رویارویی اصولگرایان در پنج‌ضلعی انتخابات

گروه سیاسی- دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم از ساعت ۸ صبح روز ۲۱ اردیبهشت‌ماه جاری، یعنی همین جمعه پیش‌رو برگزار خواهد شد تا آنطور که سخنگوی ستاد انتخابات کشور گفته، ۹۰ کاندیدای این انتخابات برای تصاحب ۴۵کرسی بلاتکلیف مجلس دوازدهم با یکدیگر رقابت کنند؛ رقابتی که در ۲۲ حوزه و ۱۵ استان کشور برگزار می‌شود و ۴۷فرمانداری و ۸۱ بخشداری در برگزاری آن دخیل خواهند بود.
آنچه اما در حال حاضر، حتی از چند چون رقابت انتخاباتی جمعه پیش‌رو مهمتر است، این است که بازه زمانی تبلیغات داوطلبان از روز ۱۳ اردیبهشت‌ماه آغاز شده تا ساعت ۸ صبح روز ۲۰ اردیبهشت‌ماه نیز ادامه خواهد یافت و درنتیجه ۹۰ کاندیدایی که در سراسر کشور با یکدیگر رقابت خواهند کرد، حالا وارد یکی از شلوغ‌ترین هفته‌های کاریشان شده و سخت در تلاشند تا به‌خصوص در شرایطی که انتخابات با استقبال حداقلی شهروندان روبه‌رو شده، بتوانند توجه و حمایت جریان‌های سیاسی را بسیج کنند و بدین‌وسیله زمینه حضورشان را ابتدا در فهرست‌های اصلی این انتخابات و در نهایت در ساختمان هرمی‌شکل میدان بهارستان تهران فراهم کنند. آن هم در حالی که اغلب این ۹۰ کاندیدای راه‌یافته به این مرحله انتخابات، از چهره‌های سیاسی اصولگرا و به‌اصطلاح انقلابی و ارزشی هستند. درست همچون آنانی که در روز ۱۱ اسفندماه سال گذشته و در جریان دور نخست این انتخابات با یکدیگر رقابت کردند.
با وجود آنکه اغلب کاندیداهای حاضر در این رقابت انتخاباتی اصولگرا هستند و در نتیجه پیشاپیش می‌توان از این سخن گفت که صاحبان آن ۴۵کرسی بلاتکلیف مجلس آتی نیز اغلب از اصولگرایان باشند اما این اوضاع نه‌تنها باعث نشده نیروها، احزاب و طیف‌های رنگارنگ این جناح سیاسی با آرامش خاطر مضاعف وارد انتخابات شوند، بلکه ازقضا آرامش حداقلی آنان را نیز برهم زده و آنان را به تقلا و تکاپویی دوچندان انداخته است. شرایطی که مشخصا ناشی از این است که این نیروها و طیف‌های سیاسی هر کدام پیروزی خود و هم‌دسته‌های سیاسی و حزبی‌شان را فراتر از پیروزی جناح و تفکرشان مدنظر قرار داده و بعضا حاضرند دست به تخریب این همفکران اصولگرایانشان بزنند تا مگر آن دسته از اصولگرایانی که به‌لحاظ سازمانی و تشکیلاتی به خودشان نزدیک‌ترند راهی «بهارستان» شوند.
چهره‌های شاخص یا به اصطلاح بزرگان جناح راست البته کماکان در سطح کلام هم که شده، بر انسجام تشکیلاتی و گفتمانی و پرهیز از تکروی تاکید دارند اما حتی آنان نیز در عمل، بیشتر در راه تقویت نیروهای منتسب به خود تلاش می‌کنند و در این مسیر حاضرند به سادگی، اصولگرایانی را که کمتر با دسته و حزبشان قرابت دارند، کنار بزنند. در یک چنین شرایطی است که محسن رضایی با وجود آنکه ظاهرا ازجمله اعضای شانا یا همان شورای ائتلاف نیروهای انقلاب است و به این اعتبار، همسو با غلامعلی حدادعادل از ورود یاران و نزدیکان محمدباقر قالیباف به مجلس حمایت می‌کند اما با شماری از نیروهای سیاسی برخی دیگر طیف‌های اصولگرا دیدار کرده و در بخشی از سخنانش از آنچه «رویش‌های انقلاب» خوانده، استقبال کرده است. این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام که با نادی، جراره و شورای مرکزی شریان، رائفی‌پور و سعید محمد و شورای مرکزی صبح ایران و احمد نادری و شورای مرکزی جماران دیدار می‌کرد، البته در عین حال خواستار پرهیز از تکروی شده است. حال آنکه او پیشتر در جلساتی جداگانه با داوری و روح‌الامینی، دبیر و معاون امور استان‌های شانا و دبیران جریانات سیاسی دیگر نیز دیدار کرده بود. رضایی اما به هر تفسیر دست‌کم در کلام بر لزوم اتحاد و انسجام گفتمانی تاکید کرده و گفته: «وحدت نیروهای انقلاب و تلاش همگانی برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور رمز عبور از تهدیدات و بهره‌برداری از فرصت‌هاست. هر نوع تک‌روی و سهم‌خواهی آسیب بزرگی به نظام و مردم خواهد زد. امروز به‌شدت نیازمند عقلانیت جمعی اشخاص و جریانات سیاسی کشور هستیم.» او که با اشاره به «شرایط بسیار دشوار اقتصادی مملکت»، حضور مردم در انتخابات را راهگشا می‌داند، تاکید کرده که «تنها راه اصلاح کشور انتخابات و مردم‌سالاری است. حضور سلیقه‌های مختلف سیاسی، مشارکت مردم را جدی‌تر و بیشتر می‌کند.» محسن رضایی اگرچه بر لزوم «همگرایی گفتمانی و پرهیز از تک‌روی» نیروهای انقلاب تاکید کرده اما حتی در همین نشست نیز عمده مباحث حاضران، به گلایه حضار نسبت به رفتار متناقض و متعارض نیروهای انقلاب با این شعارها اختصاص یافته است. چنانکه خبرگزاری‌های اصولگرا در گزارشی از این نشست، آورده‌اند: «نادی و جراره از شریان، احمد نادری از جماران، رائفی‌پور و سعید محمد از صبح ایران، با تشریح روند شکل‌گیری جریان‌ها و تشکل‌های خود، به بررسی اجمالی دور اول انتخابات و برخی گله‌مندی‌ها پرداختند.»
با این همه اما فارغ از آنچه در این جلسه گذشت، با نگاهی به تحولات انتخاباتی اصولگرایان در روزهای گذشته نیز می‌بینیم اگرچه همگی به هر بهانه از «همگرایی» و «وفاق» اصولگرایانه و انقلابی سخن می‌گویند اما وقتی پای عمل به میان می‌آید، هیچ‌کدام از هیچ فرصتی برای تک‌روی و دستیبابی به اهداف شخصی و حزبی خود چشم‌پوشی نمی‌کنند. نکته‌ای که به‌ویژه وقتی آشکارتر خواهد بود که نگاهی بیندازیم به تعدد لیست‌های انتخاباتی اصولگرایی که در تهران و دیگر نقاط کشور منتشر شده است. آن هم در حالی که به‌عنوان مثال، دو تشکل اصولگرا یعنی امنا و شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی یا همان شانا در لیست‌های انتخاباتی ۱۶ نفره‌‌ای که منتشر کرده‌اند، تنها بر سر ۲ نفر اتفاق‌نظر دارند و در خصوص۱۴عضو دیگر این دو لیست، هیچ اشتراکی دیده نمی‌شود. آن هم در حالی درمجموع تنها ۳۲ کاندیدا در حوزه انتخابیه تهران با یکدیگر رقابت می‌کنند و به این اعتبار شانا و امنا، از میان این ۳۲ نفر تنها بر سر ۲ نفر اتفاق‌نظر دارند و به‌جز این دو، هر کدام ۱۴نفر را برای تکمیل لیست‌هایشان برگزیده‌اند.
بنابر این گزارش در حالی که احمد نادری، ابراهیم عزیزی، پیمان فلسفی، سمیه رفیعی، ابوالفضل ظهره‌وند، حسین نجابت، عبدالحسین روح‌الامینی، محمد سراج، ابوالقاسم جراره، زهره سادات‌لاجوردی، زینب قیصری، علیرضا سلیمی، زهره طبیب‌زاده، ریحانه اخلاقی، صالح اسکندری، محمدحسین حسین‌زاده بحرینی، سیدمرتضی محمودی، حسن خجسته باقرزاده، مهدی عسگری، مجتبی زارعی، بیژن نوباوه‌وطن، سمیه گلپور، علی‌اصغر پورمحمدی، علی طهرانی‌مقدم، سیدنظام‌الدین موسوی، فاطمه قاسم‌پور، حسین صمصامی، مجتبی رحماندوست، عطا بهرامی، مهدی شریفیان، سعید آجرلو و غلامحسین رضوانی، ۳۲ کاندیدایی هستند که برای نشستن بر ۱۶ صندلی باقیمانده تهران در پارلمان وارد گود رقابت خواهند شد، این دو تشکل اصولگرا تنها بر سر حمایت از محمد سراج و حسین صمصامی اشتراک‌نظر دارند و همزمان وقتی به تشابه کاندیداهای فهرست‌های ۱۶ نفره شانا و شورای وحدت نگاه می‌کنیم نیز درمی‌یابیم که اوضاع تنها اندکی بهتر است. چنانکه در فهرست‌های ۱۶ نفره‌ای که شورای وحدت به‌عنوان اصولگرایان نزدیک به رییس دولت انقلابی و شانا به‌عنوان اصولگرایان رییس مجلس انقلابی منتشر کرده‌اند، تنها نام ۳کاندیدا تکرار شده و این ۳ نفر نیز زهره سادات لاجوردی، علیرضا سلیمی و علی‌اصغر پورمحمدی هستند.
در شرایطی که درمجموع در پایتخت که ۳۲ کاندیدا برای تصاحب ۱۶ کرسی از ۴۵ کرسی باقیمانده با یکدیگر رقابت خواهندکرد، با وجود آنکه تقریبا تمامی ۳۲کاندیدای راه یافته به دور انتخابات مجلس دوازدهم نیز از اصولگرایان هستند اما نه‌تنها اصولگرایان نتوانسته‌اند بر سر این ۳۲ نفر به اجماع حداکثری دست یابند بلکه اختلافاتشان چنان شدید است که برای رقابت این ۳۲ نفر، دست‌کم ۵ تشکل مختلف منتسب‌به جریان اصولگرایانی واردگود رقابت شده و هر کدام لیستی مستقل ارائه کرده‌اند. شرایطی که حتی برخی منابع رسانه‌ای نزدیک به اصولگرایان نیز از آن به‌عنوان «پراکندگی ۳۲ کاندیدای تهران در ۵ لیست انتخاباتی» یاد کرده‌اند. لیست‌های پنج‌گانه‌ای که عبارتند از لیست ائتلافی «پایداری و شانا»، «امنا»، «جمعیت وفاداران انقلاب اسلامی»، «جامعه اسلامی مهندسین» و «جبهه مستقلین!»
این در حالی است که ۶ نفر از ۳۲ کاندیدای حاضر در این رقابت، در ۴ لیست ارائه شده حضور دارند و بدین ترتیب بیشترین حضور در لیست‌های ارائه شده‌، به نام آنان ثبت شده‌است. کاندیداهایی همچون حسین نجابت، عبدالحسین روح‌الامینی، زهره‌سادات لاجوردی، علیرضا سلیمی، محمدحسین حسین‌زاده بحرینی و علی‌اصغر پورمحمدی که هم در لیست مشترک شانا-پایداری و حزب جمعیت وفاداران انقلاب اسلامی حضور دارند، هم در لیست جامعه اسلامی مهندسین و هم در لیستی که جبهه مستقلین ارائه کرده است. هرچند همزمان ۴نفر دیگر از این ۳۲ کاندیدا نیز موفق شده‌اند تهیه‌کنندگان ۴فهرست انتخاباتی جمعیت وفاداران انقلاب اسلامی، جامعه اسلامی مهندسین و جبهه مستقلین و امنا را متقاعد کنند که اسامی‌شان را در این ۴ فهرست قرار دهند. کاندیداهایی که عبارتند از احمد نادری، سمیه رفیعی، سید نظام‌الدین موسوی و مجتبی رحمان‌دوست.
ابراهیم عزیزی، ابوالفضل ظهره‌وند و زینب قیصری همچنین ۳ کاندیدای دیگری هستند که اسامی‌شان در ۳فهرست جمعیت و فاداران انقلاب اسلامی، جبهه مستقلین و اُمنا قرار گرفته است.
این در شرایطی است که محمد سراج، مهدی شریفیان و حسین صمصامی ۳ کاندیدایی هستند که همزمان هم در لیست مشترک شانا-پایداری حضور دارند و هم در لیستی که به‌نام اُمنا منتشر شده است. همچنین ابوالقاسم جراره و صالح اسکندری کاندیداهای مشترک دو حزب جامعه اسلامی مهندسین و اُمنا هستند. حال آنکه پیمان فلسفی، ریحانه اخلاقی، سید مرتضی محمودی و بیژن نوباوه ۴ کاندیدایی هستند که اسامی‌شان تنها در یک فهرست انتخاباتی یعنی فهرست ارائه شده به‌نام اُمنا قرار گرفته و محمد سراج، فاطمه قاسم‌پور، زهره طبیب‌زاده و سعید آجرلو نیز ۴ کاندیدایی که تنها در فهرست مشترک شانا- پایداری حضور دارند.
بدین ترتیب به نظر می‌رسد انتخاباتی که انتهای هفته پیش‌رو برگزار خواهد شد، اگرچه آشکارا انتخاباتی است درون‌گفتمانی میان اصولگرایان و اصولگرایان اما این به معنای آن نیست که شاهد رقابتی سخت نخواهیم بود. چه آنکه طمع قدرت باعث شده این نیروهای سیاسی به‌ظاهر همفکر و همسو، آشکارا به رقابت با یکدیگر بپردازند و در این مسیر نیز دست به هر کاری بزنند.