر داد.محمد یوسفی با بیان اینکه بازار قطر، بازار خوبی برای صادرات مرغ ایران است، اظهارداشت: به اعتقاد بنده باید سفارت ایران در قطر با مسوولان این کشور رایزنی و مذاکره کند تا فضای مناسب برای صادرات ایجاد شود.
وی با تاکید بر اینکه آمادگی داریم تمام مرغ و تخممرغ کشور قطر را تامین کنیم، گفت: در صورت اعلام نیاز قطریها، آمادگی داریم صادرات خود را آغاز کنیم.
رییس انجمن پرورشدهندگان مرغ گوشتی ادامه داد: درصورت ارائه درخواست قطر، فرصت خوبی برای استانهای جنوبی ما فراهم میشود و این استانها حتی میتوانند مرغ گرم به کشور قطر صادر کنند.
در این راستا همچنین رییس هیات مدیره اتحادیه مرغ تخمگذار استان تهران گفت: برای تامین تخممرغ مورد نیاز کشور قطر آمادگی داریم.
ناصر نبیپور با بیان اینکه این کشور تاکنون هیچ درخواستی در این زمینه از ما نداشته است، افزود: با این وجود هر موقع که آنها بخواهند آمادگی داریم صادرات تخممرغ به این کشور را آغاز کنیم.
پیش از این، رضا نورانی، رییس اتحادیه صادرکنندگان محصولات کشاورزی نیز از آمادگی ایران برای صادرات انواع محصولات کشاورزی و غذایی به قطر خبر داده بود.
روابط تجاری دو کشور
گفتنی است قطر با مساحتی بیش از ۱۱ هزار کیلومتر و جمعیتی نزدیک به دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفر طی چند سال گذشته از تولید ناخالص ملی در حدود ۱۸۹/۷ میلیارد دلار برخوردار بوده است. این در حالی است که نرخ رشد ۵/۵ درصدی GDP و نرخ تورم ۳/۱ درصدی، این کشور را به بهشتی برای جذب سرمایهگذار تبدیل کرده است. از این رو میزان سرمایهگذاری خارجی در این کشور بالغ بر ۳۵ میلیارد دلار در سال بوده و نرخ رشد تولیدات صنعتی حدود سه درصد را رقم زده است.قطر به عنوان بزرگترین صادرکننده گاز طبیعی جهان در سازمانهای مختلف بینالمللی همچون سازمان ملل متحد، شورای همکاری خلیجفارس، سازمان کنفرانس اسلامی، اتحادیه عرب، صندوق پول اعراب، فائو، گروه ۷۷ و سازمان تجارت جهانی عضو است. عضویت این کشور در سازمان تجارت جهانی از نقاط قوت ارتباط تجاری ایران با قطر است.
این در حالی است که بر اساس آمار منتشره سازمان توسعه تجارت میتوان گفت قطر و ایران در مباحث تجاری شرکای مهمی برای یکدیگر نیستند. با وجود تراز تجاری مثبت ایران و قطر این کشور در میان ۵۰ شریک برتر تجاری ایران، رتبه ۳۵ را داشته و تنها ۰/۱ درصد از کل تجارت ایران را شکل داده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد