دیوار کوتاه کسب‌وکارهای اینترنتی

گروه فناوری- اهمیت و ضرورت بهره‌مندی از فناورهای نوین و سرعت تکامل آنها، موجب شده است عصر حاضر به عصر اطلاعات شناخته شود. توسعه فناوری‌های جدید تا جایی پیش رفته که امروزه بخش قابل‌توجهی از معاملات و مبادلات در سرتاسر دنیا، به‌صورت آنلاین انجام می‌شوند. فناوری‌های ارتباطی، انقلابی عظیم در حوزه‌های گوناگون، از بازارهای تجاری، صنایع تولیدی و عرضه محصولات و خدمات سازمانی به وجود آورده‌اند. آنها امکان بهره‌وری بیشتر را برای کسب‌وکارها فراهم و فرآیندهای مربوط به عرضه و تقاضا را به‌طرز شگفت‌انگیزی تسهیل کرده‌اند. امروزه شرکت‌ها و سازمان‌ها به‌لطف حضور در عصر اطلاعات و بهره‌مندی از فناوری‌های آن، تعاملات دیجیتالی مؤثرتر و پایدارتری با مشتریان خود برقرار کرده‌اند که به شکل‌گیری روابط عمیق‌تری میان مشتری‌ها و سازمان‌ها منجر شده است؛ روابطی که پیش از این، امکان‌پذیر نبودند. اکنون دیگر سازمان‌ها برخلاف سال‌های نه چندان دور، می‌توانند نیازهای مشتریان خود را حتی پیش از آن‌که ایجاد شوند، شناسایی و برای برطرف کردن آنها چاره‌اندیشی کنند. در این میان، رهبران و مدیران هوشمندتر، با بهره‌گیری از استراتژی‌های موجود و با تکیه بر فناوری، بازدهی عملیاتی خود را افزایش و هزینه‌ها را تا حد ممکن کاهش می‌دهند.
با این حال بسیاری از استارت‌آپ‌های ایران، آینده کسب‌وکار خود را در خطر می‌بینند و اجرای آن را فاقد کارکرد می‌دانند، بیشتر به این بابت که معتقدند ایران امروز برنامه و قصدی برای داشتن محصول فناوری بالا ندارد و بازاری برای آن در داخل موجود نیست. از یک سو برخی سیاست‌های حاکمیت در حوزه ارتباطات و فناوری و از سوی دیگر نداشتن شرایط مناسب در حوزه آی‌تی به منظور شکوفا کردن اقتصاد این حوزه از طریق صادرات نرم‌افزارها و خدمات، سبب شده شرکت‌های ایرانی توان رقابت با رقبای خارجی خود را از دست دهند. همچنین مشکل عمده استارت‌آپ‌ها در ایران آن است که زیرساخت‌های مناسب برای پذیرش استارت‌آپ فراهم نشده است و بوروکراسی پیچیده برای گرفتن مجوزهای متعدد از دستگاه‌ها و سازمان‌های متعدد دشوار و گاهی ناممکن است.
نبود قوانین محکم برای کسب‌و‌کارها
همچنین یکی از مهم‌ترین موانع دیگری که واقعا باعث شکست کسب‌و‌کارها می‌شود نبود قوانین محکم در حوزه حقوق مالکیت معنوی و در اصطلاح حق کپی‌رایت برای این کسب‌و‌کارهاست که متاسفانه گاهی باعث عدم پیشرفت و حتی باعث شکست کسب‌و‌کارهای نوپا می‌شود و باعث از بین رفتن انگیزه جهت تلاش و پیشرفت در این کسب‌و‌کارها می‌شود؛ به عنوان مثال درکشور آمریکا یک اثر تا ۷۰ سال بعد از فوت شخص صاحب اثر نیز حق کپی‌رایت به‌نام شخص متوفی است و هیچ‌کس نمی‌تواند بدون اجازه اثری را کپی کند. در کشور ما قوانین سختگیرانه‌ای بابت حقوق مادی و معنوی یک اثر وجود ندارد که برای حل این مشکل دولت موظف است قوانین سختگیرانه جهت حمایت از حقوق مادی و معنوی کسب‌و‌کارهای نوپا وضع کند تا کارآفرین‌ها باخیالی راحت بتوانند طرح‌های نو و جدید خود را پیاده‌سازی کنند.
مشکل دیگر کارآفرینان و استارت‌آپ‌ها در کشور ما وجود موانع مالیاتی است و متاسفانه حمایت‌های مالیاتی در این حوزه جهت فعال بودن و گسترش این کسب‌و‌کارها وجود ندارد و مالیات، یکی از مشکلات دیگری است که کسب‌و‌کارهای نوپا با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و مدل‌های محاسباتی سنتی مالیاتی و درآمدی با شکل فعالیت و هزینه و درآمد این کسب‌و‌کارها همخوانی ندارد. با وجود مشکلاتی مانند عدم امکان صدور صورت‌حساب‌ها توسط تامین‌کنندگان و نبود پلتفرم‌های حق‌العمل‌کاری در خرید و فروش و نبود قوانین مشخص در مورد صورت‌حساب‌های الکترونیکی و عدم اعتبار این صورت حساب‌ها در سازمان‌های مالیاتی باعث ایجاد چالش‌های زیادی در پرداخت مالیات ارزش افزوده و مالیات بردرآمد شده است. هرچند با وجود ماده ۱۰ آیین نامه حمایت از کسب‌و‌کارهای نوپا‌، سازمان‌های تامین اجتماعی و مالیاتی موظف به اختصاص کد به این کسب‌و‌کارها هستند اما در عمل هنوز کسب‌وکارهای نوپا با چالش بزرگی مواجه هستند که رفع همه این چالش‌ها و مشکلات لازمه اصلاح قوانین مالیاتی کشور از سوی مجلس و نهاد‌های مرتبط است.
استارت‌آپ‌ها برای حق قانونی‌شان می‌جنگند
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با بیان اینکه استارت‌آپ‌ها برای رسیدن به حق قانونی خود می‌جنگند، به حکم حبس صادرشده برای مدیرعامل پلتفرم «دیوار» اشاره کرد و از ادامه مبارزه استارت‌آپ‌ها برای احقاق حقوق خود در مقابله با نهادهای مختلف دولتی و حاکمیتی خبر داد. او تاکید کرده که حمایت‌ها در این رابطه توسط این نهاد و وزارت ارتباطات و البته خود قوه‌قضاییه ادامه دارد، اما به جزئیات این اقدامات حمایتی اشاره‌ای نکرده است. سورنا ستاری در حاشیه بازدید از بیست‌ودومین نمایشگاه دستاورد‌های پژوهش، فناوری و فن بازار گفت: «همه ما در اکوسیستم استارت‌آپی کشور باید مبارزه کنیم تا مشکلات حقوقی و قانونی در مسیر اکوسیستم حل شود.»
ستاری مشکلات پیش آمده برای دیوار و دیگر پلتفرم‌ها را طبیعی عنوان کرد و گفت: «این دسته از مشکلات از شکل‌گیری اکوسیستم استارت‌آپی در کشور ادامه دارد. دقیقا از آن زمانی که تاکسی‌های اینترنتی در کشور شکل گرفته این دسته از مشکلات قانونی و حقوقی وجود داشت و این مسائل بوده است.» او در ادامه گفت: «برای رسیدن به حق و حقوق خود در این مبارزه همگی باید در یک جبهه باشیم، چراکه ضوابط و قوانین در کشور مطابق با اکوسیستم جدیدی شکل نگرفته است.» ستاری همچنین گفت: «ما آهسته آهسته با پیگیری و مبارزه توانسته‌ایم کار‌ها و مسائل و مشکلات استارت‌آپ‌ها را در کشور حل کنیم و پیش ببریم، بنابراین در زمینه پلتفرم «دیوار» هم همین‌گونه است و ان‌شاءالله مشکلات این پلتفرم هم حل خواهد شد.»
حمایت نهادهای حاکمیتی از «دیوار»
«پرویز کرمی» مدیرکل روابط عمومی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نیز درباره اینکه نظر دولت درباره حکم قطعی حبس برای پلتفرم «دیوار» چیست، گفت: «حمایت را قبل از هر چیز خود قوه قضاییه از پلتفرم دیوار انجام داده است. آقای اژه‌ای رییس محترم قوه‌قضاییه خود به این موضوع ورود و در زمینه رسیدگی به این حکم دستور ویژه‌ای را صادر کرده‌اند.» کرمی همچنین گفت: «وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با همکاری سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز درباره این حکم صادر شده برای مدیر عامل پلتفرم «دیوار» اطلاع‌رسانی کرده و اقدام‌های لازم را انجام داده‌اند.» او دقیقا نسبت به اینکه چه اقداماتی از سوی این نهادها انجام شده اشاره نکرده و تاکید کرده که قوه‌قضاییه همراه با نخبگان ایران است.