روزنه‌های صلح

گروه سیاسی- سیدعباس عراقچی که همزمان با فرارسیدن روزهای پایانی هفته گذشته، در راس هیاتی متشکل از چندنفر از معاونانش در وزارت امور خارجه و یکی،‌دو نفر از نمایندگان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تهران را به مقصد بیروت ترک کرده و در این کشور با برخی مقام‌های ارشد لبنانی به گفت‌وگو نشسته بود، صبح روز گذشته در ادامه این سفر، وارد دمشق پایتخت سوریه شد. سفری که به گفته اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه در آن، «وزیر امور خارجه و هیات همراه با مقام‌های عالی‌رتبه سوریه دیدار و با آنها در مورد روابط دوجانبه و تحولات منطقه رایزنی کردند.»
عراقچی که در جریان سفر خود به لبنان با نجیب میقاتی نخست‌وزیر، نبیه بری رییس پارلمان و همچنین شماری از شخصیت‌ها و نخبگان فرهنگی و سیاسی و پارلمانی لبنان دیدار و گفت‌وگو کرد، در جریان این سفر به بیروت، همچنین بر حمایت ایران از لبنان در مقابله با تجاوزگری‌های رژیم صهیونیستی تاکید کرد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی همچنین روز شنبه و در بدو ورود به دمشق درباره اهداف خود از این سفر سخن گفت و تاکید کرد که «ابتکاراتی برای آتش‌بس در غزه و لبنان وجود دارد.»
او در تشریح بخش دیگری از اهدافش از این سفر گفت: «هدف از این سفر ادامه رایزنی‌ها در مورد تحولات منطقه است. ما در بیروت رایزنی‌های خوبی با مقامات لبنان داشتیم و در همین چارچوب برای ادامه رایزنی‌ها سفر به دمشق انجام شد.»
عراقچی با بیان اینکه «ما همواره با مقامات سوریه و لبنان در مورد تحولات منطقه رایزنی‌های نزدیکی داشته‌ایم»، ادامه داد: «مهم‌ترین بحث در حال حاضر موضوع آتش‌بس در لبنان و غزه است؛ در این زمینه ابتکاراتی وجود دارد و رایزنی‌هایی صورت گرفته است.»
او روز جمعه و در بیروت درمورد موضوع آتش‌بس گفته بود: «درباره آتش‌بس با مسوولان لبنانی صحبت کردم و با دیگر کشورها نیز در تماس هستیم تا آتش‌بس برقرار شود. ما از تلاش‌هایی که برای آتش‌بس صورت می‌گیرد، حمایت می‌کنیم؛ به شرط اینکه اولا حقوق مردم لبنان رعایت شده باشد و مورد پذیرش مقاومت باشد و ثانیا همزمان با آتش‌بس در غزه باشد.» او با بیان اینکه «متاسفانه جنایات رژیم صهیونیستی ادامه دارد»، گفت: «همانطور که از اول معتقد بودیم رژیم صهیونیستی جز زبان زور، جنگ و جنایت زبان دیگری بلد نیست و به جنایات خود ادامه می‌دهد.»
عراقچی همچنین خاطرنشان کرد: «توقف این جنایت‌ها احتیاج به یک تلاش جمعی دارد و تلاش‌های ما در این زمینه ادامه دارد و در همین چارچوب با دوستان خود در دمشق رایزنی و گفت‌وگو خواهیم داشت.»‌
وزیر امور خارجه ایران در بخش دیگری از صحبت‌های خود به روابط دوجانبه تهران و دمشق اشاره کرد و گفت: «روابط خوبی بین ایران و سوریه در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی وجود دارد. ما در این سفر این روابط را بررسی می‌کنیم، تلاش خواهیم کرد موانع را برطرف کنیم تا این روابط گسترش پیدا کند.»
دیدار عراقچی با بشار اسد
سیدعباس عراقچی که در ادامه رایزنی‌های منطقه‌ای خود به دمشق سفر کرده، صبح روز شنبه با بسام صباغ، وزیر خارجه سوریه دیدار و گفت‌وگو کرد و پس از آن، در نشستی با بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه به گفت‌وگو پرداخت. این در حالی بود که رسانه‌های سوری با اشاره به سفر وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به دمشق و مشخصا دیدار او با رییس‌جمهور سوریه، محور دیدار عراقچی و اسد را گفت‌وگو برای یافتن «راه‌های توقف تجاوزگری اسرائیل در لبنان و همچنین کمک به این کشور» عنوان کرده بودند.
رییس‌جمهور سوریه در این دیدار با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به عملیات «وعده صادق‌2» اشاره کرد و گفت: «پاسخ ایران به تجاوزات و حملات مکرر اسرائیل علیه ملت‌های منطقه و حاکمیت کشورهای‌شان، پاسخی محکم بود و درسی به این رژیم داد که محور مقاومت قادر به تحمیل بازدارندگی به دشمن است و می‌تواند نقشه‌هایش را خنثی کند و به لطف اراده و همبستگی حامیانش قوی و استوار باقی خواهد ماند.»
بشار اسد همچنین در این دیدار بر اهمیت رابطه راهبردی روابط تهران و دمشق تاکید کرد و این رابطه را برای مقابله با چالش‌ها و تهدیدات منطقه‌ای حیاتی دانست؛ «به‌ویژه در برابر ادامه اشغالگری اسرائیل در اراضی عربی و ارتکاب جنایات روزانه علیه غیرنظامیان در لبنان، فلسطین و سوریه!» رییس‌جمهور سوریه همچنین خاطرنشان کرد: «مقاومت در برابر هرگونه اشغال، تجاوز و کشتارجمعی یک حق مشروع است و مقاومت با توجه به استقبال مردم از آن و اعتقاد به آن قدرتمند است.»‌ او با تاکید بر اینکه «تنها راه‌حل موجود برای اسرائیل، توقف کشتار و ریختن خون مردم بی‌گناه و بازگرداندن حقوق مشروع به صاحبان آنهاست»، از تلاش‌های تهران برای تحقق این امر تشکر کرد. این در حالی بود که بنابر بیانیه ریاست‌جمهوری سوریه، بشار اسد و عراقچی همچنین راه‌های توقف تجاوزات رژیم صهیونیستی به لبنان و اهمیت حمایت و کمک به برادران لبنانی با توجه به آوارگی گسترده ناشی از تجاوزات را مورد بررسی قرار دادند.
وزیر امور خارجه ایران نیز در این دیدار با تاکید بر اعتماد به قدرت مقاومت در لبنان و فلسطین برای ایستادگی در برابر ماشین تخریب و کشتار اسرائیل، بر لزوم هماهنگی با همه کشورهای حامی برای توقف این تجاوز تاکید کرد.
عراقچی نیز در این دیدار با ابلاغ سلام گرم مقام معظم رهبری و رییس‌جمهور، دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران راجع به تحولات منطقه را تشریح کرد. وزیر امور خارجه با تاکید بر ادامه حمایت همه‌جانبه جمهوری اسلامی ایران از سوریه و مقاومت برای مقابله با اشغالگری و جنگ‌افروزی رژیم صهیونیستی، این موضع اصولی را در راستای حراست از صلح و ثبات منطقه و حمایت از امنیت ملی کشورهای منطقه توصیف کرد. وزیر امور خارجه ایران که همچنین در نشستی دیگر با محمد غازی الجلالی، نخست‌وزیر سوریه در دمشق دیدار و گفت‌وگو کرده بود، چنانکه اشاره شد پیش از گفت‌وگو با بشار اسد، با وزیر امور خارجه سوریه نیز دیدار کرد. سیدعباس عراقچی در حالی با بسام الصباغ، وزیر امور خارجه سوریه دیدار و گفت‌وگو کرد که در این دیدار، طرفین با مرور آخرین تحولات روابط دوجانبه در حوزه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی و امنیتی، درخصوص راه‌های تقویت همکاری‌ها و اجرایی کردن کامل توافق‌ها و تفاهم‌های منعقدشده میان دو کشور تبادل‌نظر کردند. طرفین همچنین با بررسی آخرین تحولات منطقه، از جمله وضعیت ناگوار انسانی ناشی از استمرار نسل‌کشی فلسطینیان و تجاوزهای مکرر رژیم صهیونیستی به لبنان، بر ضرورت بسیج همه امکانات دیپلماتیک برای جلب توجه جامعه جهانی به این فجایع و توقف فوری جنگ‌افروزی دشمن صهیونیستی تاکید کردند.
وزیر خارجه سوریه در این نشست، اهمیت هماهنگی روزافزون بین دو کشور ایران و سوریه در سطح سازمان‌های بین‌المللی را برای مقابله با یکجانبه‌گرایی و روندهای معارض با حاکمیت قانون و ناقض حقوق بین‌الملل یادآور شد و بر استفاده از ظرفیت گروه کشورهای همفکر جهت تحقق این هدف تاکید کرد. عراقچی نیز با انتقاد شدید از بی‌عملی شورای امنیت در قبال اعمال غیرقانونی و جنایات رژیم صهیونیستی به دلیل حمایت‌های همه‌جانبه آمریکا و انگلستان از این رژیم و کارشکنی آنها در برابر هرگونه تصمیم‌گیری معنادار این نهاد، بیانیه مشترک اخیر ۱۰کشور غیر‌عضو شورا و مطالبه توقف فوری تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی را مهم دانست و خواستار تشدید تحرکات دیپلماتیک و سیاسی کشورهای اسلامی و عربی منطقه جهت وادار کردن حامیان رژیم به توقف جنایات رژیم اسرائیل شد. همچنین در دیدار وزیران امور خارجه ایران و سوریه در دمشق مقرر شد رایزنی‌ها و هماهنگی‌های دیپلماتیک بین دوکشور در این زمینه، توسط نمایندگی‌های دائم ایران و سوریه در نیویورک و ژنو نیز دنبال شود.
این در حالی بود که سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز ساعتی پس از اتمام نشست مشترک سیدعباس عراقچی و بسام الصباغ همتای سوری‌اش، این دیدار را بسیار مفید ارزیابی کرد. اسماعیل بقایی که از طریق حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس در این رابطه اظهارنظر می‌کرد، دیدار وزیران خارجه ایران و سوریه را «بسیار مفید» ارزیابی کرد و نوشت: «دو وزیر در این دیدار راه‌های گسترش روابط دوجانبه را بررسی کردند. آنها همچنین در مورد آخرین تحولات منطقه مشورت کردند.»
سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی همچنین نوشت: «طرفین بر ضرورت همکاری و هماهنگی بیشتر در سطح دوجانبه و چندجانبه برای بسیج حمایت و همبستگی بین‌المللی جهت توقف نسل‌کشی رژیم اشغالگر در غزه و تجاوزات آن به لبنان تاکید کردند.»
اسماعیل بقایی همچنین با اشاره به دیدار عراقچی با بشار اسد، در توئیتی دیگر دیدار وزیر امور خارجه ایران با رییس‌جمهور سوریه را «بسیار مهم» ارزیابی کرد و نوشت: «پیوندهای مودت و روابط راهبردی بین ایران و سوریه مستحکم‌تر از همیشه است، چراکه دوکشور هدف و آرمان مشترک و شرافتمندانه‌ای را دنبال می‌کنند که همانا تلاش برای تحقق صلح و ثبات در منطقه و مقاومت بر ضد اشغالگری، جنایات و تجاوزات رژیم صهیونیستی است.»
سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی در پایان نوشت: «منطقه باید قدردان فداکاری‌های سوریه در مصاف با اشغالگری و تروریسم باشد.»
به هر تفسیر در حالی که عراقچی در بدو ورود خود به دمشق از وجود ابتکاراتی برای آتش‌بس در غزه و لبنان خبر داد، عباس آخوندی نیز در یادداشتی به اهمیت این سفر پرداخت و با اشاره به پیام مهم این سفر، تاکید کرد که بالاخره زمان آتش‌بس فرارسیده است. این در شرایطی بود که وزیر امور خارجه ایران نیز در بدو ورود به سوریه با بیان اینکه جمهوری اسلامی همواره با مقام‌های سوری و لبنانی در مورد تحولات منطقه رایزنی داشته و دارند، مهم‌ترین بحث کنونی را «موضوع آتش‌بس در لبنان و غزه»‌ دانسته و گفته بود که «در این زمینه نیز ابتکاراتی وجود دارد و رایزنی‌هایی صورت گرفته است.»
آنطور که آخوندی در یادداشت خود در این رابطه نوشته، «مسافرت رییس‌جمهور پزشکیان به قطر -که به‌طور تصادفی در یک موقعیت بسیار حساس و دقیقا فردای عملیات تلافی‌جویانه و موفقیت‌آمیز ایران صورت گرفت- پیام روشنی ناظر بر ضرورت تغییر مواضع کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در برابر اسرائیل و ایران داشت.» این چهره سیاسی اصلاح‌طلب همچنین با اشاره به اهمیت «همزمانی سفر وزیر خارجه ایران به لبنان با حضور رهبر معظم انقلاب در نماز جمعه و ایراد سخنرانی تاریخی خود در حفاظت از امنیت و منافع ملی ایران و سایر کشورهای منطقه در برابر تهدیدهای اسرائیل»، تحلیل کرد که مجموعه تحولاتی که در این چند روز گذشته رقم خورد، در حال حاضر شرایطی را به‌وجود آورده که می‌تواند زمینه‌ساز دستیابی به «صلح در منطقه و آتش‌بس در غزه و لبنان» باشد. فرصتی که به باور آخوندی، «به‌نظر نمی‌رسد که آن را باید از دست داد!»