28 - 04 - 2021
ظریف آژیر میکشد
نادر کریمیجونی- سالها پیش در اواخر عمر دولت سیدمحمد خاتمی، علی ربیعی در یک مصاحبه با روزنامه شرق که به بحرانهای اجتماعی و سیاسی کشور پرداخته بود، نسبت به وقوع رویدادهای آسیبزا و برهمزننده امنیت اجتماعی ایران هشدار داد و صریحا گفته بود: دارم آژیر میکشم. روشن بود که این جمله عمق نگرانی و حساسیت علی ربیعی را نشان میداد.مصاحبه اسفندماه گذشته محمدجواد ظریف که به تازگی منتشر شده هنوز پسلرزههای ملموس و محسوسی دارد که توجه تحلیلگران، رسانهها و شهروندان را به خود جلب میکند. در این میان اگرچه عمده اصولگرایان واکنش نشان نداده و موضعگیری نکردهاند اما از گزارشهای صداوسیما و اظهاراتی که بدون منبع علیه محمدجواد ظریف در کانالهای شبکههای اجتماعی منتشر شده و میشود میتوان فهمید که محافظهکاران و دلواپسان از آنچه در این مصاحبه گفته شده، ناخشنود هستند.
برخلاف اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه که مصاحبه سهساعته محمدجواد ظریف را مستندنگاری برای ثبت در تاریخ معرفی و تصریح کرده که این گفتوگو دارای طبقهبندی حفاظتی و غیرقابل انتشار بوده است، اما نه شکل این گفتوگو و نه محتوای آن اظهارات سعید خطیبزاده را تایید نمیکند و گمان میرود خطیبزاده برای کاهش فشارها علیه ظریف متوسل به گفتن دروغهای مصلحتی شده است. برای نمونه شوخیهای سخیف و در مواردی رکیک است که مصاحبهکننده با آقای وزیر میکند و جالب است که ظریف با این شوخیهای سخیف همراهی نیز میکند. علاوه بر این در معرفی مصاحبه و مقدمهای که از سوی مصاحبهکننده بیان میشود هیچ موردی درباره مستندنگاری و… بیان نمیشود و در عوض مصاحبه به عنوان برنامهای که قرار است مخاطب و احتمالا مخاطب عام داشته باشد، به محمدجواد ظریف معرفی میشود یعنی از همان ابتدای گفتار برای محمدجواد ظریف آشکار بوده که هدف مصاحبه انتشار عمومی است. در میانه مصاحبه نیز مصاحبهکننده به مجیزگویی و تملق در خصوص مصاحبهشونده روی میآورد که در یک مستندنگاری چنین اقدامی اصلا صورت نمیگیرد. همچنین بخشی از این گفتوگو به موضوع نامزدی و یا به عبارت بهتر تقاضا برای نامزدی ظریف اختصاص یافته که با موضوع و رویکرد یک مستند دولتی که قرار است به آیندگان تجربههایی را انتقال دهد مغایرت اصولی دارد. بر این پایه گمان نویسنده آن است که هم مصاحبهکننده و هم محمدجواد ظریف در جایگاه مصاحبهشونده از اراده برای انتشار این مصاحبه چه به صورت تصویری و چه به صورت صوتی آگاه بودهاند و میدانستند که در یک موقعیت مناسب این گفتوگو باید رسانهای شود.
اگر فرض بر این باشد، آنگاه پرسش مهم آن است که هدف ظریف از بیان این اطلاعات چیست؟ در وهله اول باید در نظر داشت که ظریف هماکنون بازنشسته وزارت امور خارجه است و قرار نیست در دولت بعدی کارمند جایی باشد. او همچنین برنامهریزی کرده که دوران بعد از دولت تدبیر و امید را به استراحت و تدریس بپردازد و از زمان بازنشستگی خویش لذت ببرد. از این بابت آنچه در این گفتوگو بیان شده و از نظر برخی افراد انتحار سیاسی بوده، در واقع حرفهای دل ظریف است که در تمام دوران ۴۰ساله فعالیتش در نظام جمهوری اسلامی ایران میخواسته بیان کند ولی هیچ وقت فرصت آن را پیدا نکرده است.
این اظهارات در واقع، حرفهای انباشته دوران کاری محمدجواد ظریف است که حالا و در آستانه پایان دوران کاری و فعالیت، میخواهد آن را به مردم ایران بگوید تا به بخشی از مسوولیتهای اخلاقی خود در قبال شهروندان ایرانی را عمل کند.
ظریف به خوبی میداند که در دولت بعدی، کسی از همکاری او استقبال نخواهد کرد و به همین دلیل مجبور است به استراحت بازنشستگی بپردازد، در جایی نقش مشاور را بازی کند و یا دستکم به تدریس در دانشگاهها و خاطرهنویسی روی آورد.
همه این موارد باعث کنار رفتن او از مناصب دولتی است و به تعبیر بهتر در این موقعیت بهتر است که ظریف ناگفتههای خویش را بیان و وجدان خویش را آسوده سازد.
ظریف در مقاطع گوناگونی از این مصاحبه هشدارهایی میدهد و از برخی رویکردها گلایه میکند. او دقیقا میداند که به افکار عمومی چگونه بگوید که در سیاستسازی، راهبری و اجرای دیپلماسی کشور نقشی نداشته و مانند یک عملکننده تابع دستورها بوده است.
او به روشنی آسیبهای ورود افراد غیرمتخصص به حوزه اقدام و عمل سیاست خارجی و دیپلماسی کشور را بیان میکند و از اینکه شرکای خارجی امروز ایران (روسیه و چین) در گذشته رفتارها و نیات پلیدی داشتهاند، گلایه میکند.
او به تندی بر نظامیان و تاثیر منفی تصمیمها و رفتارهای نظامی- امنیتی بر شئون کشور میتازد و نسبت به تداوم این رفتار هشدار میدهد. اما آیا صدای آژیر ظریف شنیده میشود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد