16 - 06 - 2022
رشد قیمت نفت و سودآوری صنعت پالایشی
«جهانصنعت»- قیمت نفت طی ماههای اخیر به شدت افزایش یافته است. روز گذشته نیز نرخ طلای سیاه در بازار جهانی اگرچه کاهشی شده بود اما با این حال در سطح ۱۱۷ دلار قرار داشت. روند صعودی قیمت نفت با وجود برخی افت و خیزها طی ماههای اخیر ادامهدار بوده و این ماده اولیه پرتقاضا مدتهاست توانسته در سطوح بالای ۱۰۰ دلار جا خوش کند. رشد قیمت نفت اثر روانی مثبت خود را به سرعت در بازار سرمایه ایران نشان داد و بخشی از تقاضای بازار را به سمت سهام شرکتهای پالایشی برد. اگرچه اثرگذاری افزایش نرخ نفت جهانی بر شرکتها در ماههای آتی آشکارتر میشود اما با این حال بازار سهام توانست معاملات خوبی را در حوزه شرکتهای متاثر از قیمت نفت تجربه کند. با این حال اما این بخش از همین حوزه با ریسک هم مواجه است و هرگونه تغییر و تحول در وضعیت بینالمللی و کاهش قیمت نفت ممکن است اثر روانی منفی را جایگزین خوشبینی معاملهگران کند. کارشناسان اقتصادی به دورنمای صنایع پالایشی بورس ایران در سایه رشد قیمت نفت و وضعیت صادرات و فروش نفت ایران پرداختهاند.
رشد سودآوری از مسیر اختلاف قیمت نفت و فرآورده
سیدحمید حسینی عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در همین باره گفت: موضوعی که سبب اثر مثبت بر صنعت پالایشی شده افزایش شدید تقاضا برای فرآوردههای نفتی در دنیاست. در حال حاضر ظرفیت پالایشگاهها به اندازه نفت خامی است که در دنیا معامله میشود، اما این میزان به اندازه تولید و مبادلات نفتی نیست، زیرا ظرفیت پالایشی دنیا کاهش پیدا کرده است. براین اساس با افزایش تقاضا نسبت به تولید سودآوری پالایشگاهها به شدت افزایش پیدا کرده است. وی افزود: امروز که پالایشگاهها نفت ۱۲۰ دلاری میخرند، بنزین خود را ۱۷۰ و گازوییل خود را بیش از ۱۵۰ دلار میفروشند. توجه داشته باشید که هیچ زمان اختلاف قیمت به این میزان بین نفتخام و فرآوردههای نفتی وجود نداشته است، موضوعی که پالایشگاهها را به شدت سودآور کرد.
ارتباط کمرنگ بازار داخلی با قیمتهای جهانی نفت
حسینی در گفتوگو با سنا ادامه داد: البته بازار داخلی ما ارتباط زیادی با بازارهای جهانی ندارد و اکنون هم نظام قیمتگذاری پالایشگاهها برمبنای قیمتهای واقعی نیست، بنابراین شاید این موضوع به طور مستقیم بر سودآوری پالایشگاههای کشور اثر نداشته باشد؛ زیرا در حال حاضر پالایشگاهها قیمت نفتخام خود را برمبنای یک فرمول ثابت میخرند و فرآوردههای خود را برمبنای قیمت بازار میفروشند، اما با توجه به شرایط کنونی قاعدتا باید سود پالایشگاههای داخلی در سالجاری افزایش پیدا کند. رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفتی ادامه داد: از طرف دیگر به علت اینکه روسیه حدود ۲ یا ۵/۲ میلیون بشکه در روز فرآوردههای نفتی صادر میکرد و به دنبال جنگ، صادرات آن به اروپا دچار مشکل شد، بعضا این محصولات روانه کشورهای همسایه ما شده و قیمتهای فرآوردههای نفتی کشور را دچار مشکل کرد. به این معنی که در بازار صادرات نفت کوره، گاز مایع و نفت اثر گذاشته است و حتی بازار گازوییل ما را هم تحت تاثیر قرار داده است. حسینی اضافه کرد: بنابراین اگر بتوانیم این اثرات را مدیریت کرده و از طریق سوآپ و ترانزیت فرآوردههای روسیه را به ایران آورده و مدیریت کنیم، هم سودی که در پالایشگاهها ایجاد شده حفظ میشود و هم میتوان از طریق سوآپ و ترانزیت از فرآوردههای نفتی روسیه کسب درآمد کرد. او تصریح کرد: امیدوارم با همکاری دولت و بخش خصوصی بتوانیم چنین رویهای را در کشور عملیاتی کنیم و نگذاریم که فرآوردههای نفتی روسیه برای صنعت فرآوردههای نفتی کشور تهدید قلمداد شود.
وضعیت مناسب پالایشگاهها
عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در بررسی وضعیت پالایشگاههای کشور بیان کرد: با توجه به اینکه اخیرا دولت در قیمت میعانات گازی تجدیدنظر و قیمتها را متعادل کرده در حال حاضر میتوان گفت که مینی ریفاینریها وضعیت خوبی دارند. حسینی اضافه کرد: ضمن اینکه ۱۰ پالایشگاه مادر و بزرگ کشور هم در حال حاضر با مشکلات و حواشی کمتری مواجه هستند. او افزود: به نظر من این پالایشگاهها در شرایط مناسبی قرار دارند و با مشکلاتی از قبیل خوراک و گاز مواجه نیستند. مشکل اصلی پالایشگاهها بیشتر حول محور موضوعاتی مانند حملونقل، صادرات و تحریم میچرخد.
چشمانداز مثبت صنعت پتروشیمی
حسینی اظهار کرد: چشمانداز صنعت پتروشیمی همانطور که در سال گذشته هم مثبت بود، برای سالجاری هم مناسب قلمداد میشود. با نگاهی به گذشته نیز درمییابیم که حدود دو سال گذشته پالایشگاههای کشور ۷۳ هزار میلیارد تومان سود کسب کردند. رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفتی تاکید کرد: در بررسی وضعیت پالایشگاهها طی سال گذشته، در نظر داشته باشید که هنوز صورتهای مالی آنها منتشر نشده است، اما میتوان گفت سال گذشته نسبت به دو سال قبل قطعا میزان رشد بیشتری برای پالایشگاهها وجود داشته است، زیرا آنها نفتخام را با تخفیف خیلی خوبی خریداری کردند و فرآوردهها را هم در زمان کرونا و به دلیل بازار کشورهای همسایه با قیمت خوب و با تخفیفات کمتری نسبت به بازارهای بینالمللی فروختند. حسینی اضافه کرد: اما در سالجاری فرمول محاسباتی قیمتها تغییر کرده و یک تخفیف ثابت به آنها داده شده است. این روش با توجه به اینکه قیمتهای خرید فرآوردهها متناسب با قیمتهای بینالمللی است، باید سودآوری مناسبی هم کسب شود.
عوامل موثر بر چشمانداز قیمت نفت
نوید رجایی کارشناس اقتصادی هم با بیان اینکه در حال حاضر قیمت نفت برای معاملهگران بورس و بازارهای بینالملل بسیار مهم است گفت: برای اینکه بتوانیم قیمت نفت را بسنجیم باید نگاهی به آینده داشته باشیم. وی افزود: در این خصوص نکته بسیار مهم این است که آمریکا و اتحادیه اروپا تصمیم جدی برای تحریم نفت روسیه گرفتهاند و از طرف دیگر روسیه مجبور است نفت خود را با تخفیفهای بالایی به چین و هند بفروشد. رجایی عنوان کرد: فروش نفت روسیه به این دو کشور باعث کاهش فروش نفت ایران شده و این نکته بسیار منفی است که جنگ روسیه و اوکراین برای ما در بر داشته است. از سوی دیگر چند هفتهای بود که چین با بحران کرونا روبهرو بود و شهرهای بزرگی همچون شانگهای را قرنطینه کرده بود. با توجه به اینکه در زمان قرنطینه بسیاری از فعالیتهای اصلی اقتصادی تعطیلی میشوند، طبیعی بود قیمت نفت با کاهش روبهرو باشد پس با رفع قرنطینه شهرهای بزرگ نفت دوباره با تقاضا مواجه خواهد شد.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: به طور کلی اگر برجام به نتیجه نرسیده و توافقات شکل نگیرد و عربستان هم میزان عرضه را افزایش ندهد، نفت قادر خواهد بود قیمتی بیش از ۱۳۲ دلار در کوتاهمدت داشته باشد؛ اما اگر نگاهی بلندمدت به نفت داشته باشیم متوجه خواهیم شد چشمانداز فعلی دنیا تیره و تاریک است و از سوی دیگر تا رسیدن به زمستان مدت زمان زیادی باقی نمانده پس به طور کل برای سال ۲۰۲۲ ما برای نفت برنت قیمت زیر ۹۵ دلار متصور نیستیم. رجایی گفت: در این میان باید توجه داشت که بسیاری از چاههای نفت موجود در آمریکا و روسیه دارای هزینه استخراج بالایی هستند و زمانی هزینههای استخراج مقرون به صرفه است که قیمت نفت در سطح بالایی قرار داشته باشد. پس اگرچه تلاشهایی برای عرضه بیشتر و کاهش قیمت نفت انجام میشود، اما قدرتهای نظامی جهان ترجیح میدهند قیمت نفت در محدوده فعلی باقی بماند. وی افزود: همانطور که اشاره شد نکته دیگر با اهمیت در خصوص نفت به موضوع برجام بازمیگردد. پیش از این پیشبینی میشد که ایران و آمریکا در زمان بسیار سریع با یکدیگر به توافق برسند، اما چشمانداز برجام طوری است که سرمایهگذاران امکان تحقق برجام را تا سال ۲۰۲۳ منتفی میدانند؛ بنابراین با توجه به وضعیت فعلی تصمیمهای عربستان در خصوص افزایش عرضه و یا بازگشت غیرمنتظره ایران به برجام از اهمیت برخوردار است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد