11 - 01 - 2020
شروط خروج اقتصاد ایران از رکود
در خصوص دلایل سقوط بزرگ رشد اقتصادی ایران در دو سال گذشته در وهله اول میتوان به اعمال تحریمها و کاهش شدید صادرات نفت کشور اشاره کرد به ویژه آنکه بخش قابل توجهی از اقتصاد ایران به درآمدهای حاصل از فروش نفت متکی است. در عین حال کاهش ۱۰ درصدی متوسط قیمت نفت در سال ۲۰۱۹ در مقایسه با سال ۲۰۱۸، مزید بر علت شده و درآمدهای نفتی ایران را با کاهش همراه کرده است.
اما با وجود سقوط رشد اقتصادی ایران تحت تاثیر دلایل فوقالذکر، بانک جهانی با در نظر گرفتن چند فاکتور اساسی، نسبت به خروج ایران از رکود اظهار امیدواری کرده است. اولین فاکتور مهم در این خصوص رشد قیمت نفت است. هر چند که صادرات نفت ایران در سطح بسیار پایین آن انجام میشود، اما صادرات فرآوردههای نفتی همچنان برقرار است. از آنجا که قیمت فرآوردههای نفتی با قیمت نفت چسبندگی دارد با بالا رفتن قیمت نفت در بازارهای جهانی، فرآوردههای نفتی ما نیز با افزایش قیمت همراه خواهند بود که امتیاز ویژهای در حوزه صادراتی ایران محسوب میشود.از سوی دیگر پیشبینیهای بانک جهانی بر افزایش قیمت کامودیتیها نیز استوار است. بدیهی است تحت این شرایط محصولات معدنی و فرآوردههای معدنی کشور که تا زنجیره فولاد را دربر میگیرند، با افزایش قیمت مواجه میشوند که این موضوع نیز امتیاز ویژه دیگری برای ایران در حوزه محصولات کامودیتی است.در عین حال بانک جهانی کاهش انتظارات تورمی را نیز عامل دیگری در خروج از رکود اعلام کرده است. به این ترتیب پیشبینی میشود نرخ تورم تا سال آینده تا ۳۰ درصد نیز کاهش یابد که علامت مثبتی برای جذب سرمایهگذاری در بازارهای اقتصادی محسوب میشود.رشد قابل قبول بخش کشاورزی که پیشبینیها را به سمت ادامه رشد این بخش در سال آتی میبرد نیز عامل مهم دیگری است که خروج از رکود را برای ایران ممکن میکند.تحقق پیشبینی بانک جهانی در خروج ایران از رکود اما نیازمند چند پیششرط اساسی است؛ در وهله اول این انتظار وجود دارد که فعالان اقتصادی حوزههای پتروشیمی و فولادی آزادی عمل بیشتری داشته باشند. در عین حال مهیا شدن فضای کسبوکار برای فعالان اقتصادی نیز میتواند به رشدی که انتظارش میرود منجر شود.از سوی دیگر ادغام واحدهای کوچک تولیدی میتواند مزیت رقابتی محصولات تولیدی را در خارج از کشور بالا ببرد. از این رو ادغام واحدهای پتروشیمی و فولادی میتواند اقدام موثری در این خصوص تلقی شود.در عین حال با توجه به انعطافپذیری بالای محصولات پتروشیمی، اگر فعالان این حوزه بتوانند بر تولید محصولاتی متمرکز شوند که متقاضیان خرید آنها در بازارهای خارج از کشور بیشتر است میتواند تحقق خروج از رکود را ممکن کند. در عین حال این انتظار نیز وجود دارد که نظارت بیشتر بانک مرکزی بر حجم نقدینگی شکل گیرد تا نرخ تورم به میزانی که پیشبینی شده دست یابد.با همه اینها اگرچه صفر شدن رشد اقتصادی علامت مثبتی برای اقتصاد ایران محسوب میشود، با این حال بر مبنای تعاریف علمی، خروج از رکود تنها با وجود رشد اقتصادی بالای صفر درصد ممکن میشود.
* اقتصاددان
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد