فرصت‌سوزی معاونت زنان رییس‌جمهوری

توران ولی‌مراد*
همان‌طور که رییس‌جمهوری، در خدمت همه ملت است معاون امور زنان و خانواده او هم باید در خدمت همه زنان باشد. زنان شهری تا روستایی، عشایری تا دامدار و باغدار و شالیکار، خانه‌دار و خودسرپرست تا  سیاستمدار و حقوقدان، کارآفرین و کارگر تا توانمند و ناکارآمد، آسیب‌دیده و مددجو تا مددکار و کارمند، کارشناس و تحلیلگر تا روزنامه‌نگار و نویسنده، زنان از تشکل‌های مدنی و احزاب تا دانشگاهی و حوزوی، دختران جوان و دانشجویان تا سالمندان و غیره همه از اقشار مختلف زنان هستند.
سوال این است که دولت سیزدهم چه طرح ملی یا بین‌المللی در حوزه زنان و خانواده به جریان انداخته؟
همان‌طور که نهاد ریاست‌جمهوری خودش دستگاه اجرا نیست و اجرا وظیفه دستگاه‌هاست معاونت امور زنان و خانواده نیز جایگاهش ستادی است و نه اجرایی. این جایگاه به این معنی نیست که معاونت با اجرا کاری ندارد. برعکس معاونت از آنجا که معاون رییس‌جمهوری است و زیرمجموعه نهاد ریاست‌جمهوری موظف است که پیگیر باشد تا دستگاه‌های اجرایی در حوزه زنان و خانواده و رفع مشکلات و معضلات مرتبط با آن فعال باشند. وارد اجرا شدن آن هم به صورت اندک و گرفتن گوشه کار دقیقا از اشکالات کاری معاونت است. کدام طرح ملی توسط معاونت پیگیری شده که توسط دستگاه‌های اجرایی در حال انجام باشد؟
معاونت کدام راه را باز کرده؟ کدام لایحه را برای تصویب و قانونی شدن به جریان انداخته؟
معاونت امور زنان و خانواده رییس‌جمهوری چه ماموریت‌هایی دارد که بر زمین مانده:
– فعال کردن دستگاه‌های اجرایی در جهت رفع مشکلات زنان و خانواده: معاونت باید متوجه شود که با امکانات اندک و به لحاظ جایگاهی دستگاه اجرایی نیست که بخواهد خودش گوشه‌ای از کار را بگیرد کما اینکه همین کار را کرده است. این کار دقیقا خودش به معنای تایید و تثبیت مشکلات زنان و خانواده‌هاست. در مقابل معاونت به بهانه جایگاه ستادی نمی‌تواند از زیربار مسوولیت اجرای طرح‌ها شانه خالی کند، که کارهای بر زمین مانده گواه است که این کار را می‌کند.
– اصلاح قوانین و رفع خلأهای قانونی: از مهم‌ترین وظایف معاونت تهیه لوایح برای رفع خلأهای قانونی در جهت اصلاح امور است. قوانین مربوط به خانواده متناسب با شأن و جایگاه زن در نظام برآمده از انقلاب اسلامی نیست. این قوانین به طور قطع احتیاج به اصلاحات زیادی دارند که بر زمین مانده‌اند.
– از مهم‌ترین وظایف معاونت فعال بودن در حوزه بین‌الملل است. کشورهای اسلامی، کشورهای منطقه و نظام بین‌الملل احتیاج به معرفی، تعیین راهبردها، محورها، برنامه‌های اجرایی و عملی حاصل نظام برآمده از انقلاب اسلامی دارند.
زنی که انقلاب اسلامی به صحنه آورده‌، تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز و موثر و نقش‌آفرین است که هم خانه را دارد و هم در جامعه و جهان نقش‌آفرینی می‌کند. الگویی است که هم در داخل و هم برای نظام بین‌الملل باید روشن و ارائه شود. دولت‌ها در تعیین این نقطه در داخل کوتاهی کرده‌اند، بدیهی است که در ارائه و عرضه آن برای جهان هم نقش خود را به درستی ایفا نکرده باشند. عدم تعیین این نقطه مطلوب به معنی تداوم انجام کارهای سلیقه‌ای و حتی عدم انجام ماموریت است؛ چون نقطه مطلوب روشن نیست. قانون ششم توسعه، برنامه پنج ساله دولت را مشخص کرده که همه آنها به تمامی درحوزه زنان و خانواده بر زمین است و نشان عدم توانایی معاونت امور زنان و خانواده است. از ندادن برنامه جامع توانمندسازی زن سرپرست خانوار تا عدم استفاده از ستاد ملی زن و خانواده تا عدم حرکت در مسیر عدالت جنسیتی. یکسان بودن زن و مرد در جایگاه و هویت انسانی و قاعدتا اصلاح قوانین و انجام فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی بر همین مبنا را بر عهده معاونت زنان رییس‌جمهوری می‌گذارد که همه بر زمین مانده‌اند، همین‌طور حرکت برای تثبیت عدالت جنسیتی.
عدم کفایت معاونت امور زنان و خانواده با بستن دهان‌ها و خاموش کردن بلندگوی معترض و منتقد رفع نمی‌شود، معاونت باید برای ترک فعل‌ها و فرصت‌سوزی‌هایش پاسخگو باشد، نه مشغول حرف‌های بدون تحقیق و بدون پشتوانه‌ای مانند اینکه می‌گویند: تساوی به ضرر زن است و ما قبول نداریم‌. تساوی یعنی زن و مرد در هزینه‌ها مشارکت داشته باشند و به طور یکسان بار و فشار زندگی را تحمل کنند، در حالی که این تساوی در جسم آنها وجود ندارد و از این‌رو تساوی به ضرر زن است.
* مدیر شبکه ایران زنان و شورای همکاری‌های زنان