7 - 04 - 2021
سابقه تفاهمنامه ایران و چین
احسان نیازمند- علاءالدین بروجردی سفیر پیشین ایران در چین و رییس گروه دوستی ایران و چین در مجلس نهم و دهم طی جدیدترین اظهاراتش در خصوص امضای سند راهبردی ایران و چین و نگاه دولت روحانی به این سند گفت: چینیها در مقطع قبل از انتخاب ترامپ به عنوان ریاست جمهوری آمریکا با توجه به شناختی که به عنوان عضو شورای امنیت سازمان ملل از تحولات جهانی داشتند، پیشنهاد بسیار خوبی را ارائه کردند. وی در ادامه در خصوص مبلغ این پیشنهاد افزود: رییس انجمن فاینانس چین به تهران آمد و با آقای لاریجانی و سیف، که در آن مقطع رییس بانک مرکزی بود، دیدار و پیشنهاد خوبی را مبنی بر سرمایهگذاری ۵۰ میلیارد یورویی در پروژههای زیربنایی ارائه کردند.
وی افزود: مذاکرات آغاز شد اما به دلیل دیدگاه غربگرایانه، آنقدر هیات چینی را معطل و اذیت کردند که قراردادی بسته نشد. نفر اول هیات چینی، سفیر سابق چین در ایران بود. نفر دوم نیز از نزدیکان رییسجمهور چین بود. این هیات به چین بازگشت و آقای کاشان، مشاور وزیر پیشین راه و شهرسازی در امور بینالملل آب پاکی را روی دست هیات چینی ریخت و گفت «خودتان را معطل نکنید».
بروجردی در گفتوگو با مهر، با «غربگرایانه» خواندن دیپلماسی دولت تدبیر و امید و با تاکید بر اینکه نگرش این دولت نسبت به فعالیتهای اقتصادی با چین و روسیه منفی است، روایتی از مذاکرات برای سرمایهگذاری ۵۰ میلیارد یورویی با چین عنوان کرده است. در این روایت اتهاماتی به امیر امینی معاون وزیر وقت راه و شهرسازی دال بر کارشکنی وی در عقد این قرارداد وارد شده است. از جمله تعلل در امضا و «ایراد بنیاسراییلی» به تفاهمنامه مشترک ایران و چین.
حالا امیر امینی رییس امور برنامهریزی، نظارت و آمایش سرزمین این سازمان و معاون پیشین وزیر راه، در پاسخ به موارد مطرح شده، جوابیهای ارائه داده و نوشته است: طرف مقابل امضای تفاهمنامه (طرف چینی) مد نظر جناب آقای دکتر بروجردی یک گروه تازه شکلگرفته و فاقد هر گونه مدرک رسمی دال بر تاسیس یا راهاندازی بود. امضای تفاهمنامه طبق قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران، نیاز به اجازه رسمی از دولت دارد که این اجازه به اینجانب داده نشده بود. چون دولت هیچ پیشنهادی بهطور رسمی دریافت نکرده بود.
مشروح این جوابیه به شرح زیر است:
۱- ارائه پیشنهاد تامین اعتبار مالی از سوی دولتها به یکدیگر فرآیند رسمی روشنی دارد. چگونه مقرر بوده است اعتباری در حد ۵۰ میلیارد یورو از سوی دولت چین که کاملا به صورت متمرکز مدیریت میشود به دولت ایران ارائه شود و این موضوع نه در ملاقات آقای شیجینپینگ با مقام معظم رهبری که چندی پیش از آن انجام شده بود و نه در ملاقاتهای دو رییسجمهور طرح شده باشد و فراتر آنکه هیچگاه رسما از سوی دولت چین به دولت ایران از طریق مجاری رسمی عرضه نشده باشد و دولت چین تصمیم به انتخاب یک انجمن(و نه شرکت) واسطه گرفته باشد؟
۲- طرف مقابل امضای تفاهمنامه (طرف چینی) مد نظر جناب آقای دکتر بروجردی یک گروه تازه شکل گرفته و فاقد هرگونه مدرک رسمی دال بر تاسیس یا راهاندازی بود، حداقل تا همین زمان نیز مدرکی به اینجانب ارائه نشده است.
امضای تفاهمنامه طبق قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران، نیاز به اجازه رسمی از دولت دارد که این اجازه به اینجانب داده نشده بود.
چون دولت هیچ پیشنهادی بهطور رسمی دریافت نکرده بود. حقیر برای تشخیص صلاحیت و اعتبارسنجی گروه مذکور جناب آقای دکتر بروجردی و هیات همراه ایشان از مجلس شورای اسلامی را همراهی میکردم، نه برای امضای تفاهمنامه.
در طول سفر اصرار بنده بر این بود که مدرکی از سوی نماینده انجمن مذکور، که سابقه دلالی در قراردادهای قبلی را داشت و از قضا خوشنام هم نیست، ارائه شود که تا انتهای سفر هم هر قدر اصرار کردیم، ارائه نشد.
جالب است بدانیم که سفارت ایران در چین طی نامه شماره ۷۷۷۰۶۰/۶۹۰/۱۰۹۱ مورخ ۲۱/۰۹/۱۳۹۶ به وزارت خارجه اعلام میدارد که «تقاضای انجمن مذکور فاقد هر گونه تایید رسمی مقامات کشور متوقف فیه میباشد.» و نیز وزارت امور خارجه طی نامه شماره ۴۷۵۳۹۸۵/۱۵۰/۴۱۲ مورخ ۲۲/۰۹/۱۳۹۶ به وزارت راه و شهرسازی اعلام میدارد که «انجمن مذکور علاوه بر نداشتن تایید رسمی از مقامات کشور چین، اصالتا توانایی فاینانس پروژههای سرمایهگذاری را ندارد.»
۳- گروه مذکور میخواست اختیار جمهوری اسلامی در انتخاب سرمایهگذار چینی را سلب کرده و خود از میان شرکتهای چینی سرمایهگذار برای پروژههایی که بعدا توسط ایران اعلام میشد سرمایهگذار معرفی کند. این به معنی دریافت حق انحصاری دلالی برای مذاکره و عقد قرارداد با هر شرکت چینی از سوی این شرکت بود.
این رویه نه توسط حکومت چین پذیرفته شده بود نه توسط حاکمیت ایران و اتفاقا دقیقا برخلاف قوانین و مقررات کشور و فرآیند رقابت سالم در انتخاب سرمایهگذار است.
۴- تا زمان سفر و در طول مذاکرات در سفر نه تنها سایناشور (موسسه بیمه سرمایهگذاریهای چین)، بلکه هیچ مقام دیگر چینی گروه مذکور را برای سرمایهگذاری در ایران به جمهوری اسلامی ایران رسما معرفی نکرده. سفارت جمهوری اسلامی ایران در چین نیز گروه مذکور را تایید و معرفی نکرد.
۵- تفاهمنامه مذکور سرمایهگذاری در صنعت قطارهای سریع در ایران در قبال دریافت نفت توسط چین بود. طبعا اینجانب نماینده وزارت راه و شهرسازی بودم نه نماینده وزارت نفت لذا امضای سندی که تعهد و تکلیفی برای سایر وزارتخانههای کشور ایجاد کند در ید و اختیار اینجانب نبود.
اساسا، تمام درآمدهای نفتی مطابق قانون باید به خزانه عمومی کشور واریز و توسط بودجه مصوب مجلس هزینه شود و هیچ مقام دولتی حتی رییس جمهور حق تهاتر نفت که منبع درآمد رسمی دولت است با هیچ طرف خارجی را ندارد، مگر آنکه رسما مجلس پیش از آن با تعیین مقدار و شرایط موافقت کرده و اجازه داده باشد.
۶- تفاهمنامه مذکور در هیچ یک از مراجع رسمی جمهوری اسلامی ایران و حتی سفارت جمهوری اسلامی ایران در چین مورد بررسی حقوقی قرار نگرفته بود. از سویی امضای تفاهمنامه تامین مالی (فاینانس) در پروژههای تملک داراییهای سرمایهای طبق قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی خصوصا قانون محاسبات عمومی باید توسط سازمان برنامه و بودجه تامین اعتبار شده و توسط بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و دارایی تضمین و تعهد شوند. در غیر اینصورت تعهد مازاد بر اعتبار بوده و تخلف محرز قانونی است.
۷- آقای دکتر بروجردی اصرار داشتند که بنده این حجم تخلف را انجام دهم تا یک دلال کارکشته ایرانی چینی به مقاصد خود برسد و جهموری اسلامی را سالها گرفتار تعهدات غیرقابل انجام قرار دهد.
شاید برخی قراردادهای از این دست هم همین شرایط را داشته و با همین رویه فشار غیرکارشناسی شکل گرفته که اکنون کشور را متعهد خود کرده است. خاطرم هست ایشان بنده را وعده به حمایتهای بعدی در صورت مواجهه با دستگاههای نظارتی میدادند.
۸- اینجانب در طول سفر برای رفع ایرادات بالا تمام تلاش خود را به کار بردم و الحمدالله موفق شدم بخش اعظمی از آنها را تا آنجا که دانش و تجربه اینجانب کشش داشت اصلاح کنم و سپس نسبت به امضای آن، آن هم پس از اخذ مجوز شفاهی رییس کل محترم بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با این شرط ایشان که تامین مالی باید پس از اخذ تاییدیه بانک مرکزی عملیاتی شود اقدام کردم.
۹- گمان نمیکنم آنچه در بالا آمد، برابر سخن برادر متقی، مومن، اندیشمند و عزیزم جناب آقای دکتر بروجردی- که در طول سفر بسیار از ایشان تقوا و پاکدامنی آموختم- به پیکنیک رفتن یا ایرادات بنیاسراییلی باشد. چه اینکه هم ایشان و هم سایر همکارانشان در طول سفر از نگاه دقیق و کارشناسی صورت گرفته توسط اینجانب نهایت تشکر را داشتند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد