28 - 11 - 2021
غم پارسجنوبی
افت فشار میدان گازی پارسجنوبی آغاز شده و پیشبینی میشود این میدان بزرگ گازی از چهار سال آینده، سالانه به اندازه یک فاز پارسجنوبی با افت تولید مواجه شود.
پارسجنوبی مجموعهای از مجتمعهای پالایشگاهی و پتروشیمیها است که طرح توسعهای آن در سال ۱۳۷۶ آغاز و اکنون از آن به عنوان پاشنه آشیل توسعه و ارزآوری کشور یاد میشود.
بزرگترین شرکتهای صنعت انرژی و بورس ایران در این منطقه واقع شده و استان بوشهر را به تنهایی در صدر جدول تحقق بودجهای کشور تکیه داده است.
عمده شرکتهای این منطقه از میدان گازی پارسجنوبی به عنوان بزرگترین میدان گازی جهان تغذیه میکنند و دو کشور ایران و قطر در برداشت از این میدان با هم رقابت تنگاتنگی نیز دارند.
حدودا یک دهه است که کارشناسان نسبت به افت فشار مخزن پارسجنوبی هشدار میدهند و با وجود گزارشهای تخصصی متعدد و ترسیم آینده این پیشامد، دولتها تدبیری برای نگهداشت تولید این مخزن نداشته و ندارند.
مخازن گازی حین برداشت و به مرور زمان با افت فشار مواجه میشوند که در مواردی با نزدیک شدن فشار مخزن به فشار خط تولید (ورودی سکو و پالایشگاه) مقدار گاز خروجی مخزن کاهش یافته و حتی ممکن است پس از سالها دیگر تولید از مخزن مذکور اقتصادی نباشد و تولید متوقف شود.
چندین دهه است که مجتمعهای پالایشگاهی و پتروشیمی در حال مکیدن جان این مخزن هستند ولی برای نگهداشت این تولید هیچ اقدام مؤثری در پیش نگرفتهاند و مسوولان صرفا در قامت مجری خبر، مشغول خبرخوانی هستند و گویی این وظیفه بر گردن مردمی است که این مجتمعها بلای جانشان شده و باید خود اقدام به نگهداشت تولید مهمانانشان کنند.
افت فشار میدان گازی پارسجنوبی آغاز شده است. کشور قطر برای جبران افت فشار، اقدام به نصب سکوهایی جهت جبران افت فشار کرده و امسال نیز برای افزایش ۴۰ درصدی استحصال گاز از مخزن برنامهریزی میکند ولی از طرفی کشور ایران کماکان، رویه خود را بر استفاده حداکثری و استحصال، بدون اینکه برای افت فشار آن تدبیری بیندیشد استوار کرده و این زنگ خطر است.
از دست رفتن تولید یک فاز پارسجنوبی
مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس با اشاره به برنامهریزی برای حفظ و نگهداشت تولید گاز در پارسجنوبی اظهار کرد: در بخش فراساحل پارسجنوبی ۳۷ سکوی گازی، ۳۴۰ حلقه چاه، سه هزار و ۲۰۰ کیلومتر خط لوله و ۵۰ ردیف عملیاتی در حال بهرهبرداری است.
محمد مشکینفام از رسیدن میزان تولید گاز از پارسجنوبی به ۷۰۰ میلیون مترمکعب خبر داد و اضافه کرد: روزانه ۷۰۰ هزار بشکه میعانات گازی از پارسجنوبی تولید میشود که متناسب با میزان تولید روزانه گاز متغیر است.
وی مهرماه امسال در نشست با مدیرعامل شرکت نفت ایران با ابراز نگرانی از وضعیت تولید گاز پارسجنوبی برای سالهای آینده گفت: تولید گاز از پارسجنوبی به پیک ظرفیت رسیده، اما از چهار سال آینده، پیشبینی میشود، سالانه به اندازه یک فاز پارسجنوبی (۲۸ میلیون مترمکعب) با افت تولید مواجه شود.مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس تحقق استمرار تولید گاز را نیازمند اجرای دو راهکار حفظ و نگهداشت تولید از پارسجنوبی و توسعه دیگر میدانهای گازی عنوان کرد.مشکینفام گفت: تاکنون ۱۵ درصد گاز در جای میدان معادل ۶۲ تریلیون فوت مکعب برداشت شده است، با تاسیسات موجود پارسجنوبی میتوان ۵۰ درصد گاز درجای میدان را که حدود ۲۱۰ تریلیون فوت مکعب محاسبه شده است، برداشت کرد.
پیامدهای افت فشار پارسجنوبی
به واسطه میدان پارسجنوبی، یک هاب اشتغال در جنوب کشور تشکیل شده است. افت فشار پارسجنوبی مساوی با افت تولید محصولاتی همچون اتان، متان، پروپان، بوتان و میعانات گازی است که هر کدام گستره وسیعی از صنایع پاییندستی را خوراکدهی میکنند.
امروزه کشور ایران، ضمن برخورداری از منابع عظیم گازی، به دلیل برخورداری از صنایع انرژیبر، با انحراف و تراز منفی تولید گاز روبهرو است که اوج آن را با کاهش خوراکدهی به صنایع در زمستان شاهد بودهایم.برخی کشورها ضمن برخورداری از منابع، استراتژی واردات را در نظر میگیرند. از آنجا که در فضای رسانه، واردات گاز توسط ایران یک نکته منفی قلمداد میشود لیکن با توضیحات بالا و ذکر یک مثال عینی، این کار یک استراتژی خوب و کارآمد است هر چند که هر وارداتی، سیطره کشور صادرکننده بر واردکننده را در معادلات در پی خواهد داشت.در صورتی که برای افت تولید پارسجنوبی چارهاندیشی نشود پیامدهایی همچون تعدیلهای عظیم نیروی انسانی، کاهش شدید درآمد دولت از طریق افت تولید پالایشگاهها و متعاقبا پتروشیمیها، افزایش نقدینگی تورمزا به واسطه عدم استقبال از سهام زنجیرهوار این صنایع، کاهش مبالغ مصوب مسوولیتهای اجتماعی و کاهش راندمان تولیدات انرژیبر خصوصا برق، سیمان، خودرو و… محتمل است.
تا دیر نشده تدبیر شود
از آنجایی که این میدان سهم عظیمی از درآمد، تولید و اشتغال کشور را به خود اختصاص داده است به نظر میرسد استحصال صرف گاز، بدون سرمایهگذاری در نگهداشت با وجود تدابیر طرف مقابل، در آینده بحران امنیتی را رقم زده و بدون شک دولتهای بعد را زمینگیر خواهد کرد.
برای نگهداشت تولید، عمدتا از دو روش کاهش فشار خط تولید و نصب کمپرسورهای با تکنولوژی بالا استفاده میشود.بر اساس گفته کارشناسان امر، از آنجا که پالایشگاهها برای پایداری تولید، تحت پارامترهای فرآیندی (دما، فشار، شدت جریان و…) خاصی راهبری میشوند، افت فشار خط تولید به عنوان راهحلی مقطعی، مشکلاتی را ایجاد میکند که مجموعا ناپایداری تولید را رقم خواهد زد.راهحل دیگر که معمول بوده ولی با هزینه زیادی نیز همراه است، نصب کمپرسورها (نصب روی پلتفرم و سکوهای بسیار عظیم) است که در طرح توسعهای فاز ۱۱ پارسجنوبی گنجانده شده بود ولی با خروج توتال، این مهم محقق نشد.احداث ایستگاههای تقویت فشار گاز
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به تلاشهای صورت گرفته برای جبران افت فشار در پارسجنوبی اظهار کرد: میدان گازی پارسجنوبی منبع ۷۰ درصد تولید کشور است.
محسن خجستهمهر اضافه کرد: با حفاری چاههای جدید، اقدامهای مهندسی نفت از جمله اسیدکاری و… میتوان تا حدودی از افت طبیعی تولید جلوگیری کرد.وی افزود: مهمترین کاری که باید انجام دهیم احداث ایستگاههای تقویت فشار گاز است که یک اقدام اساسی محسوب میشود. اگر این کار را در بخش دریا انجام دهیم ۲۰ میلیارد دلار و در خشکی به ۱۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز داریم.مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران که در عسلویه در جمع اعضای کمیسیون انرژی سخن میگفت، تصریح کرد: برای افت تولید از پارسجنوبی، سناریوی جبرانی داریم که اگر انجام ندهیم سال ۱۴۰۴ واردکننده گاز خواهیم شد.
وی بیان کرد: طرح ضربتی افزایش تولید ۱۰ میدان گازی مناطق نفت مرکزی ایران، طرح توسعه میدان گازی کیش و خط لوله انتقال گاز، طرح توسعه میدان گازی پارس شمالی، طرح توسعه فاز ۱۱ پارسجنوبی، طرحهای توسعه میادین گازی فرزاد الف و ب، در این موارد در مجموع ۳۶۶ میلیون مترمکعب در روز به تولید گاز کشور افزوده میشود که در مجموع ۵۴ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد.
منبع: خبرگزاری مهر
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد