سرایت قطعی برق زمستانه از خانوار به صنایع

«جهان‌صنعت»- دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، از اطلاع‌رسانی به واحدهای صنعتی برای قطعی برق و گاز خبر داد و گفت: باید برنامه جبرانی دولت در مقابل تعطیلات ناشی از قطعی برق و گاز روشن باشد. در همین حال، ‌نایب‌رییس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: واحدهای صنعتی در حالی با مشکل قطعی برق در پی افزایش سرما دست به گریبان هستند که دولت واحدهای کوچک و متوسط را ملزم به پرداخت حق ترانزیت کرده است.
طی سال‌های اخیر، واحدهای صنعتی به علت کمبود برق ناشی از افزایش دما و تقاضا در فصل تابستان و کمبود گاز ناشی از کاهش دما در فصل زمستان در نقاط مختلف کشور بارها با قطع گسترده برق مواجه شدند. هرچند قطعی‌های برق ابتدا به صورت پراکنده و بعد از رایزنی‌های انجام‌شده برای جلوگیری از آسیب به تجهیزات با برنامه‌ریزی صورت می‌گیرد، اما گزارش‌ها حاکی از این است که در پی کاهش دمای هوا در روزهای اخیر برق در شهرک‌های صنعتی قطع شده و در برخی شهرک‌ها شاهد قطعی برق خارج از برنامه هم بوده‌ایم.
دلیل این قطعی هرچه باشد، تکرار تعطیلات تحمیلی، مشکلات زیادی برای بخش تولید و صنعت ایجاد کرده است. به همین دلیل تولیدکنندگان خواستار ارائه برنامه جبرانی دولت در مقابل تعطیلی‌های ناشی از کمبود برق و گاز هستند.
در این رابطه، آرمان خالقی، دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: قطعی گاز به شهرک صنعتی عباس‌آباد اعلام شده، با این حال، در مورد مدت زمان اطلاع‌رسانی دقیقی صورت نگرفته است.
به گفته وی، در مورد برق در برخی شهرها به شهرک‌های صنعتی اعلام شده که تا دو روز قطعی برق خواهند داشت.
دبیرکل جدید خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با بیان اینکه میزان قطعی برق به میزان مصرف آنها بستگی دارد، تصریح کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد، واحدهایی که مصرف برق بالای دو مگاوات دارند، برق‌شان تا سه روز در هفته هم قطع می‌شود.
خالقی با بیان اینکه برخی واحدهای صنعتی از جمله در حوزه سیمان و فولاد برای تولید محصول از گاز استفاده می‌کنند، اظهار کرد: اگر برق و گاز همزمان قطع شود به‌معنای تعطیل شدن تولید است. بنابراین باید در تعطیلاتی که به ناچار اعمال می‌شود هماهنگی وجود داشته باشد.
به گفته وی، باید برنامه جبرانی دولت در مقابل این تعطیلات روشن باشد. وقتی واحد تولیدی نمی‌تواند تولید کند و در نتیجه عدم نفع و خسارت ایجاد شده، سیستم بانکی و تامین اجتماعی باید به نسبت تعطیلات تحمیلی، برای واحدهای تولیدی امکانات در نظر بگیرند و شرایط را تسهیل کنند.
الزام صنایع کوچک به پرداخت حق ترانزیت
در این حال،‌ عباس جبالبارزی، نایب‌رییس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی ایران گفت: واحدهای صنعتی در حالی با مشکل قطعی برق در پی افزایش سرما دست به گریبان هستند که دولت واحدهای کوچک و متوسط را ملزم به پرداخت حق ترانزیت کرده است.
وی در گفت‌وگو با ایلنا، از قطعی برق در واحدهای صنعتی خبر داد و گفت: رییس‌جمهور دستور دادند برای کاهش آلایندگی محیط‌زیست مازوت‌سوزی متوقف شود. این اتفاق همزمان با افت فشار گاز به دلیل افزایش مصرف آن با تشدید سرما به کاهش تولید برق در نیروگاه‌ها و قطعی برق انجامید و بر همین اساس با شدت گرفتن سرما در برخی نقاط کشور واحدهای صنعتی با قطعی برق و توقف تولید روبه‌رو هستند و من مطلع هستم که به کارخانجات شمال کشور اعلام شده که با افزایش سرما و بارش برف دو روز قطعی برق در هفته را خواهند داشت و دور از انتظار نیست که این رویه به واحدهای صنعتی دیگر استان‌های پربارش هم سرایت کند و علاوه‌بر این قطعی گاز را هم طبق روال زمستان‌های هر سال خواهیم داشت.
جبالبارزی در ادامه از چالشی جدید در تامین برق صنایع گفت و توضیح داد: مشکل صنایع تنها به قطعی برق محدود نمی‌شود، مجلس قانونی را تصویب کرده که براساس آن دولت از شرکت‌ها حق ترانزیت برق دریافت کند اما همواره این حق ترانزیت از شرکت‌هایی گرفته می‌شده که برق را از بورس انرژی می‌خرند و این حق ترانزیت برای واحدهای صنعتی که بیشتر از یک مگاوات برق مصرف می‌کنند رقم چشمگیری محسوب نمی‌شود اما حالا واحدهای کوچک و متوسط سراسر کشور که مصرف آنها زیر یک مگاوات هست هم ملزم به پرداخت حق ترانزیت شده‌اند درحالی‌که پرداخت این رقم برای این واحدها منطقی نیست زیرا گاه حق ترانزیت آنها برابر با دو تا سه برابر هزینه برق مصرفی و این هزینه حق ترانزیت به هزینه برق مصرفی آنها اضافه می‌شود.
نایب‌رییس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی ایران افزود: آنچه به عمق فاجعه می‌افزاید این است که وزارت نیرو حق ترانزیت را عطف به ماسبق محاسبه می‌کند و برای هر میزان برقی که واحدهای کوچک و متوسط از فروردین تاکنون مصرف کرده‌اند حق ترانزیت محاسبه و هزینه آن را به برق مصرفی آنها اضافه کرده و تنها این امتیاز را قائل شده که این واحدها بتوانند مبالغ را به صورت اقساطی پرداخت کنند.
وی تصریح کرد: شرکت‌های کوچک و متوسط برق را از بورس انرژی نمی‌خرند و ترانزیتی برای آنها انجام نمی‌شود بنابراین دلیلی ندارد که حق ترانزیت را پرداخت کنند.
جبالبارزی یادآور شد: علاوه‌بر این بنگاه‌های کوچک و متوسط که ملزم به پرداخت حق ترانزیت از ابتدای سال هستند این رقم را بر قیمت تمام‌شده محصولات خود اضافه نکرده‌اند و اکنون مجبور هستند این رقم را از جیب خود بپردازند.
چاره قطعی برق و گاز؟
در شرایطی که قطعی برق و گاز می‌تواند هرگونه امکان گرمایش را از مردم بگیرد، شنبه شب تعدادی از شهرهای شمالی ایران دمای منفی ۲۰درجه را تجربه کردند. میانگین زمانی که شخصی می‌تواند در هوای سردتر از منفی ۲۰درجه دوام بیاورد، ۵۷دقیقه است.
براساس آمار وزارت نیرو ۸۰۰۰مگاوات از نیروگاه‌های تولید برق ایران به دلیل نداشتن گاز و گازوئیل در آستانه خاموشی هستند. این نیروگاه‌ها تامین برق ۱۵‌میلیون نفر در شمال کشور را برعهده دارند.
مصرف بالای گاز در شبکه خانگی عامل کمبود گاز در نیروگاه‌هاست و عدم ذخیره‌سازی گازوئیل به عنوان سوخت دوم از شهریور تا قبل از آذرماه شرایط تامین انرژی را دشوارتر از گذشته کرده است.
هم‌اکنون ۱۷نیروگاه در ایران سوختی برای تولید برق در اختیار ندارند.
اگرچه فرصت‌سوزی‌ها شرایط تامین گاز و برق را بسیار دشوار کرده اما هنوز راه مصرف بهینه برای جلوگیری از تشدید خاموشی‌ها پیش‌رو است.
رضا صالحی، کارشناس انرژی معتقد است که عموما انتظار صرفه‌جویی از مردم با این قیمت‌های انرژی انتظار معقولی نیست و خوش‌بینی به مصرف بهینه توسط خانواده‌ها وجود ندارد زیرا در تاریخ صنعت انرژی کشور چنین مساله‌ای دیده نشده است.
یک کارشناس انرژی دیگر اما به تجربه پاداش صرفه‌جویی در دولت قبل اشاره کرد و گفت: ایجاد انگیزه برای مردم و تقویت حس همدلی در تابستان دو سال گذشته نشان داد که مردم از مصرف بهینه استقبال می‌کنند.
گزارش اندیشکده ماهد از تجربه پاداش صرفه‌جویی در تابستان دو سال گذشته نشان داد که اگر دولت زیرساخت و انگیزه مصرف بهینه را برای مردم مهیا کرده و از صرفه‌جویی به عنوان یک عمل صحیح حمایت کند، امکان کاهش مصرف تا ۲۰‌درصد نسبت به سال‌های قبل وجود دارد.