19 - 03 - 2017
رشد اقتصادی در مسیر شکوفایی
فاطمه رحیمی- یک دهه اخیر با مجموعهای از فرودهای اقتصادی همراه بوده این بار اما شرایط واقعا متفاوت است.
چرخههای اقتصادی و سیاسی عادت به ناهماهنگی دارند. میتوانید از جورج بوش پدر در این باره سوال کنید که انتخابات ریاستجمهوری ۱۹۹۲ را به دلیل رکود اقتصادی از دست داد یا گرهارد شرودر که در سال ۲۰۰۵ پس از اعمال اصلاحات شدید، آرای آلمانیها را در مقابل آنگلا مرکل از دست داد و نتوانست صدراعظمی را از آن خود کند.
امروز، تقریبا نزدیک به ۱۰ سال پس از شدیدترین بحران اقتصادی از زمان رکود بزرگ، بالاخره یک خیزش اقتصادی گسترده در جریان است. در آمریکا، اروپا، آسیا و بازارهای نوظهور، برای نخستین بار از سال ۲۰۱۰، تمام مشعلها با هم به آتش درآمدهاند.
البته شرایط سیاسی چندان مطلوب نیست. یک شورش پوپولیستی که به واسطه سالها رشد کند تقویت شده، هنوز در حال گسترش است. جهانی شدن چندان مورد توجه نیست. یک ملیگرای اقتصادی در کاخ سفید جاگیر شده است. طی هفته گذشته تمام چشمها به انتخابات هلند بود که خیرت ویلدرز، یک اسلام هراس ایدئولوگ در آن شرکت داشت.
این ناهنجاری خطرناک است. اگر سیاست مداران پوپولیست از یک اقتصاد شناور اعتبار بگیرند، سیاستهایشان قابل باور میشود و تاثیرات ویرانگری خواهد داشت.
یک دهه اخیر با فرودهای اشتباه بسیاری همراه بوده که هر بار به دلیلی ایجاد شده- یا بحران یورو، لغزش بازارهای نوظهور، سقوط قیمت نفت یا ترس از سقوط در چین. اقتصاد آمریکا رو به رشد بوده، اما همواره در مسیر مخالف. یک سال پیش بانک مرکزی آمریکا انتظار داشت که نرخ بهره را چهار بار در سال ۲۰۱۶ افزایش دهد. ضعف جهانی هم باید تاوانش را میداد.
حال شرایط متفاوت است. طی هفته گذشته بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره را برای دومین بار طی سه ماه افزایش داد، هم به خاطر قدرت یافتن اقتصاد آمریکا و هم به خاطر رشد اقتصادی در تمام نقاط جهان. در ماه فوریه تورم کارخانهای چین به بالاترین حد طی ۹ سال گذشته رسید. در ژاپن هزینههای سرمایه در سه ماه چهارم بیشترین سرعت رشد در سه سال گذشته را تجربه کردند. حوزه یورو از سال ۲۰۱۵ روندی رو به رشد را در پیش گرفته است. شاخص حساسیت اقتصادی کمیسیون اروپا به بالاترین حد از سال ۲۰۱۱ رسیده است نرخ بیکاری حوزه یورو به پایینترین حد از سال ۲۰۰۹ تاکنون رسیده است.
پیشگامان فعالیت جهانی هم شرایط مطلوبی را تجربه میکنند. در ماه فوریه بود که کرهجنوبی به عنوان نماینده تجارت جهانی با رشد صادرات بالای ۲۰ درصد روبهرو شد. تولیدکنندگان تایوانی با برای دوازدهمین ماه متوالی با رشد روبهرو شدند. حتی کشورهایی که بدترین رکودها را تجربه کرده بودند، نیز رو به بهبود هستند. اقتصاد برزیل برای هشت فصل متوالی انقباض داشته اما حال نرخ بهره آن رو به کاهش است. انتظار میرود برزیل و روسیه طی سالجاری به تولید ناخالص داخلی جهان افزوده شوند. موسسه مالی بینالمللی اعلام کرد که در ژانویه توسعه جهان بالاترین میزان سرعت رشد ماهانه از سال ۲۰۱۱ را تجربه کرده است.
این طور نیست که بگوییم اقتصاد جهان به شرایط عادی بازگشته است. قیمت نفت طی هفته منتهی به پانزدهم مارس ۱۰ درصد کاهش داشت. تداوم این روند نزولی بیش از آنکه به مصرفکنندگان سود برساند به تولیدکنندگان آسیب میرساند ضمن اینکه رشد بهرهوری در جهان ثروتمند همچنان ضعیف است.
بزرگترین خطر، درسهایی است که سیاست مداران باید بگیرند. دونالد ترامپ در پی انتشار ارقام اعتماد مصرفکننده و ایجاد مشاغل، آنها را به پای خود نوشته است، اما رشد آمریکا هیچ ربطی به ملیگرایی اقتصادی «نخست آمریکا» که از سوی ترامپ مطرح شده، ندارد. رشد جهانی فعلی اگر هیچ چیز نداشته باشد به کارشناسان نشان میدهد که پوپولیسم امروز باید تقبیح شود. اقتصاددانان مدتهاست که استدلال میکنند بهبودی خروج از بحران مالی زمان زیادی میخواهد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد