1 - 03 - 2020
روز چهل و یکم- بررسی بورسهای کالایی دنیا
همانگونه که در قسمتهای پیشین آموزش گفته شد، مهمترین کارکرد بورسهای کالایی در دنیا کشف نرخ براساس مکانیسم عرضه و تقاضا در یک فضای رقابتی و کاملا شفاف است. پس از شکلگیری و موفقیت اولین بورسهای کالایی، هم در آمریکا و هم در سایر کشورهای دنیا این نهاد فراگیر شد. به عنوان مثال بورس کالای شیکاگو یا CME در آمریکا و بورس فلزات لندن یا LME در انگلیس در اواخر قرن نوزدهم راهاندازی شدند. پس از افزایش استقبال فعالان حوزه کالایی از این بورسها به دلیل مزایای فراوان آنها در ابتدا در سطح همان کشور قیمتهای کشف شده در بورس به عنوان قیمتهای مرجع، شفاف و قابل اتکا شناخته شدند و سپس با گسترش مبادلات بینالمللی این بورسها تبدیل به مراجع قیمت جهانی برخی از پر معاملهترین کالاها در دنیا شدند که در ادامه با برخی از بزرگترین آنها آشنا خواهیم شد.
نقش قیمتگذاری و مرجع قیمتی در خصوص کالاها و محصولات کشاورزی که صرفا در یک کشور یا منطقه خاص تولید میشدند، بسیار پررنگ تر بود. به عنوان مثال، آمریکا به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای تولیدکننده انواع غلات است که به همین دلیل قیمتهای کشف شده در بورسهای کالایی این کشور از جمله بورس هیات تجاری شیکاگو (CBOT) و بورس کالای شیکاگو به عنوان قیمتهای جهانی این محصول شناخته میشوند. همچنین در خصوص دانه کلزا یا کانولا که کشور کانادا به عنوان یکی بزرگترین تولیدکننده این دانه روغنی در دنیا به حساب میآید، بورس کالای وینیپگ (WCE) کانادا به عنوان یکی مهمترین مراجع قیمتی این کالا در دنیا به حساب میآید البته WCE در حال حاضر در بورس بین قارهای (ICE) ادغام شده و به عنوانی یکی از شعب این بورس به حساب میآید. علاوه بر این بورس، نرخهای کشف شده در خصوص کلزا در بورس یورونکست نیز یکی از مهمترین مراجع قیمتی این کالا در دنیا به حساب میآید که با توجه به حجم بالاتر معاملات در این بورس نسبت به بورس WCE نرخ کشف شده در EURONEXT بیشتر مورد توجه قرار میگیرند.
علاوه بر موارد فوق، بورس کالای مالزی نیز به عنوان یکی از مهمترین مراجع قیمتی پالم در دنیا به حساب میآید. دلیل این موضوع نیز همانطور که در مورد سایر بورسهای مورد اشاره بیان شده، این است که بخش عمدهای از پالم و روغن پالم در جهان توسط مالزی تولید و صادر می شود. در خصوص کائوچوی طبیعی هرچند بزرگترین کشورهای تولیدکننده این محصول تایلند و اندونزی هستند، اما مهمترین مرجع قیمتی این محصول بورس کالای توکیوی ژاپن(TOCOM) به دلیل زیرساختهای مناسب معاملاتی در این بورس است. در خصوص قیمت قهوه نیز به دلیل فراوانی و تنوع بالای این محصول، بورس ICE قراردادی تحت عنوان قرارداد آتی قهوه C راهاندازی نموده است که یکی از مهمترین مراجع قیمتی این کالای پر مصرف در دنیا به حساب میآید.
در مورد فلزات گرانبها از جمله طلا، نقره، پلاتین و پالادیوم نیز بورس COMEX و بورس کالای نیویورک (NYMEX) به عنوان مهمترین مرجع قیمتی در دنیا به حساب میآیند. البته لازم به ذکر است که در حال حاضر بورس COMEX یکی از زیرمجموعههای بورس NYMEX است. در خصوص فلزات اساسی نیز به دلایل تاریخی و همچنین میزان تولید یا مصرف بالای برخی کشورها قیمتهای کشف شده در آنها به عنوان مراجع قیمتی در دنیا به حساب میآیند. در این خصوص مهمترین مرجع قیمتی تمامی فلزات صنعتی در دنیا بورس فلزات لندن یا LME است. این بورس که در اواخر قرن نوزدهم در لندن تاسیس شد، از اواسط قرن بیستم به عنوان مرجع قیمتی تمامی فلزات صنعتی در دنیا به حساب میآید. علاوه بر LME بورس شانگهای چین نیز به عنوان یکی دیگر از مراجع قیمتی فلزات در دنیا به حساب میآید زیرا بزرگترین واردکننده و مصرفکننده فلزات در دنیا، کشور چین است و بدیهی است که عرضه و تقاضای فلزات و قیمتهای کشف شده در این کشور و اختلاف آن با سایر کشورها از جمله بورس LME نقش بسزایی در تعیین قیمت فلزات در دنیا دارد.
مهمترین مراجع قیمتی نفتخام و سایر حاملهای انرژی بورسهای NYMEX و ICE به عنوان مراجع قیمتی به حساب میآیند. نفتخام با توجه به تنوع زیاد آن و تفاوتهای نفتخام هر منطقه با نفتخام مناطق دیگر در هر کدام از دو بورس مورد اشاره دو استاندارد مختلف از نفتخام قیمت گذاری میشود که به عنوان مراج قیمتی سایر انواع نفتخام قرار میگیرند. در بورس NYMEX نفتخام WTI قیمت گذاری و در بورس ICE نفتخام Brent مورد دادوستد و نرخگذاری قرار میگیرد.در خصوص محصولات پتروشیمی هرچند قیمت آنها به شدت وابسته به قیمت نفتخام است، ولی برخی از کشورها به دلیل تولید عمده یک محصول یا به عنوان بزرگترین واردکننده و مصرفکننده عمده آن محصول مرجع قیمتی در دنیا به حساب میآیند. به عنوان مثال، ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان قیر در جهان است و به همین دلیل قیمتهای کشف شده در رینگ صادراتی بورس کالای ایران نیز در بسیاری از مراجع اعلام قیمت به عنوان یکی از قیمتهای مرجع قیر در دنیا به حساب میآید. همچنین در خصوص اتانول، پروپان و همچنین گازوییل مهمترین مرجع قیمتی بورس NYMEX آمریکاست.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد