رفع ابهامات نمایشگاه ملی صنایع‌دستی

نادر نینوایی- در یکی، دو هفته اخیر بازار بحث و نظر درخصوص شیوه و کم و کیف برگزاری سی‌وهفتمین نمایشگاه ملی صنایع‌دستی داغ بوده است و برخی هنرمندان گلایه‌هایی را درخصوص هزینه‌های دریافتی بابت غرفه‌سازی مطرح کرده‌اند.
روز گذشته اما معاون صنایع‌دستی کشور در نشستی خبری در وزارت میراث فرهنگی به برخی نقدها و گلایه‌های مطرح‌شده پاسخ داد و برگزاری سی‌و‌هفتمین نمایشگاه ملی صنایع‌دستی را بهانه‌ای برای تحقق توجه به هنرمندان صنایع‌دستی و نیز توسعه بازار عنوان کرد.
وی به نامه‌نگاری با استانداران و حضور مدیران‌کل میراث‌فرهنگی استان‌ها در جلسات شورای اداری برای ایجاد حمایت‌ از هنرمندان در استان‌های مختلف نیز اشاره داشت. این مقام مسوول همچنین تاکید داشت که دستگاه‌های مختلف برای برگزاری این نمایشگاه و حمایت و حضور هنرمندان با معاونت صنایع‌دستی کشور همکاری داشته‌اند.
گفتنی است در بخش پرسش و پاسخ این نشست، معاون صنایع‌دستی کشور در پاسخ به پرسش خبرنگار «جهان‌صنعت»، اعطانشدن هزینه غرفه‌سازی از سوی برخی مسوولان استانی را تکذیب کرد.
پاسخ به گلایه‌های هنرمندان
فعالان و هنرمندان صنایع‌دستی در شش‌سال گذشته شرایط خوبی را پشت‌سر نگذاشته‌اند؛ سه‌سال دوران رکود کرونا و پس از آن تورم فزاینده‌ای که صنایع‌دستی را از اولویت خرید مردم خارج کرده، شرایط دشواری را برای تولیدکنندگان صنایع‌دستی کشور ایجاد کرده است. در این شرایط چشم امید بسیاری از هنرمندان فعال در حوزه هنرهای سنتی به برگزاری نمایشگاه ملی صنایع‌دستی تهران است که زمینه فروش گسترده آثار آنها را فراهم می‌کند. این نمایشگاه اما سال گذشته برگزار نشد و امسال هم برخی هنرمندان گلایه‌هایی را درخصوص هزینه‌های دریافتی جهت غرفه‌سازی یا حضور در نمایشگاه مطرح کرده‌اند.
آن‌طور‌که یکی از هنرمندان صنایع‌دستی به «جهان‌صنعت» گفته اجبار به حضور استان‌ها در قالب پاویون در نمایشگاه باعث شده در برخی استان‌هایی که مسوولان استانی نظیر استانداری‌ها هزینه غرفه‌سازی را تقبل نکرده‌اند، این هزینه از هنرمندان گرفته شود و به آنها فشار وارد آید.
مریم جلالی، معاون صنایع‌دستی کشور اما در پاسخ به پرسش «جهان‌صنعت» در این رابطه تاکید کرد که هیچ استانی را نداریم که نتوانسته باشد از استانداری و شهرداری هزینه غرفه‌ها را دریافت کند. وی ضمن رد برخی ادعاهای مطرح‌شده در این رابطه گفت: ممکن است برخی استان‌ها سهمیه‌شان پر شده باشد و برای حضور اضافه‌تر از سهمیه، پیشنهاد شده است که این کار را انجام دهند. برای آنهایی که خود استان‌ها معرفی کرده‌اند اما هم غرفه‌سازی و هم ایاب و ذهاب و اسکان هنرمندان را خود استان تقبل کرده است.
جلالی در ادامه در پاسخ به این پرسش «جهان‌صنعت» که آیا نمی‌شد در یک سالن فضاسازی و استقرار میزهایی قرارگرفته و هنرمندانی که توانایی مالی و تمکن مالی لازم را ندارند آنجا مستقر شوند، گفت: ادبیات اقتصادی به ما می‌گوید وقتی تعداد غرفه‌ها زیاد شود، مشتری کم شده و حاضران ضرر می‌کنند. به نظرم اینکه هر فرد صرفا به خودش فکر کند، صحیح نیست. از سوی دیگر در نظر داشته باشید که استراتژی مبتنی بر تولید باید به استراتژی مبتنی بر بازار تبدیل شود. وقتی تعداد کم و باکیفیت در نمایشگاه حاضر باشند، فروش بالاتر می‌رود تا اینکه تعداد زیادی هنرمند را آورده و مثلا به آنها میز بدهیم تا روی یک میز چند کالای محدود بگذارند و البته هزینه‌های رفت و آمد را هم در نظر بگیرید. به نظرم هنرمندان باید از مجرای تشکل‌ها به نمایشگاه بیایند و اینکه هر فرد خود به نمایشگاه آمده و خودش کالایش را بفروشد، مبتنی بر تجاری‌سازی نیست.
معاون صنایع‌دستی کشور در بخشی دیگر از سخنان خود درباره اعتراض برخی هنرمندان نیز یادآور شد: ما ۵۶۰‌هزار هنرمند صنایع‌دستی داریم، ۴۰۰نفر از ۵۶۰‌هزار هنرمند صنایع‌دستی نسبت به برگزاری نمایشگاه اعتراض‌هایی داشتند. سامانه‌ای برای صحت‌سنجی داریم. تعدادی از افراد به ما مراجعه و اعلام کردند که چنین درخواستی نداشتند. ۷۵۰‌هنرمند در این دوره از نمایشگاه شرکت دارند، گروه‌هایی از هنرمندان از طرف استان‌ها هماهنگ شده و در این دوره از نمایشگاه حضور پیدا خواهند کرد. من فکر می‌کنم علت اعتراض این افراد به‌خاطر عدم اطلاع از فرآیند برگزاری نمایشگاه است. ضمن اینکه بسیاری از این افراد در نمایشگاه‌های قبلی حضور داشتند.
وی افزود: وقتی نمایشگاهی را برگزار می‌کنیم باید بتوانیم بر قیمت‌ها نیز نظارت کنیم تا مطابق عزتی که صنایع‌دستی دارد، بتوانیم نمایشگاه‌ها را برگزار کنیم چراکه برگزاری نمایشگاه با برگزاری جشنواره متفاوت است.
مجرای پاسخ به انتقادها
معاون صنایع‌دستی کشور در ادامه و در پاسخ به پرسشی درباره مجرای در نظر گرفته‌شده برای پاسخ به اعتراض احتمالی هنرمندان به شیوه برگزاری نمایشگاه، اظهار کرد: برای پاسخ به سوالات و اعتراض و مطالبه هنرمندان صنایع‌دستی، اولا اینکه شماره تماس من در اختیار هنرمندان است. در کنار این، مدیران ستادی و استانی پاسخگوی سوالات و مطالبه هنرمندان هستند، ضمن‌اینکه سامانه‌ای در این باره داریم. البته باید توجه داشت که مطالبه باید برخاسته از اطلاعات باشد. ما اعتراض و مطالبه هنرمندان را با جان خریداریم. ما قدردان همه منتقدان هستیم. البته باید دقت داشت که در مطالبه هنرمندان صنایع‌دستی باید انصاف رعایت شود اما گاهی اوقات شاهد سوءاستفاده از اسامی برخی هنرمندان و استادکاران هستیم. نمایشگاه صنایع‌دستی حلقه وصل بین معاونت صنایع‌دستی با هنرمندان است.
او در ادامه درباره تبلیغات نمایشگاه نیز گفت: بیلبوردهای ما در تهران و استان‌ها در حال تبلیغ این نمایشگاه هستند. ضمن اینکه شبکه‌های مختلف صداوسیما این نمایشگاه را تبلیغ می‌کنند. این در حالی است که برای برگزاری بهتر نمایشگاه و فروش بهتر هنرمندان مقرر شده ملزومات اداری از صنایع‌دستی باشد و تورهای گردشگری نیز در این نمایشگاه حضور خواهند یافت.
دلایل برگزاری نمایشگاه صنایع‌دستی در نمایشگاه بین‌المللی
معاون صنایع‌دستی کشور در ادامه این نشست خبری و در پاسخ به پرسشی درباره محل برگزاری نمایشگاه نیز گفت: اماکنی مانند مصلی، شهر آفتاب و نیز برای برگزاری نمایشگاه ملی صنایع‌دستی، پیشنهاد شد اما به‌دلایل شرایط بهتر نمایشگاه بین‌المللی تهران، این محل را برای برگزاری نمایشگاه صنایع‌دستی انتخاب کردیم. وی افزود: نمایشگاه بین‌المللی یک برند است و هنرمندان صنایع‌دستی خاطرات خوشی از حضور در این نمایشگاه دارند. البته برای برگزاری نمایشگاه بهاره مصلی تهران را در دست برنامه‌ریزی داریم. با این حال هویت و کارکرد نمایشگاه بین‌المللی برای برگزاری نمایشگاه صنایع‌دستی بهتر است. نمایشگاه بین‌المللی لباس ویژه است و این لباس باید بر تن صنایع‌دستی باشد.
زمان و شعار برگزاری نمایشگاه
جلالی درخصوص زمان و شعار برگزاری نمایشگاه نیز گفت: این نمایشگاه با شعار «شهر و روستا محور وفاق برای توسعه اقتصاد هویت‌بنیان» از ۲۳ الی ۲۶آبان برگزار خواهد شد. ساعت بازدید این نمایشگاه از ساعت ۹ الی ۱۹ تعیین شده است. محل بسیار مناسبی برای تولید محتوا، اطلاع‌رسانی و تولید اخبار در این نمایشگاه در نظرگرفته شده است. از همه اعضای هیات‌‌دولت برای حضور در این دوره از نمایشگاه دعوت به عمل آمده است. یک نکته مهم نیز این است که در این دوره از نمایشگاه پلتفرم فروش آنلاین نیز راه‌اندازی شده است.
او یادآور شد: امسال به جای اینکه به هنرمندان برای حضور در این دوره از نمایشگاه اعلام کنیم، به استان‌ها اعلام کردیم که ظرفیت‌های خود را در این دوره از نمایشگاه برگزار کنند. ضمن اینکه در استان‌های مختلف نیز شاهد برگزاری نمایشگاه صنایع‌دستی هستیم.
برگزاری نمایشگاه توسط اتحادیه‌ها و تشکل‌ها
محمدحسین عسکرپور، مدیرکل حمایت از تولید معاونت صنایع‌دستی نیز در این نشست خبری در سخنانی گفت: جمعیت هنرمندان صنایع‌دستی بیش از ۵۰۰‌هزار نفر است که برگزاری جشنواره با جمعیت ۵۰۰‌هزار نفر امکان‌پذیر نیست؛ ازاین‌رو به سراغ نمایندگان‌مان در استان‌ها رفتیم. در حال حاضر نمایشگاه دارد استانی برگزار می‌شود و اعلام کردیم که اولویت با تعاونی‌ها و تشکل‌ها است و در سال‌های آینده تعاونی‌ها، اتحادیه‌ها و تشکل‌ها این نمایشگاه را برگزار می‌کنند.
او افزود: حضور هنرمندان پیشکسوت و حضور تشکل‌ها و شرکت‌های خلاق از نکات برجسته این دوره از نمایشگاه است که در کنار اینها، پژوهشکده رنگ نیز در این دوره از نمایشگاه حضور دارد تا بررسی‌های لازم را در این نمایشگاه انجام دهد.