11 - 10 - 2020
روسیه میانجی صلح شد
پس از ساعتها مذاکرات طولانی در مسکو با میانجیگری ولادیمیر پوتین، حدود دو هفته پس از آغاز درگیریها در قرهباغ کوهستانی جیحون بایراموف، وزیر خارجه جمهوری آذربایجان و زوهراب مناتساکانیان وزیر خارجه ارمنستان موقتا بر سر آتشبس در منطقه قرهباغ به توافق رسیدند. روسیه نقش میانجی بین دو جمهوری سابق شوروی واقع در منطقه قفقاز را برعهده گرفت.
جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر آتشبس در منطقه قرهباغ کوهستانی، تبادل اسرای جنگی و جمعآوری اجساد کشتهشدگان توافق کردند. این آتشبس با اهدافی بشردوستانه از دیروز (دهم اکتبر) به وقت محلی آغاز شد. نشست وزرای خارجه آذربایجان و ارمنستان جمعه گذشته بنا به دعوت ولادیمیر پوتین رییسجمهوری روسیه برگزار شد.
مذاکرات آذربایجان و ارمنستان با وساطت سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه حدود ۱۰ ساعت طول کشید. دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر چهار اصل آتشبس فوری توافق کردند. لاوروف بعد از نشست سهجانبه بیانیه مشترک این نشست را قرائت کرد.
به گفته لاوروف، برقراری آتشبس با اهدافی بشردوستانه صورت گرفته است که از دیروز به وقت محلی آغاز شد تا به کمک صلیب سرخ جهانی اجساد کشتهشدگان جمعآوری و اسرای جنگی مبادله شوند. اصل مهم دیگر این آتشبس ادامه مذاکرات در قالب گروه مینسک است. بر اساس بند چهارم توافق به عمل آمده طرفین تغییر نکردن فرمت روند گفت و گوها را تایید کردند.
جیحون آشیروف روزنامهنگاری که اخبار مربوط به قرهباغ را پوشش میدهد، در توئیتر متن توافقنامه را که به زبان روسی نوشته شده، منتشر کرده است.
وزیر خارجه روسیه تاکید کرد جمهوری آذربایجان و ارمنستان مذاکرات اساسی را با میانجیگری اعضای «گروه مینسک» سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) به منظور دستیابی به یک راهحل سریع صلحآمیز آغاز خواهند کرد.
همزمان با اوج درگیریها در قرهباغ رهبران آمریکا، روسیه و فرانسه که مسوولیت رهبری گروه مینسک را نیز برعهده دارند، خواستار آتشبس فوری و همهجانبه در منطقه قرهباغ کوهستانی شده بودند.
وزیر خارجه ارمنستان نیز در این خصوص گفت: توافقنامه مسکو بار دیگر تاکید میکند که تنها مرجع حل نزاع بر سر قرهباغ، گروه مینسک است. او اضافه کرد: اولویت ما برای روند سیاسی، تضمین حق ارامنه در قرهباغ برای تعیین سرنوشت خود در قالب کشوری مستقل است.
امانوئل ماکرون رییسجمهور فرانسه در پی مذاکره روز گذشته با رهبران ارمنستان و جمهوری آذربایجان گفت: ما به سمت برقراری آتشبس حرکت میکنیم هر چند اوضاع همچنان شکننده است.
ترکیه که در این درگیریها آشکارا از جمهوری آذربایجان حمایت میکند، گفته تلاشهای فرانسه، روسیه و آمریکا برای پایان دادن به جنگ بین نیروهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان بدون نتیجه خواهد بود مگر آنکه آنها این تضمین را بدهند که نیروهای ارمنستان از قرهباغ خارج میشوند.
ادامه مذاکرات آتشبس در چارچوب گروه مینسک
گروه مینسک در سال ۱۹۹۲ توسط «سازمان امنیت و همکاری اروپا» برای حل و فصل صلحآمیز بحران قرهباغ کوهستانی ایجاد شده است. ریاست مشترک گروه مینسک را روسیه، فرانسه و آمریکا بر عهده دارند. علاوه بر این سه کشور، بلاروس، آلمان، ایتالیا، پرتغال، هلند، سوئد، فنلاند، ترکیه و همچنین ارمنستان و جمهوری آذربایجان عضو گروه مینسک هستند.
گروه مینسک با گذشت حدود سه دهه موفق نشده در منطقه قرهباغ کوهستانی صلحی پایدار برقرار کنند و آتش جنگ بار دیگر در این منطقه شعلهور شده است. جمهوری آذربایجان ادعا کرده چندین منطقه استراتژیک، ۳۴ روستا، چندین شهرک و یک شهر را از تصرف نیروهای ارمنی در منطقه قرهباغ کوهستانی بیرون آورده است.
الهام علیاف رییسجمهوری آذربایجان همزمان با برگزاری مذاکرات سهجانبه (روسیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان) با ارسال توئیتی به زبان روسی اعلام کرد: «بحث بر سر حفظ وضعیت موجود دیگر وجود ندارد. ما آن را در میدان جنگ تغییر دادهایم و دیگر هیچ خط تماسی وجود ندارد، ما آن را شکستهایم. این پیروزی تاریخی ماست.»
گرچه روسیه از نظر تاریخی قدرت حامی ارمنستان به حساب میآید اما روابط نزدیکی نیز با جمهوری آذربایجان دارد و در سالهای اخیر بارها هر دو کشور را با سلاح تامین کرده است. ولادیمیر پوتین رییسجمهوری روسیه صریحا اعلام کرده است که درگیریها در منطقه قرهباغ کوهستانی در خاک جمهوری آذربایجان انجام میشود و روسیه در مساله قرهباغ دخالت نخواهد کرد. منطقه قرهباغ کوهستانی که تحت کنترل ارمنستان است، ۱۴۵ هزار نفر جمعیت دارد و اکثر شهروندان آن را ارمنیها تشکیل میدهند اما از نظر حقوق بینالملل این منطقه بخشی از خاک جمهوری آذربایجان محسوب میشود. این منطقه دهههاست که محل مناقشه دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان است.
این بحران در سال ۱۹۸۸ شروع شد و بعد از فروپاشی اتحاد شوروی (۱۹۹۱) ادامه یافت. حدود ۲۰ درصد از اراضی جمهوری آذربایجان در این منطقه از جمله هفت شهر این کشور در اطراف قرهباغ هم به تصرف ارمنستان درآمده است. بیش از یک میلیون نفر از ساکنان این شهرها آواره شدند و در باکو و سایر شهرهای جمهوری آذربایجان زندگی میکنند. درگیریهای قرهباغ تاکنون بیش از ۳۰ هزار قربانی بر جا گذاشته است.
تبادل آتش پیش از آتشبس موقت
این در حالی است که در آستانه اجرایی شدن توافق آتشبس میان آذربایجان و ارمنستان دو طرف مواضع یکدیگر را هدف حمله قرار دادند. آذربایجان دیروز استپاناکرت/خانکندی مرکز جمهوری خودخوانده قرهباغ را هدف حملات موشکی خود قرار داد. باکو ادعا میکند که موشکباران در پاسخ به حملات ارمنستان انجام شده است. وزارت دفاع آذربایجان، ارمنستان را به بمباران مناطق مسکونی متهم کرده است. این حملات تنها دقایقی پیش از اجرایی شدن توافق آتشبس میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان انجام شده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد