عبور از 400 میلیون مترمکعب ناترازی

گروه انرژی- کمیسیون انرژی مجلس برای حل ناترازی انرژی کمیته هماهنگی بین وزارت نفت و دستگاه‌های مصرف‌کننده گاز تشکیل داد. براساس اعلام موسی احمدی، رییس کمیسیون انرژی این کمیته قرار است هماهنگی بین وزارتخانه‌هایی که انرژی را تولید، یا مصرف می‌کنند، برقرار کند.
هرچند تشکیل معاونت راهبردی انرژی براساس قانون برنامه هفتم به عنوان الزام به دولت تکلیف شده، با این حال هنوز سازوکار و مراحل اجرایی تشکیل این معاونت آماده نشده است و با توجه به شروع فصل سرد سال و افزایش مصرف گاز، نیاز به هماهنگی دستگاه‌ها برای مدیریت گاز وجود دارد.
پیش‌بینی ورود یک جبهه سرد به کشور که مقامات وزارت نیرو آن را اعلام کرده‌اند، شدت ناترازی را افزایش خواهد داد تا جایی که اگر پیش از این ناترازی گاز 300‌میلیون متر‌مکعب پیش‌بینی شده بود، حالا صحبت از 400‌میلیون متر‌مکعب است؛ عددی که قطعا صنایع و پتروشیمی‌ها را در شرایط سخت‌تری نسبت به سال‌های قبل قرار خواهد داد.
آن‌طورکه موسی احمدی، رییس کمیسیون انرژی مجلس به ایسنا گفته، کمیسیون انرژی برای برون‌رفت از چالش‌ها در مصرف گاز، بنزین و برق ۵ کمیته تخصصی از افراد متخصص،‌ مجرب و متبحر تشکیل داده است که این کمیته‌ها کارگروه‌های مشترکی با وزارتخانه‌های مربوطه تشکیل دادند تا در نهایت هماهنگی بین وزارتخانه‌هایی ایجاد شود که انرژی را تولید، یا مصرف می‌کنند. در همین راستا اخیرا کمیسیون انرژی جلسه‌ای با حضور نمایندگانی از 4 وزارتخانه صمت،‌ کشاورزی، نیرو و نفت برگزار کرد. در این جلسه موضوع سوخت صنایع، مرغداری‌ها و ادوات کشاورزی، وضعیت نیروگاه‌ها و تامین سوخت توسط وزارت نفت مطرح شد.
احمدی می‌گوید که کمیسیون انرژی پیشنهاداتی برای رفع مشکل ناترازی انرژی همچون بنزین در بودجه سال آینده دارد که دنبال می‌کند.
از صرفه‌جویی تا اصلاح قانون
صرفه‌جویی در مصرف یکی از مهم‌ترین راهکارهایی است که از سوی کارشناسان توصیه می‌شود. وقتی صحبت از صرفه‌جویی است، نوک پیکان متوجه بخش خانگی و مردم است، این درحالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش بزرگی از هدررفت انرژی مستقیم زیرنظر دولت است. از مرحله برداشت در میادین گرفته تا انتقال و مصرف در دستگاه‌های دولتی همگی نشان می‌دهد که اگرچه بخش خانگی مصرف‌کننده عمده گاز است اما دولت هم بخش بزرگی از گاز تولیدی کشور را هدر می‌دهد.
محسن زنگنه، نایب‌رییس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه۱۴۰۴ ازاصلاح لایحه بودجه در راستای رفع مشکل ناترازی بنزین خبر داده است. او با اشاره به تمهیدات دولت در بودجه برای رفع مشکل ناترازی انرژی می‌گوید: باید مقداری در حوزه صرفه‌جویی و کاهش مصرف بنزین چاره‌اندیشی کنیم که اکنون میزان مصرف روزانه ۱۲۲میلیون لیتر است. حتما کمیسیون تلفیق بخش‌هایی از لایحه بودجه را اصلاح و حذف خواهد کرد. وی گفت: اصلاح و حذف در لایحه بودجه مربوط به تبصره‌هایی است که خاصیت بودجه‌ای نداشته و مغایر با برنامه هفتم است، همچنین برای تطابق با برنامه هفتم تبصره‌هایی به بودجه اضافه می‌شود.
به گفته زنگنه، ناترازی انرژی در بنزین، گاز، برق و سایر فرآورده‌های نفتی جدی است که برای حل این مشکل احکامی در قانون برنامه همچون اوراق صرفه‌جویی و استفاده از بورس انرژی آمده است. همچنین افزایش قیمت نیز می‌تواند روی میز دولت باشد چون براساس جدول دولت، بودجه امسال برای واردات بنزین ۲‌میلیارددلار بوده که سال آینده به 2/1‌میلیارددلار می‌رسد لذا در لایحه بودجه 8/0میلیارد دلار واردات بنزین کاهش پیدا کرده است این بدان معناست که باید مقداری در حوزه صرفه‌جویی و کاهش مصرف بنزین چاره‌اندیشی کنیم که اکنون میزان مصرف روزانه ۱۲۲‌میلیون لیتر است.
سرما، چالشی برای نیروگاه‌ها
تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌های کشور در ایام سرد سال یکی از چالش‌برانگیزترین مواردی است که مورد توجه همگانی است. تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها بر عهده شرکت ملی گاز ایران و نیز شرکت پخش فرآورده‌های نفتی است که امسال نیز اولویت تامین سوخت نیروگاه‌ها مورد تاکید قرار
گرفته است.
هاشم اورعی، رییس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران درباره میزان مصرف گاز در نیروگاه‌های کشور، به ایرنا گفته که سالیانه بیش از ۲۴۰‌میلیارد مترمکعب گاز در کشور مصرف می‌شود که تقریبا یک‌سوم آن به نیروگاه‌ها اختصاص می‌یابد.
این استاد دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه سالیانه به‌طور میانگین ۷۹‌میلیارد مترمکعب گاز به نیروگاه‌ها تحویل داده می‌شود، گفت: حدود ۹۰درصد تولید برق کشور وابسته به گاز است. در روزهای سرد سال در کنار گاز، به نیروگاه گازوئیل تحویل داده می‌شود که باتوجه ‌به اینکه مصرف گازوئیل در کشور روزانه ۱۱۰‌میلیون لیتر و تقریبا برابر تولید آن است، تامین گازوئیل موردنیاز نیروگاه‌ها با چالش همراه است.
بنا به گفته رییس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران، برنامه‌ریزی نامناسب در تامین برق کشور از نظر سبد انرژی الکتریکی یا امنیت انرژی الکتریکی یکی از مشکل‌های اساسی این حوزه است.
او در این رابطه توضیح داد: در سال۱۳۶۴، حدود ۳۵‌درصد برق تولیدی کشور وابسته به گاز بود که این مقدار در سال ۱۴۰۱ به ۸۶‌درصد رسید؛ این رقم در جهان به ترتیب ۱۴درصد و ۲۳‌درصد بوده است. طبق اعلام وزارت نیرو، بازدهی متوسط نیروگاه‌ها بین ۳۷ تا ۳۸‌درصد است. اورعی ادامه‌داد: از ۱۰۰واحد انرژی اولیه داده‌شده به نیروگاه‌های حرارتی، حدود ۳۸‌واحد به انرژی برق تبدیل می‌شود، همچنین در فرآیند انتقال و توزیع برق نیز حدود ۲۵‌درصد هدررفت انرژی داریم.