فرصتی برای زنده کردن بدهی‌ها

گروه انرژی- در حالی که وزیر نفت عراق هفته گذشته اعلام کرد کشورش قادر نیست بدهی‌های گازی ایران‌ را به دلیل تحریم‌های آمریکا بپردازد، رسانه‌های خارجی خبر دادند آمریکا معافیت‌های این کشور را برای خرید انرژی از ایران تمدید کرده است.
براساس گزارش میدل ایست‌نیوز، آمریکا، عراق را مجددا از تحریم‌های خود علیه ایران معاف کرد تا بغداد بتواند برای تامین نیازهای خود از ایران انرژی خریداری کند.
این معافیت در راستای اقدام واشنگتن در معاف کردن بغداد از تحریم‌های ایران برای خرید برق به مدت ۱۲۰ روز است.
ماتیو میلر سخنگوی وزارت خارجه امریکا گفت که این معافیت که اواخر ماه جاری به پایان می‌رسد، برای بیست‌و‌یکمین‌‌بار تمدید شد.
وی افزود این معافیت‌ها به صورت منظم برای عراق صادر می‌شود و به سال ۲۰۱۸ بازمی‌گردد.
میلر توضیح داد ایران، اموالی را که از فروش برق به عراق به دست می‌آورد نمی‌تواند وارد کشور کند، بلکه در حساب‌های محدودی خواهد بود که تنها برای خرید مواد غذایی، دارو، تجهیزات پزشکی و محصولات کشاورزی و سایر معاملاتی که شامل تحریم نمی‌شود، قابل استفاده است. سخنگوی وزارت خارجه امریکا گفت که بخشی از هدف گسترده ما، دور کردن عراق از وابستگی به ایران برای تامین برق است. تمدید معافیت‌های عراق برای خرید انرژی از ایران می‌تواند فرصتی برای دولت سیزدهم در راستای مطالبه بدهی‌های گاز و برق باشد که در فاصله سال‌های اخیر انجام شده است.
آمریکا در سال‌های گذشته به صورت مداوم معافیت‌هایی برای خرید گاز و برق از ایران برای عراق قائل می‌شود. با این حال برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد در برخی مقاطع زمانی فشارها بر بانک‌های عراقی برای مراوده با ایران سخت‌تر شده که این موضوع به خصوص بر تجارت بین ایران و عراق تاثیر گذاشته است.
هفته گذشته خبرگزاری رسمی عراق (واع)، به نقل از «حیان عبدالغنی» وزیر نفت این کشور نوشت که عراق مبالغ مربوط به واردات گاز از ایران را به خاطر تحریم‌ها پرداخت نمی‌کند و مبلغ حاصل از این واردات به ده میلیارد یورو رسیده است. رقم اعلامی از سوی وزیر نفت عراق در حالی مطرح شده که برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد بدهی گازی عراق به ایران از ۱۱ میلیارد تومان فراتر رفته است.
همزمان با اظهارنظر این مقام عراق، دیگر وزیر دولت عراق اعلام کرد ممکن است به جای بدهی‌هایشان به ایران مازوت تحویل بدهند. هرچند این مقام عراقی مشخص نکرد که منظور از مازوت دقیقا چیست، اما به نظر می‌رسد این کشور تمایل دارد بخشی از بدهی خود را با فرآورده‌های نفتی تهاتر کند.
براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در حال حاضر از ظرفیت حدود ۲/۲ میلیون بشکه‌ای پالایشگاه‌های ایران که معادل ۳۴۱ میلیون لیتر فرآورده نفتی می‌شود، سهم تولید مازوت ۶۴ میلیون لیتر در روز است که با توجه به افزایش مصرف گاز در بخش خانگی، ‌بخش عمده از تولید فرآورده‌ها شامل گازوییل و مازوت در نیروگاه‌ها مصرف می‌شود. در واقع قرار بوده سهم تولید مازوت در پالایشگاه‌های نفت خام کشور حدود ۲۳ درصد باقی مانده است. این در حالی است که میزان مازوت در دنیا از ۱۵ درصد در سال ۲۰۰۰ به کمتر از ۱۰ درصد در حال حاضر کاهش یافته است.
مازوت ایران فاقد استانداردهای یورو ۴ و یورو ۵ است و سولفور آن چندین برابر سولفور استاندارد است. این مازوت بی‌کیفیت که سال‌هاست به عنوان سوخت نیروگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، باعث آلایندگی هوا در شهرهای بزرگ در فصل‌های سرد شده است. از سویی برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد مازوت ایران به دلیل نداشتن استانداردهای لازم بازار صادراتی مناسبی هم ندارد. این در حالی است که مازوت عراق کیفیت بهتری دارد و استاندارد‌های جهانی را رعایت کرده است.
پیش از این خبرهایی درباره صادرکنندگان نفت گاز و پتروشیمی به دولت داده بودند که به جای طلب‌های گازی از عراق نفت یا فرآورده وارد شود. به نظر می‌رسد دلیل آنکه وزرای عراقی چنین پیشنهادی را مطرح کرده بودند، چنین موضوعی باشد.