شاخص‌های بخش خصوصی در انتخاب وزیران اقتصادی

گروه صنعت- روزنامه جهان‌صنعت در طرح مقوله مشارکت فعال و هدفمند بخش خصوصی در تعیین وزیران دولت چهاردهم پیشگام بود و حتی به بخش خصوصی به‌ویژه به مدیریت اتاق‌های بازرگانی ایران و استان‌ها پیشنهاد کرد برای دو بخش تولیدی صنعت و کشاورزی افرادی را به دولت معرفی کنند. پس از پیروزی مسعود پزشکیان بخش خصوصی ایران خشنود شده و شهامت بیشتری برای طرح مقوله انتخاب وزیران پیدا کرده‌اند. در روزهای تازه‌سپری‌شده اعضای هیات نمایندگان دیدگاه‌ها و معیارهای خود را به کسانی که قرار است وزیر شوند را منتشر کرده‌اند. رییس اتاق بازرگانی ایران و رییس اتاق‌های شهرستان‌ها در نشست‌های گوناگون دغدغه‌های خود را برای انتخاب وزیران کارآمد با توجه به تخصص خود بیان کرده‌اند.
فعالان بخش خصوصی در حوزه نفت و انرژی در نشستی با نمایندگان مجلس، شاخص‌های موردنظر خود در انتخاب وزرای نفت و نیرو را مطرح کرده و ابراز امیدواری کردند. در نشست مشترک اعضای کمسیون انرژی اتاق ایران، تعدادی از نمایندگان کمیسیون انرژی مجلس و نمایندگان تشکل‌های مختلف حوزه انرژی، شاخص‌های موردنظر بخش خصوصی برای انتخاب وزرای نفت و نیرو بررسی شد.
در بخش نخست این نشست، برخی فعالان حوزه انرژی به بیان مشکلات فعلی این حوزه پرداختند. پگاه پاشا، مدیر دفتر پژوهش سندیکای شرکت‌های تولیدکننده برق، با بیان اینکه دولت قبل تامین برق بخش‌های غیرخانگی را از دوش خود برداشت، گفت: وزارت نیرو تامین برق خانگی که 40‌درصد مصرف است را برعهده گرفته و در عمل تامین برق صنعت و کشاورزی را برعهده خود آنها گذاشته، در حالی که نیروگاه‌داری امری تخصصی است. ابراهیم خوش‌گفتار، نایب‌رییس سندیکای شرکت‌های تولیدکننده برق هم با بیان اینکه در حال حاضر 18‌هزار مگاوات کمبود برق داریم، گفت: باید سیاست صرفه‌جویی سوخت در خود وزارتخانه‌ها به‌وجود بیاید.نجات‌علی از فعالان صنعت پتروشیمی با بیان اینکه از واگذاری‌های انجام‌شده فقط 8‌درصد به بخش خصوصی منتقل شده است، ادامه داد: بعد از اجرای نامناسب اصل‌44 انسجام تصمیم‌گیری و سیاستگذاری و تعریف اهداف بلندمدت و جذب سرمایه‌گذاری در پتروشیمی از بین رفته است.او با تاکید بر مشکلات سرمایه‌گذاری در این صنعت، گفت: تکنولوژی در پتروشیمی‌ها قدیمی بوده و زیان زیادی از نظر راندمان تولید و مصرف انرژی ایجاد کرده است. محمدمهدی توسلی‌پور، مجری طرح توسعه فاز 14 پارس‌جنوبی، درباره ناترازی گاز گفت: 70‌درصد از سبد انرژی کشور از محل گاز مشترک ایران و قطر است. همچنین 40‌درصد از بنزین کشور از پارس‌جنوبی تامین می‌شود. اتفاق خطرناکی که نادیده گرفته می‌شود، افت فشار 50‌میلیون متر‌مکعبی در پارس‌جنوبی است.او با بیان اینکه روزانه 700‌میلیون مترمکعب از سبد‌ هزار‌میلیون متر‌مکعب مصرف مورد نیاز گاز کشور را از پارس‌جنوبی استخراج می‌کنیم، ادامه داد: از دوسال آینده، سالانه یک‌فاز پارس‌جنوبی، یعنی روزانه 28‌میلیون متر‌مکعب گاز را از دست می‌دهیم. از 1408 سالانه 5/1 فاز پارس‌جنوبی یعنی معادل 40‌میلیون متر‌مکعب گاز را از دست خواهیم داد.توسلی‌پور با هشدار درباره وقوع بحران کمبود بنزین گفت: با ساخت سکوهای جدید نفت قطر انتقال بیش‌از 7‌درصد مهاجرت گاز به قطر را خواهیم داشت. 20میلیارد دلار برای رفع افت فشار در پارس‌جنوبی نیاز بوده اما منابع تامین آن همچنان تعیین‌تکلیف نشده است. بدون اجرای این پروژه تا 15سال آینده ظرفیت میدان مشترک پارس‌جنوبی به نصف خواهد رسید. میرزاخانی از دیگر فعالان حوزه نفت با بیان اینکه برای رسیدن به رشد 8‌درصدی نیازمند 100‌میلیارد‌ دلار سرمایه‌گذاری هستیم، گفت: این میزان سرمایه با شرایط کشور قابلیت تامین از منابع داخلی ندارد و مجبور به تامین از منابع خارجی هستیم. بنابراین سیاست‌های دولت باید به سمت عادی‌سازی روابط ما با دنیا پیش برود. یکی از فعالان صنعت نفت، با بیان اینکه به دلیل نبود زمینه فروش، ظرفیت تولید حدود یک‌میلیون بشکه نفت را از دست دادیم، افزود: این موضوع قابل احیاست و جایگزین افت را می‌توان با صرفه‌جویی و منابع دست نخورده تامین کرد. اما در این مقطع نیاز داریم کار را به جای جریانات سیاسی به دست متخصصان بسپاریم.حلوایی، رییس هیات‌مدیره انجمن اپک هم گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهند فقط در یک مورد پارامتر بازیافت نفت، ما نسبت به عمان در 40سال اخیر 2500‌میلیارد‌دلار کمتر درآمد ایجاد کردیم و نسبت به نروژ 5‌هزار‌میلیارد‌ دلار کمتر. بنابراین نحوه تصمیم‌گیری و ریل‌گذاری‌ها بسیار مهم است.
شاخص‌های موردنظر بخش خصوصی
در بخش بعدی این نشست، حاضران به بیان شاخص‌های اصلی موردنظر خود برای انتخاب وزرای نفت و نیرو پرداختند. داشتن اهتمام برای اجرای کامل قانون و دستورالعمل‌ها، پرهیز از تصمیمات جزیره‌ای، داشتن برنامه تامین مالی، تدوین سیاست انرژی برای کشور هماهنگ با سیاست صنعتی کشور، برآمدن از صنعت نفت و نیرو و داشتن سابقه اجرایی در حوزه وزارت خود، اهتمام به شایسته‌سالاری در انتصاب معاونان، پرهیز از وعده‌های پوپولیستی در حوزه انرژی، مصمم بودن به استفاده از نظرات کارشناسی انجمن‌ها و تشکل‌های مرتبط در زمینه تنظیم‌گری و نظارت درست بر روندهای تصمیم‌گیری، توجه داشتن به موضوع تغییر اقلیم و اثر آن بر حوزه انرژی، اصلاح حکمرانی در حوزه انرژی با محوریت افزایش سهم بخش خصوصی، آگاه به سیاست خارجی و اصول پیشبرد دیپلماسی انرژی، قاطعیت در تصمیم‌گیری‌ها، برخورداری از نگاه توسعه محور و فلسفه فکری مبتنی بر فناوری با هدف افزایش سطح پیچیدگی محصولات مبتنی بر نفت و گاز، پرهیز از جوان‌گرایی بی‌منطق، برخورداری از توان تیم‌سازی، اهتمام به تحول‌گرایی و خلاقیت، برخورداری از توان تعامل با ارکان قدرت و توان چانه‌زنی، داشتن تفکر سیستمی و در نظر گرفتن همزمان الزامات سیاست و اجرا، برخورداری دانش اقتصاد انرژی، آشنا به نظام‌های حکمرانی نوین، قاطع و مستقل با جایگاه حقوقی مشخص، برخورداری از توان مدیریت بحران ناترازی انرژی و توان اجماع‌سازی برای حل ناترازی، برخورداری از برنامه مشخص برای دوران تحریم و غیرتحریم و اهتمام جدی برای ایجاد ارتباط ارگانیک بین بخش خصوصی و وزارتخانه در تصمیم‌گیری‌ها، از جمله مهم‌ترین شاخص‌های مطرح‌شده بود. همچنین فریدون اسعدی دبیرکل اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی تاکید کرد: وزیر نفت باید در برابر خواسته‌های غیرملی مجلس یا هر ارگان دیگری بایستد و توان چانه‌زنی برای تحقق برنامه خود داشته باشد.او افزود: وزیر نفت باید در عملکرد و تصمیم‌گیری‌های خود شفافیت داشته باشد. همچنین باید تلاش کند تا وزارت نفت را به جایگاه اصلی خود بازگرداند. مجلس در انتخاب وزرا به شاخص‌های موردنظر بخش خصوصی توجه خواهد کرد.
عزت‌الله یوسفیان‌ملا، سخنگوی ستاد اصولگرایان حامی پزشکیان با تاکید بر اینکه یک وزیر شایسته باید سالم و قانونمند باشد، گفت: اگر وزیری قانونمند و سالم باشد فروش نفت را در اختیار نیروی انتظامی و امثال بابک زنجانی قرار نمی‌دهد. او با تاکید بر اینکه وزیر باید قاطع و محکم باشد، ادامه داد: وزرای دولت باید آنقدر قوی باشند که حاضر نباشند در هر شرایطی فعالیت کنند و مثلا اگر معتقدند بدونFATF کاری انجام از پیش نمی‌رود، قاطعانه پای این حرف بایستند. رضا سپهوند، عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه نفت و انرژی پر از مافیاست و ما وزیری می‌خواهیم که جلوی آنها را بگیرد، گفت: یک وزیر کاربلد نباید منطقه‌ای عمل کند و مبنای او آمایش سرزمینی باشد. او با بیان اینکه وزیر خوب باید مراحل مدیریتی را در حوزه کاری خود طی کرده باشد، افزود: چنین وزیری به جای افزایش قیمت حامل‌های انرژی باید به بهینه‌سازی فکر کرده و برای تولید انرژی‌های تجدیدپذیر تلاش کند. برای کنترل قاچاق سوخت و برخورد با قاچاقچیان قاطع باشد و برنامه‌ریزی کند. همچنین قائل به کمک گرفتن از مشاوران خارجی بوده و قدرت چانه‌زنی در قانع کردن مجلس و سران قوا داشته باشد.
محمد بهرامی، نایب‌رییس کمیسیون انرژی مجلس هم با بیان اینکه ما با مشورت نخبگان و چارچوبی که نمایندگان بخش خصوصی اعلام کردند وزیر را انتخاب خواهیم کرد، گفت: اگر وزیری رای کمیسیون مرتبط را نداشته باشد نمی‌تواند رای صحن را بگیرد. ما به بخش خصوصی خبره در حوزه خود نیاز داریم که در برنامه‌ریزی‌ها و رفع ناترازی و ناکارآمدی کمک کند. ما آماده استفاده از نظرات بخش خصوصی هستیم.غلامرضا دهقان، عضو کمیسیون انرژی مجلس هم با بیان اینکه سوءمدیریت در صنعت نفت و گاز در ادوار مختلف بیداد می‌‌کند، افزود: امیدوارم رییس‌جمهور شاخص‌های موردنظر بخش خصوصی در انتخاب وزرای نفت و نیرو را مدنظر قرار دهد. ما تلاش می‌کنیم لابی‌ها، موجب انحراف رای مجلس از شاخص‌های مورد نظر بخش خصوصی نشود.آرش نجفی، رییس کمیسیون انرژی اتاق ایران در پایان گفت: محتوای مطالب مطرح‌شده در این نشست، در قالب شاخص‌های موردنظر بخش خصوصی به کمیته مرتبط با انتخاب وزرای نفت و نیرو ارائه خواهد شد. امیدواریم در نهایت وزرایی انتخاب شوند که شهامت مواجهه با مشکلات متعدد این حوزه را داشته باشند.