27 - 02 - 2020
دیرگدازها در کوره بیتدبیری
گروه صنعت- با تنگتر شدن دایره مبادلات ارزی در پی قرار گرفتن ایران در لیست سیاه کارگروه اقدام ویژه «FATF» و همچنین چالشهای موجود در انجام اکتشافات عمقی و تفصیلی برخی از مواد معدنی تامین مواد اولیه صنایع دیرگداز به مهمترین دغدغه این صنعت و در نهایت صنایع فولادی مبدل شده است.
در واقع دیرگدازها که در زنجیره پاییندستی فولاد قرار داشته و تداوم فعالیت فولادسازان ارتباط مستقیمی با توان و ظرفیت تولید این حوزه دارد هماکنون در حالی بیش از ۹۵ درصد از نیاز کشور را تامین میکنند که با وجود برخورداری کشور از ذخایر منیزیتی اما به دلیل عدم اکتشافات عمقی فعالیت آنها به واردات وابسته است؛ موضوعی که به عقیده کارشناسان این حوزه علاوه بر اکتشافات عمقی کیفیت معدنی داخلی نیز الزام تولیدکنندگان را برای واردات اجتنابناپذیر میکند. اگرچه به گفته تولیدکنندگان نبود صرفه اقتصادی در تولیدت برخی از محصولات نیز مزید برعلت بوده تا با وجود ظرفیت بالغ بر دو برابری تولید در مقایسه با مصرف همواره بخشی از نیاز کشور از طریق واردات تامین شود.
ظرفیت ۲ برابری تولید در برابر مصرف
در این رابطه مهدی نعیمی، مدیرعامل شرکت مهر گداز در زمینه تولیدت محصولات نسوز فعالیت دارد در گفتوگو با «جهانصنعت» گفت: با توجه به هدفگذاری تولید ۵۵ میلیون تنی فولاد در افق ۱۴۰۴ ظرفیت تولید صنعت نسوز کشور بالغ بر ۶۰۰ هزار تن در سال ایجاد شده و این در حالی است که هماکنون نیاز داخل به این محصولات سالانه حدود ۳۲۰ هزار تن برآورد شده است.
وی در ادامه افزود: با وجود تولید مازاد بر مصرف اما به واسطه عدم صرفه اقتصادی و حجم اندک برخی محصولات مصرفی حدود پنج درصد نیاز کشور از طریق واردات تامین میشود که البته با توجه به شرایط تحریمی برنامهریزی برای تولید این محصولات نیز از سوی برخی واحدها صورت گرفته است.
این کارشناس صنعت نسوز در خصوص تامین مواد اولیه مورد نیاز صنایع دیرگداز گفت: محصولات دیرگداز بر پایه ۲ ماده منیزیت و آلومینا ساخته میشود که به واسطه سهم بالای صنایع فولادی در مصرف محصولات نسوز منیزیت بیشترین حجم از مواد اولیه واحدها را تشکیل میدهند.
نعیمی به واردات بخش اعظمی از منیزیت مورد نیاز از کشور چین اشاره کرد و گفت: اگرچه کشور از ذخایر منیزیت برخوردار است، اما کیفیت پایینتر و حجم مواد استخراجی به گونهای است که وابستگی به واردات مواد اولیه را اجتنابناپذیر میکند.
این تولیدکننده محصولات نسوز به ضرورت برنامهریزی در زمینه اکتشافات عمقی و تکمیلی اشاره کرد و گفت: منابع منیزیت در جهان محدود است و چین عمدهترین تولیدکننده منیزیت در جهان به شمار میرود. این در حالی است که برخورداری از ذخایر این ماده معدنی امکان خودکفایی و کاهش وابستگی به واردات را فراهم میکند. اگرچه برنامهریزی و بهرهگیری از فناوریهای نوین برای پرعیارسازی در تحقق این موضوع اجتنابناپذیر است.
نعیمی همچنین در پاسخ به مشکلات تامین مواد اولیه از طریق واردات با توجه به شرایط تحریمی گفت: چین قطب اصلی تولید دیرگدازها در جهان محسوب شده و این موضوع زمینه حضور شرکتهای اروپایی و دیگر تولیدکنندگان را در این کشور فراهم آورده است. البته با وجود مشکلات ناشی از شرایط تحریمی مواد اولیه مورد نیاز به طرق مختلف وارد شده اما به نظر میرسد با افزایش محدودیتهای مالی در نتیجه قرارگیری کشور در لیست سیاه «FATF» شاهد کاهش واردات مواد اولیه باشیم که میتواند علاوه بر دیرگدازها صنعت فولاد را نیز تحتالشعاع قرار دهد.
وی در خصوص استفاده از ظرفیت بالای تولید محصولات نسوز در صادرات گفت: اگرچه هزینههای تولید در ایران به واسطه شرایط تحریمی تحمیل شده بالاتر از سایر کشورهای تولیدکننده است اما محصولات تولیدی کشور علاوه بر قیمت به لحاظ کیفیت نیز از رقابتپذیری بالایی نسبت به نمونههای خارجی برخوردارند. بنابراین امکان صادرات برای این محصولات وجود دارد.
نعیمی گفت: اگرچه هماکنون صادرات اندکی انجام میشود اما به جهت مصارف خاص این محصولات در صنایع بزرگ و واحدهای تولیدی خاص بازاریابی و صادرات آن به استفاده از پتانسیلهای سیاسی و قدرت چانهزنی از طریق دیپلماتیک نیاز دارد که در حال حاضر بهرهگیری از این ظرفیت با اما و اگرهای زیادی همراه است.
این فعال اقتصادی تاکید کرد: برای خودکفایی کامل و امکان استفاده از ظرفیتهای صادراتی برنامهریزی و سرمایهگذاری دولت در حوزه تامین مواد اولیه و استفاده از فناوریهای نوین گریزناپذیر است.
ایجاد کنسرسیوم تولید
همچنین ایرج مختارپور، مدیر تعمیرات نسوز شرکت فولاد مبارکه درباره مصرف نسوز میگوید: در ابتدای راهاندازی شرکت بین ۷۵ تا ۸۰ درصد نسوز از خارج تامین میشد اما در حالحاضر با اقدامهای انجام شده، قادر شده ۹۵ تا ۹۶ درصد نسوز موردنیاز خود را از داخل تهیه کند. این درصد اندک نسوز خارجی نیز مواد و قطعاتی است که فناوری تولید آنها در ایران موجود نیست.
مدیر تعمیرات نسوز شرکت فولاد مبارکه یادآور شد: البته با توجه به تحریمها، گامهای مهمی برای تولید این نسوزهای خارجی برداشته شده و هماکنون نیز بخشی از این نسوزها در حال بومیسازی هستند.
مختارپور در پاسخ به این پرسش که فناوری واحدهای تولیدی تا چه اندازه روزآمد شدهاند، گفت: صنعت نسوز تنها صنعتی است که از ابتدای راهاندازی به صورت خصوصی اداره شده است، از اینرو صنعتی که به صورت خصوصی اداره شود، در زمینه روزآمد کردن فناوری و دانش خود سرآمد خواهد بود.
اگر حدود ۹۵ درصد نسوز در داخل تولید میشود، در حقیقت بخش خصوصی این تحقق را امکانپذیر کرده است. اما اگر بخشی از این نسوزها از خارج تهیه میشود، به این دلیل است که برخی از مواد اولیه این نسوزهای خاص در داخل موجود نیست.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر از محدودیتها به درستی استفاده شود، میتوانند تبدیل به فرصت شوند. تحریمها از این دست محدودیتهاست و صنعت فولاد و صنعت نسوز از این محدودیتها نهایت استفاده را بردهاند.
همچنین جواد مرادی، کارشناس واحد تعمیرات نسوز شرکت صنایع ملی مس ایران درباره استفاده نسوز در صنعت مس میگوید: از آنجا که واحدهای مس کورههای کمتری دارند از مواد نسوز کمتری استفاده میکنند به طوری که میزان نیاز مس به نسوز کمتر از ۵۰ درصد نیاز صنایع فولادی است.
وی در ادامه افزود: تا ۱۰ سال پیش حدود ۶۰ درصد مواد نسوز موردنیاز صنایع مس از طریق واردات تامین میشد که این میزان هماکنون به کمتر از پنج درصد رسیده است و این میزان نیز به جهت عدم صرفه اقتصادی و نبود فناوری در داخل کشور تولید نمیشود. گفت: تحریمها سبب خودباوری در زمینه صنعت شده و با افزایش تعامل شرکتهای تولیدی با واحدهای مصرفکننده امکان تولید همین میزان اندک واردات نیز وجود دارد.
وی ایجاد کنسرسیومی در راستای تعامل واحدهای نسوز و در اختیار قرار دادن فناوریهای تولید را برای قطع وابستگی به واردات الزامی عنوان کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد