طبیبان ایرانی همچنان در صدر جامعه پزشکی جهانی

«جهان‌صنعت»- آیین بزرگداشت حکیم «اخوینی بخاری» پزشک نامدار ایرانی به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با همکاری بنیاد ایران‌شناسی، سازمان نظام پزشکی کشور، دانشگاه علوم‌پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید‌بهشتی، وزارت امور خارجه، دبیرخانه شورای‌عالی امور ایرانیان خارج از کشور و موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر، با حضور پرشمار جامعه پزشکی و استادان و محققان زبان فارسی و متون کهن و شخصیت‌های بین‌المللی از جمله سفیر پادشاهی عربستان سعودی و جمهوی تاجیکستان در ایران، روز سه‌شنبه 30 مردادماه در تالار اجتماعات شهید مطهری(ره) انجمن برگزار شد.
اهمیت کتاب«هدایه المتعلمین فی‌الطب» اثر اخوینی بخاری
در ابتدای این آیین غلامعلی حدادعادل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی به ایراد سخن پرداخت و گفت: ایران صاحب تمدن علمی و فرهنگی ریشه‌دار و کهن است. از قبل از ورود اسلام به ایران، دانشگاه جندی شاپور محل تربیت دانشمندان، خاصه پزشکان بوده است و پس از ظهور اسلام نیز این سنت علمی گسترش پیدا کرده و از کشور ما بزرگانی به ویژه در علم طب پدید آمده‌اند که شهرت جهانی نیز دارند.
او ادامه داد: در یک دوره در اروپا پس از اختراع ماشین چاپ، اگر کتاب مقدس را مستثنا کنیم هیچ کتابی مثل «قانون» ابن‌سینا تجدید چاپ نشده است. و او، یک حکیم و پزشک ایرانی است؛ قبل از ابن‌سینا نیز محمد‌بن زکریای رازی صاحب کتاب «الحاوی» سر سلسله پزشکان مسلمان ایرانی است.
حدادعادل در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به کتاب «هدایه المتعلمین فی‌الطب» اثر اخوینی بخاری گفت: اهمیت اخوینی بخارایی از این روست که نخستین کسی است که کتابی در علم طب را به زبان فارسی نوشته و تالیف این کتاب حدود 50سال قبل از سرودن «شاهنامه» است. کتاب او اثری مفصل در چند صد باب است که در قرن چهارم به زبان فارسی به رشته تحریر آمده است.
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی اضافه کرد: اخوینی بخاری تاکید می‌کند که شاگرد طبیبی بوده که آن طبیب، شاگرد زکریای رازی بوده بنابراین وی به یک واسطه شاگرد زکریای رازی است.
حداد عادل تصریح کرد: اهمیت کتاب «هدایت المتعلمین فی‌الطب» نیز از دو جهت است: یکی از جهت تاریخ طب در ایران و دوم از جهت زبان فارسی؛ این کتاب پس کتاب «ابن ادویه»، دومین نسخه کهن پارسی در علم‌پزشکی است.
پژوهش‌های گوناگون درباره نسخ موجود از کتاب
اخوینی بخاری
در بخش پایانی این رویداد نیز تقی نجابت پزشک و جراح برجسته ایرانی ساکن آلمان دقایقی درباره جایگاه و اهمیت مقام پزشک در ایران و جهان به ایراد سخن پرداخت و درباره فعالیت‌های عام‌المنفعه پزشکان ایرانی ساکن خارج از کشور توضیحاتی را ارائه کرد.
وی با اشاره به طبابت خود در کشور آلمان گفت: چند نوبت در هر سال به ایران سفر می‌کنم و طی سفرهای خود درباره مسائل نخبگان به دولت و به ویژه وزارت بهداشت، راهکارهایی ارائه می‌دهم. متاسفانه راهکارهای پیشنهادی در کانون توجه قرار نگرفته است.
این متخصص با بیان اینکه چهره‌های مطرح علمی بسیاری در تاریخ کشور ظهور کرده‌اند، خاطرنشان کرد: این آیین به مناسبت بزرگداشت «اخوینی بخاری» برگزار می‌شود اما باید گفت پزشکان حاذق گمنامی در تاریخ کشور ظهور کرده‌اند که برای جامعه ناشناخته هستند.
وی ادامه داد: سفری به استان همدان داشتم و با «شیخ جراح»، پزشک گمنام ایرانی طی این سفر آشنا شدم. تصاویری که از مداخلات پزشکی او در زمان حیاتش بر مزار وی نصب شده، بسیار شگفت‌انگیز است. این پزشک در زمان حیات خود توانسته است با ابزارهای ابتدایی به کارهای بزرگ دست بزند.
نجابت با اشاره به پیشرفت‌های علم پزشکی در دنیای امروز گفت: علم پزشکی این روزها، علم دستگاه‌ها است. پزشکان باید بیماری‌ها را با بهره‌گیری از علم خود تشخیص دهند، نه اینکه فقط به دستگاه‌های پزشکی متکی باشند. پزشکان باید بیماری‌ها را با علم خود تشخیص دهند و با استفاده از دستگاه‌ها از صحت تشخیص خود مطلع شوند.
این متخصص با اشاره به ضرورت حسن رفتار با بیماران گفت: اساتید من همواره بر حسن رفتار با بیماران تاکید می‌کردند. پزشکان باید به نحوی بیمار رفتار کنند که بیمار با آنها احساس راحتی کند نه اینکه بیمار پزشک را یک فرد عبوس بداند.
وی با اشاره به برگزاری آیین تجلیل از «اخوینی بخاری» گفت: این جلسه درباره یک پزشک ایرانی بود اما مسائلی که مطرح شد بیشتر در ارتباط با زبان فارسی و نگارش کتاب اخوینی بخاری به زبان فارسی بود. این جلسه به بررسی دستاوردهای گذشته پرداخت اما باید به دنیای امروز توجه کنیم.
نجابت ادامه داد: این روزها، شاهد مهاجرت نخبگان هستیم. چرایی و علل مهاجرت نخبگان باید در کانون توجه قرار گیرد و ریشه‌یابی شود. وقتی علل مهاجرت را بررسی می‌کنیم به این نتیجه می‌رسیم با ارائه راهکارهای ساده می‌توان از مهاجرت نخبگان جلوگیری کرد. من وابسته به هیچ گروه سیاسی نیستم و فقط یک پزشک هستم. اگر مسائل را مطرح می‌کنم فقط به دلیل اعتلای وطن است.
وی ادامه داد: باز هم تاکید می‌کنم به هیچ گروه سیاسی وابسته نیستم. اگرچه سال‌ها از وطن دور هستم اما خود را ایرانی می‌دانم.
این متخصص با بیان اینکه توانسته‌ام نشان لیاقت کشور آلمان را دریافت کنم، افزود: کشور آلمان ۸میلیون جمعیت دارد و ۸۰ نشان لیاقت در هر سال اعطا می‌کند. این به آن معناست که از هر یک میلیون نفر، یک نفر موفق به دریافت نشان لیاقت این کشور می‌شود. حدود ۲۲‌سال پیش، نشان لیاقت را از دولت آلمان دریافت کردم و اکنون در کشور خود مورد تقدیر قرار می‌گیرم.
وی با اشاره به حضور خود در دوران جنگ تحمیلی گفت: هنگامی که کشور را ترک کردم و به آلمان مهاجرت کردم بسیار غمگین بودم. نفت و گاز به عنوان سرمایه‌های کشور به حساب می‌آید اما نکته مهم و اساسی این است که این موارد روزی به پایان می‌رسد. نخبگان، سرمایه‌های اصلی کشور هستند و باید در کانون توجه قرار گیرند.
نجابت با بیان اینکه حدود ۱۲۰۰‌ایرانی در آلمان زندگی می‌کنند، اظهار کرد: حدود ۱۲۰۰‌ایرانی در کشور آلمان زندگی می‌کند که بسیاری از آنها افراد جزو نخبگان هستند. همچنین ۵‌میلیون ترک در کشور آلمان زندگی می‌کنند که دستاوردهای علمی آنها به اندازه دستاوردهای ایرانی‌ها نیست. هیچ کشوری به اندازه ایران، پروفسور ندارد.
پس از پایان سخنرانی‌های استادان حاضر در نشست، با حضور رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، سفیران کشورهای خارجی و جمعی از مسوولان عالی رتبه وزارتین بهداشت و امور خارجه از مقام علمی و فرهنگی «تقی نجابت» و « علیرضا زالی» به عنوان دو پزشک و جراح برجسته ایرانی با اهدای لوح و نشان زرین انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و هدایایی از سوی برخی نهادها و موسسات فرهنگی و پزشکی کشور، تقدیر به عمل آمد.