زمان طلایی درمان سکته مغزی، ۳ تا ۶ ساعت اول است

ایسنا- معاون مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت با تاکید بر اهمیت «زمان» در درمان و نجات بیماران سکته مغزی، علائم این بیماری و همچنین چگونگی ارائه خدمات در مراکز درمانی را توضیح داد.
دکتر نسرین بیات با اشاره به فرارسیدن ۲۹ اکتبر، روز جهانی سکته مغزی و اهمیت پیشگیری از بروز آن گفت: سالانه به طور متوسط، ۱۵۰هزار مورد از انواع سکته مغزی در کشور اتفاق می‌افتد که شامل سکته‌های مغزی ایسکمیک و سکته‌های مغزی هموراژیک (سکته مغزی ناشی از خونریزی مغزی)، است. وی افزود: آنچه در مورد سکته‌های مغزی بسیار اهمیت داشته و محور برنامه‌ریزی‌های وزارت بهداشت قرار دارد، مدیریت زمان طلاییِ تشخیص و مداخله درمانی اولیه سکته مغزی است.
علائم هشدار سکته مغزی و زمان طلایی درمان
بیات با تاکید براینکه زمان طلایی درمان سکته مغزی ۳ تا ۶ ساعت اول بروز سکته است، تصریح کرد: آگاهی‌رسانی به جامعه باید به گونه‌ای باشد که آحاد جامعه علائم هشدار‌دهنده سکته مغزی را بشناسند و سریع با اورژانس تماس بگیرند؛ معمولا «زمان طلایی» را از موقعی که فرد دچار علائم سکته شده تا وقتی که اطرافیان با اورژانس تماس می‌گیرند، از دست می‌دهیم.
پذیرش بیماران سکته مغزی در ۱۱۰مرکز درمانی کشور
وی با بیان اینکه در حال حاضر بیش از ۱۰ مرکز درمانی در کشور قابلیت پذیرش و درمان بیماران کد ۷۲۴ (برنامه ملی مدیریت درمان سکته‌های حاد مغزی) را دارند، عنوان کرد: کد ۷۲۴، شامل خدماتی است که برای بیمار با علائم سکته حاد مغزی، در هفت‌روز هفته و 24ساعت شبانه‌روز توسط بیمارستان‌های مجری این برنامه انجام می‌شود.
توسعه مراکز تخصصی مداخلات عروقی سکته‌مغزی
به زودی
بیات ادامه داد: درحال‌حاضر ۱۰ مرکز با قابلیت ارائه خدمات تخصصی ۷۲۴ در لایه چهارم خدمات سکته مغزی نیز در سطح کشور داریم که مجهز به دستگاه‌های آنژیوگرافی برای مداخلات عروقی سکته‌های حاد مغزی هستند؛ طی زمان‌بندی صورت‌گرفته در یکی دو سال آینده تعداد این مراکز به 2۰ مرکز خواهد رسید.
وی با بیان اینکه میانگین سن بروز سکته‌های مغزی در کشور ۶۵ تا ۷۰سال است، عنوان کرد: بیمارستان‌های مجری برنامه ۷۲۴ دارای واحدهای SCU هستند که بیماران سکته مغزی در این بخش‌ها بستری شده و خدمات و درمان‌های ویژه‌ای به آنها ارائه می‌شود.
بیات درخصوص آمارهای جهانی بروز سکته مغزی گفت: آمار جهانی بروز سکته مغزی، ۱۳۹ در ۱۰۰هزار نفر جمعیت است. تمامی ناوگان اورژانس پیش‌بیمارستانی کشور با کد ۷۲۴ آشنا هستند و کد سما (سکته مغزی اورژانس پیش‌بیمارستانی) نیز جهت مدیریت زمان و درمان بیماران با احتمال سکته مغزی اجرا می‌شود. اورژانس به محض دریافت تماس شهروندان، سریعا به محل اعزام شده و در کوتاه‌ترین زمان بیمار به نزدیک‌ترین بیمارستان مجری درمان سکته‌های حاد مغزی منتقل می‌شود.
معاون مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت گفت: در مطالعه‌ای که در کشور انجام شده، میزان مرگ‌ومیر در بیماران سکته مغزی که به مراکز درمانی منتقل شده‌اند، ۱۹.۸‌درصد بوده اما براساس اطلاعات ثبت‌شده در سامانه پرونده الکترونیک سلامت، این آمار حدود ۱۲‌درصد است.
نحوه برخورد با بیمار دچار سکته مغزی
او در خصوص اقدامات اولیه‌ای که اطرافیان بیمار سکته مغزی تا رسیدن آمبولانس باید انجام دهند، توضیح داد: اطرافیان بیمار در ابتدا باید با اورژانس تماس بگیرند. نکته دوم این است که تا زمان رسیدن اورژانس در صورتی که راه تنفسی بیمار بسته است، سعی کنند راه تنفس او را باز کنند. فردی که دچار سکته مغزی شده، ممکن است دچار کاهش سطح هوشیاری شود یا استفراغ کند بنابراین می‌توان به آرامی بیمار را به یک طرف برگرداند تا به این شکل از برگشت مایع استفراغی به راه هوایی جلوگیری شود.
ارائه خدمات توانبخشی
در مراکز مجری
بیات درخصوص ارائه خدمات توانبخشی به بیماران سکته مغزی گفت: در برنامه ملی مدیریت درمان سکته‌های حاد مغزی در تمامی بیمارستان‌های مجری، ساختار توانبخشی و ارائه خدمات کامل توانبخشی سکته مغزی مانند کاردرمانی، فیزیوتراپی و گفتاردرمانی تعریف شده است؛ در سال۱۴۰۲ حدود ۳۰‌درصد بیماران سکته مغزی در مراکز مجری این برنامه، خدمات توانبخشی را دریافت کردند و درصدد هستیم خدمات توانبخشی در تمامی این مراکز تسری پیدا کند و تعداد بیشتری از بیماران این خدمات جامع را دریافت نمایند.
علائم سکته مغزی
وی درخصوص علائم سکته مغزی گفت: علائم هشدار‌دهنده بروز سکته مغزی شامل گیجی، سفتی گردن، اشکال در صحبت کردن، عدم درک مطلب دیگران، بی‌حسی صورت، یا دست و پا، دوبینی، تاری دید، نابینایی در یک یا دو چشم، ‌سردرد شدید همراه با حالت تهوع و گیجی، اشکال در راه رفتن، عدم تعادل و تشنج که ممکن است هرکدام به تنهایی یا در کنار برخی علائم دیگر در یک فرد ظاهر شود و هشدار‌دهنده وقوع سکته
مغزی باشد.
بیات با بیان اینکه زمان مهم‌ترین عامل در بهبود بیماران سکته مغزی است، اظهار کرد: سکته مغزی بیماری خاموش است، افراد بدون هیچ علتی تعادل، حافظه، کنترل عضلات و توانایی شناختی خود را به‌طور موقت از دست می‌دهند که موقت بودن این علائم نشان‌دهنده گذر از خطر نیست، بلکه فرد باید حالات خود را جدی بگیرد و به مراکز درمانی مراجعه کند.
اجرای برنامه مدیریت
سکته مغزی از راه دور؛ به زودی
بنابر اعلام وزارت بهداشت، بیات از اجرای برنامه مدیریت درمان سکته مغزی از راه دور (تله استروک) در آینده‌ای نزدیک در کشور خبر داد و گفت: این برنامه به منظور ارائه خدمت به مناطق دوردست کشور قابل‌اجراست؛ در این برنامه مراکز بسیار تخصصی در سطح کشور تعیین شده و پزشکان نورولوژیست و سایر متخصصین به صورت آنلاین آماده دریافت اطلاعات بیمار و ارائه خدمت به بیماران در مراکزی که امکانات درمانی و نیروی تخصصی برای درمان سکته مغزی ندارند، هستند؛ به این صورت که معاینات و آزمایشات بیمار با سیستم‌های الکترونیکی به مراکز پیشرفته مخابره و برای بیمار تصمیم‌گیری شده و اقدامات درمانی برای بیمار یا در همان مرکز انجام می‌شود یا بیمار به نزدیک‌ترین مرکزی که امکانات پیشرفته‌تری برای اقدام درمانی مناسب بیمار دارد، منتقل می‌شود.
معاون مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: این برنامه در دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه پایلوت شده و قرار است برای نقاطی که امکانات تخصصی لازم را برای درمان سکته مغزی ندارند، اجرایی شود.