رونق‌زدایی از بورس

«جهان‌صنعت»- در حال حاضر وضعیت بازار سرمایه در شرایط خاصی قرار دارد که سبب یک رکود کم‌سابقه در لایه‌های مختلف آن شده است؛ رکودی که از طریق شاخص‌های مهم بازار قابل مشاهده است. وضعیت رکودی بازار با تنش‌های سیاسی اخیر نیز همراه شده که باعث می‌شود وظیفه دولت برای حمایت از بازار سرمایه سنگین‌تر از گذشته شود. در هفته گذشته شاهد دستور ویژه معاون اول رییس‌جمهور برای حمایت از بورس بودیم که تا حدودی با استقبال فعالان بازار سرمایه روبه‌رو شد اما طبیعی است که این اقدامات باید برای بازار سهام ادامه‌دار باشد و خود را از طریق اصلاح سیاست‌ها در قالب دستورالعمل‌های جدید نشان دهد. به طور معمول در شرایط بحرانی و ویژه، دولت‌ها در تمامی دنیا حمایت‌هایی را از بازارهای مالی انجام می‌دهند و با مداخله خود بازارها را به تعادل می‌رسانند. بازار سرمایه ایران که دست‌کم در دو سال گذشته شرایط طبیعی نداشته بیش از هر زمان دیگری نیازمند گام‌های سیاستی برای جلب اعتماد سهامداران و ورود سرمایه‌ها و سرمایه‌گذاران جدید به این بازار مولد است. در صورتی که در این اقدامات اصلاحی و حمایتی تاخیری ایجاد شود، طبیعتا سهامداران به ویژه سهامداران خرد بیشتر متضرر می‌شوند. پیشنهاد کارشناسان این است که دولت در ابتدای امر نسبت به اصلاح نرخ‌ دلار نیمایی و کاهش فاصله آن با نرخ ‌دلار آزاد با هدف حمایت از شرکت‌های بورسی اقدام کند. «جهان‌صنعت» در گفت‌وگو با یک کارشناس بازار سرمایه به مهم‌ترین اقداماتی پرداخته که دولت چهاردهم باید در ابتدای امر برای اصلاح رویه‌های بورس در دستور کار قرار بدهد.
توصیه‌های سیاستی برای بهبود عملکرد بورس
سعید زنگنه کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: متاسفانه طی چند سال گذشته بازار سهام با رکود و ریزش‌های پی در پی و طولانی مواجه شده است. ریزش‌ها و رکودی که نتیجه تعامل پیچیده‌ای از عوامل داخلی و خارجی بوده است اما طی یک سال گذشته این عوامل به حد قابل ‌توجهی افزایش پیدا کرده، به گونه‌ای که باعث شده پیش‌بینی‌پذیری بازار سهام کار بسیار سخت حتی برای فعالان خبره و با‌تجربه بازار باشد. او بیان کرد: در حال حاضر با شروع به کار دولت چهاردهم امیدها جهت بهبود اوضاع بورس ایجاد شده اما باید توجه داشت که دولت جدید کار سخت و البته زمانبری برای تغییر شرایط در پیش خواهد داشت. در سال گذشته شاهد تغییر در سیاست‌های اقتصادی دولت بودیم که از جمله آنها تغییر در سیاست‌های پولی و مالی دولت و ثابت نگه داشتن نرخ ارز نیمایی و افزایش بسیار اندک آن در کنار رشد نرخ ارز بازار آزاد بود که باعث افزایش فاصله بین این دو نرخ شد که نتیجه آن به زیان صنایع بود. زنگنه اضافه کرد: افزایش بی‌سابقه نرخ بهره و انتشار اوراق با نرخ بالا موجب شد تا جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار بورس به شدت کاهش یابد. این دو عامل به تنهایی باعث ایجاد مشکلات مالی و کاهش شدید سودآوری در بسیاری از شرکت‌ها شدند. تغییر در قوانین و صدور دستورالعمل‌های خلق‌الساعه از دیگر مواردی بود که شرکت‌های بورسی را با مشکل مواجه کرد. با توجه به این مسائل برای رونق بازار بورس و بهبود عملکرد آن، دولت‌ باید مجموعه‌ای از اقدامات هماهنگ و موثری را برای حل مشکلات عنوان شده انجام بدهد. شاید بتوان گفت اولین و مهم‌ترین اقدام دولت کاهش فاصله نرخ ارز نیمایی و ارز بازار آزاد است که باعث حذف رانت و برگشت سود به جیب شرکت‌ها و نه رانتخواران است که سود شرکت‌ها را طی این سال‌ها خوردند. اختلاف زیاد بین نرخ‌ دلار نیمایی و‌ دلار بازار آزاد تاثیرات پیچیده‌ای بر شرکت‌های تولیدی و صادر‌کننده دارد و این موضوع تبدیل به یکی از چالش‌های مهم در اقتصاد کشور طی سال‌های اخیر شده است که تبعات گسترده‌ای بر صنایع مختلف و به ویژه بازار سرمایه دارد و دولت باید اقدام و برنامه ویژه‌ای برای آن در نظر بگیرد. این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: مورد دیگر این است که شرکت‌ها برای برنامه‌ریزی تولید و فروش خود نیاز به پیش‌بینی دقیق نرخ ارز دارند و این اختلاف زیاد بین نرخ ‌دلار نیمایی و ‌دلار بازار آزاد باعث ایجاد عدم قطعیت در برنامه‌ریزی شرکت‌ها می‌شود و می‌تواند به کاهش راندمان آنها منجر شود. دیگر اقدامات دولت می‌تواند شفاف‌سازی در مورد تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و کاهش ابهامات برای سرمایه‌گذاران باشد؛ ابهاماتی که اعتماد اکثریت مردم را خدشه‌دار کرده و سبب شده اینگونه برداشت کنند که هرگز در بازار بورس سود نخواهند کرد. تا زمانی که مردم به عنوان اصلی‌ترین سرمایه‌گذاران بازار بورس گمان کنند منفعتی در بازار سهام نخواهند داشت، ما شاهد ورود نقدینگی خاصی به سهام نخواهیم بود و دولت در اینجا به عنوان متولی اصلی بورس وظیفه دارد با به حداقل رساندن این مشکلات و عدم دخالت‌ها و دستکاری‌های نابجا در شرایط مالی شرکت‌ها بستری برای ورود مطمئن مردم و بازگشت اعتماد آنها به این بازار را فراهم کند.