22 - 09 - 2022
عقبنشینی به نقطه صفر
زینب مختاری- شاخص کل بورس در پایان شش ماهه نخست، به نقطه صفر ابتدای سال بازگشته و ارزش معاملات خرد نیز در همین بازه زمانی بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته و به عبارت بهتر نصف شده است! بررسی روند شاخص کل نشان میدهد نماگر بازار نهتنها نتواسته پیشرویهای پرافتوخیز شش ماه اخیر را حفظ کند بلکه در پایان آخرین روز معاملاتی شهریورماه، ۸۷/۰ درصد افت نسبت به ساعت نخست معاملات سال جاری ثبت کرده است که به معنای عقبگرد جدی در مسیر بورس تلقی میشود. در این میان شاخص هموزن نیز بهرغم آنکه رشد ۶/۱۳درصدی طی شش ماهه نخست را ثبت کرده است، اما این عملکرد نسبت به طول زمان به عنوان موفقیتی چشمگیر محسوب نمیشود. به ویژه آنکه طی دو روز گذشته این شاخص، کانال ۴۰۰ هزار واحدی را از دست داد و به بازه ۳۰۰ هزار واحد سقوط کرد. کاهش ۵۲ درصدی ارزش معاملات خرد هم در حالی است که در همان ابتدای سال نیز ارزش معاملات ۴ هزار میلیارد تومانی چنگی به دل نمیزد! کارشناسان اقتصادی تاکید میکنند بورس قربانی سردرگمی دولت در مدیریت اقتصاد کشور است. عملکرد دولت سیزدهم از ابتدای سکانداری در مرداد ۱۴۰۰ تا کنون نیز نشان میدهد دولتمردان تازهوارد برنامهای برای حمایت از بازار سرمایه و منافع سهامداران و سرمایهگذاران نداشتهاند.
در حالی که بازار سهام در چرخهای معیوب قرار گرفته و شش ماهه نخست را در رکود سپری کرده است، رقبا شرایط مناسبتری را تجربه کردهاند. به نحوی که هر گرم طلای ۱۸ عیار از یک میلیون و ۲۴۱ هزار و ۹۰۰ تومان در آخرین روز معاملاتی سال ۱۴۰۰ به یک میلیون و ۳۱۵ هزار و ۷۰۰تومان در روز گذشته رسید که نشان از رشد ۶ درصدی طی ۶ ماهه نخست امسال دارد. در همین حال هر سکه تمام بهار آزادی که در آخرین روز معاملاتی سال گذشته در سطح ۱۲ میلیون تومان قرار داشت تا روز گذشته به ۱۳ میلیون و ۳۰۲ هزار تومان رسید که نشان دهنده رشد ۱۱ درصدی این دارایی در نیمه نخست امسال است. همچنین دلار بازار آزاد که با نرخ ۲۶ هزار و ۳۰۰ تومان به کار خود در سال ۱۴۰۰ پایان داده بود، روز گذشته در سطح ۳۱ هزار و ۷۲۰ تومان قرار داشت. بدین ترتیب دلار نیز توانست طی شش ماهه نخست سال رشد ۶/۲۰ درصدی را ثبت کند. در بازار مسکن نیز براساس آمارهای بانک مرکزی، متوسط قیمت هر متر مسکن در شهر تهران تا پایان مردادماه به ۴۲ میلیون و ۷۳۰ هزار تومان رسیده بود. این رقم در پایان اسفندماه سال گذشته ۳۵ میلیون و ۱۲۰ هزار تومان بوده است. بدینترتیب مسکن نیز دستکم طی ۵ ماه نخست امسال توانست به رشد ۶۶/۲۱ درصدی دست یابد. گفتنی است نرخ تورم هم در پایان مردادماه به ۵/۴۱ درصد رسیده بود که روندی افزایشی داشته است.
تعمیق رکود
بررسی ارزش معاملات خرد در ۶ ماه اخیر نشان میدهد بازار سهام با افول شتابان گردش پول خرد روبهرو بوده است. به نحوی که متوسط ارزش معاملات خرد در شش ماهه نخست امسال در کانال ۴ هزار میلیارد تومانی قرار گرفته که نشاندهنده تعمیق رکود در بازار سهام است. براساس آمارها بازار سهام در نخستین روز کاری سال توانسته بود معاملاتی به ارزش ۴ هزار و ۴۵۳ میلیارد تومان را ثبت کند. این در حالی است که روز گذشته و در واپسین روز معاملاتی شش ماهه نخست سال، ارزش معاملات خرد بازار سهام به دو هزار و ۱۴۵ میلیارد تومان رسید. اگر چه طی این مدت بازار، معاملاتی با ارزش روزانه بالای ۷ هزار میلیارد تومان را نیز به خود دید اما این رقم طی بازه مذکور چندان پرتکرار نبوده است. به نحوی که در اغلب روزهای معاملاتی ارزش دادوستدهای خرد در سطوح ۳ و ۴ هزار میلیارد تومانی قرار داشته است. بدینترتیب میتوان گفت بازار سهام شش ماهه نخست را در رکودمطلق سپری کرده است. به ویژه آنکه به گفته تحلیلگران و کارشناسان بازار سرمایه تنها در صورتی میتوان از تحرک بازار حرف زد که ارزش روزانه معاملات خرد برای یک دوره پیاپی بالای سطوح ۷ یا حتی ۱۰ هزار میلیارد تومانی قرار بگیرد.
قهر سرمایهگذاران
در این میان بررسیها نشان میدهد
P/E ttm بازار در طول این مدت کاهشی بوده و اکنون در سطح ۶ واحد رسیده است که بنابر گفته تحلیلگران، نشانه روشنی مبنیبر ارزندگی بازار سهام در شرایط فعلی است. در همین حال اصلاح سنگین دو سال اخیر- که باید روند عموما نزولی و رکودی شش ماهه نخست امسال را نیز بر آن افزود- سبب شده است که قیمت سهمها به شکل ملموسی تعدیل شده و کاهش یابد به نحوی که به اذعان تحلیلگران بنیادین، اکنون در سطح ارزندگی بالایی برای ورود سرمایهگذاران تازهنفس قرار دارد. بررسیها نشان میدهد
P/E ttm 50 شرکت برتر بازار در پایان بهار امسال به ۷/۶ واحد رسیده بود. شرکتهایی که فصل نخست سال دستکم ۲۵۴ هزار میلیارد تومان سود ساختهاند! با این حال اما به نظر میرسد بازار سهام به شدت نسبت به این پارامتر بی اعتنا شده و عدم چشمانداز روشن اقتصادی قدرت بیشتری برای عقب راندن معاملهگران و سرمایهگذاران داشته است. گفتنی است ارزش بازار سهام در پایان شهریورماه امسال به شش هزار و ۸۲۶ هزار میلیارد تومان رسیده است؛ این در حالی است که در شهریور سال گذشته ارزش بازار هفت هزار و ۷۳۵ هزار میلیارد تومان بود.
بورس در تنگنای ابهامات
نه تنها گفتههای کارشناسان بر این مورد تاکید میکند که نشانههای بارز رفتار بازار و سرمایهگذاران نیز حاکی از آن است که عدم وجود چشمانداز اقتصادی روشن و غرق شدن اقتصاد در ابهامات متعدد، اصلیترین دلیل فرو رفتن بورس در گرداب رکود بوده است. گردابی ساخته دست دولت که تنها به دست خود او پایان مییابد. طی ماههای اخیر دولت برنامه مشخصی برای مدیریت اقتصادی کشور ارائه نکرده و بهرغم شعارهای پررنگ و لعاب مبنیبر عدم گره زدن اقتصاد به برجام دقیقا همین مسیر را دنبال کرده و طراحی نقشه راه اقتصادی کشور را به برجام گره زده است! بدین ترتیب تمامی حوزههای اقتصادی کشور در بیم و امید توافق یا عدم توافق برجام بلاتکلیف ماندهاند. این بلاتکلیفی با سرعت هر چه تمامتر به بازار سرمایه که پذیرای شرکتهای تولیدی، تجاری و خدماتی است نیز سرایت کرده است. به نحوی که اغلب سرمایهگذاران وفادار به بازار سهام شش ماهه نخست را دست به نقد و در انتظار تعیین تکلیف اقتصاد، سپری کردهاند. در این میان همچنین باید وضعیت اقتصاد جهانی و روند کاهش قیمت کامودیتیها را نیز بر گرفتاریهای بورس طی شش ماهه نخست افزود. طی این مدت، جنگ میان روسیه و اوکراین و همچنین موج تورمی بیسابقه در اروپا و آمریکا در کنار کاهش تقاضای چین، بازارهای جهانی را به شدت تحتتاثیر قرار داده و قیمتها را به شدت نزولی کرده است. از آنجا که بخش بزرگی از بازار سرمایه ایران را شرکتهای کامودیتیمحور تشکیل میدهند، روند طی شده در بازارهای جهانی تاثیر عمیقی بر سودآوری و در نتیجه چشمانداز سرمایهگذاری آنها داشته است. براساس آمارهای کدال و سایت tsetmc پنج نماد فارس، فولاد، فملی، میدکو و کگل، با ارزش بازار ۲۰۰ تا ۳۴۰ هزار میلیارد تومان، بیشترین سهم از ارزش بازار در پایان شهریورماه را به خود اختصاص داده بودند که هر پنج نماد متعلق به شرکتهای صادراتمحور هستند.
سایه سنگین بودجه
در حالی که بازار سهام همچنان با ابهامات برجامی، سردرگمی مدیریتی دولت در عرصه اقتصادی و رکود اقتصاد جهانی روبهرو است، یک ابهام دیگر نیز به زودی سایه سنگین خود را بر سر بازار خواهد افکند. کارشناسان از بودجه ۱۴۰۲ به عنوان عامل ابهامانگیز دیگری یاد میکنند که سرمایهگذاری در بازار را دستکم تا پایان امسال تحتتاثیر قرار خواهد داد. به ویژه به دلیل تجربه سال گذشته که حاکی از ناپختگی مجموعه دولت سیزدهم در امر تدوین بودجه بود، حالا بازار سهام نسبت به تکرار ریسکآفرینی دولت در بخشهای موثر بر تولید و تجارت نگران است. هنور مشخص نیست دولت برای مسائل مختلفی از جمله مالیات و عوارض، حقوق حاکمیت شرکتی، نرخ تسعیر ارز، نرخ بهره و موارد متعدد دیگر چه برنامهای در سر دارد و کشتی اقتصاد کشور را به کدام سو خواهد برد!
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد