دولت مقصر گرانی لبنیات

مسعود اسدی*- بدون شک دولت مقصر اصلی آشفتگی موجود در بازار لبنیات است؛ دولتی که از یک سو قصد دارد بدون اینکه دست در جیب خود کند رضایتمندی مصرف‌کننده را به دست آورد و از سوی دیگر سعی دارد با قیمت‌گذاری دستوری، دامداران و صنایع لبنی را مجبور کند تا کالاهای تولیدی خود را پایین‌تر از آنچه برای آنها تمام می‌شود، عرضه کنند. در واقع در شرایط فعلی شاهد این هستیم که با وجود افزایش هزینه‌های تولید برای دامداران و همچنین کارخانه‌های لبنی، قیمت‌های مصوب دولتی با واقعیت و هزینه‌های تمام‌شده جور درنمی‌آید. این در حالی است که اگر قرار است دولت محصولات غذایی را با قیمت مناسب و پایین به دست مصرف‌کننده برساند، باید برای این منظور از خزانه کشور یارانه پرداخت کند. اما در حال حاضر نه تنها این اتفاق نمی‌افتد بلکه در نهایت صنایع لبنی و دامداران را با دستور اجبار می‌کنند که کالاهای خود را به قیمت پایین عرضه کنند.
در نهایت در این خصوص شاهد این هستیم که صنایع لبنی بعد از انجام محاسبات خود به این نتیجه می‌رسند که باید شیر خام را با قیمت پایین از دامداران خریداری کنند. در واقع سیاست‌های نسنجیده دولت موجب ایجاد فشار بر دوش دامدار می‌شود؛ دامداری که چاره‌ای جز فروش محصول خود به هر قیمتی که کارخانه‌های لبنی می‌گویند، ندارد. بر این اساس اگرچه شیر و سایر کالاهای لبنی جزو اقلامی هستند که باید هرچه سریع‌تر دولت برای آنها یارانه در نظر بگیرد، اما در این زمینه کوتاهی می‌شود. در حالی که در شرایط فعلی مناطق فقیرنشین و کم‌برخوردار به شدت نیازمند اخذ یارانه در این خصوص هستند‌ به‌طوری که اگر این اتفاق نیفتد، فاجعه رخ خواهد داد.
حال سوالی که در این خصوص مطرح می‌شود این است که چرا دولت برای تامین این کالای ضروری یارانه پرداخت نمی‌کند اما برای محصولی مانند شکر که سلامت ملی را نشانه می‌گیرد، اقدامات خاصی انجام می‌دهد. در حال حاضر شاهد این هستیم که دولت قیمت شکر را پایین نگه می‌دارد تا جایی که باعث می‌شود چغندرکاران کشور با چالش‌های زیادی روبه‌رو شوند اما قیمت این کالا را آزاد نمی‌کند. در مورد شیر نیز شرایط به‌گونه‌ای است که جلوی افزایش قیمت شیر خام و محصولات لبنی گرفته می‌شود و دولت تولیدکنندگان را به قیمت‌های غیرمتعارف اجبار می‌کند.با در نظر گرفتن آنچه تاکنون گفته شد، اگرچه دولت مقصر آشفتگی‌های موجود در بازار لبنیات شناخته می‌شود اما اگر بخواهیم بگوییم که دامداران در شرایط فعلی محق هستند یا صنایع لبنی، به‌طور حتم این دامداران و تولیدکنندگان شیر هستند که مورد اجحاف قرار می‌گیرند. نکته قابل تامل اینکه این موضوع خطری است برای کشور و اگر ادامه پیدا کند، ابتدا باعث می‌شود در حوزه تولید شیر به هیچ وجه سرمایه‌گذاری نشود و در نهایت اینکه بسیاری از تولیدکنندگان شیر در کشور نیز عطای آن را به لقایش می‌بخشند و به کارهای دیگر مشغول می‌شوند.
بنابراین به طور کلی باید گفت سیاست‌های نامناسب تیم اقتصادی دولت در بخش کشاورزی به خصوص تصمیمات آقای نوبخت گریبانگیر این بخش شده است به طوری که هر جا دولت از بابت بودجه کم و کسری می‌آورد، از بخش کشاورزی مایه می‌گذارد در حالی که عناد با بخش کشاورزی کشور به نظام و اقتصاد ملی صدمه خواهد زد. ولی متاسفانه به نظر می‌رسد که رییس دولت دوازدهم در این خصوص به رییس سازمان برنامه‌وبودجه اختیارات تام داده است که هر کاری می‌خواهد انجام دهد.
سخن آخر اینکه در شرایط فعلی اگر کسی بخواهد افزایش هزینه‌های تولید را کتمان کند، دروغ می‌گوید و اتفاقی که باید برای سروسامان دادن به بازار لبنیات بیفتد این است که اجازه دهیم قیمت شیر واقعی شود. در واقع دولت اگر می‌خواهد شیر ارزان به دست مردم برسد، باید یارانه آن را پرداخت کند. اما این در حالی است که دولت نهایت بی‌کفایتی را در بخش کشاورزی نشان داده و در این خصوص علاوه بر اینکه پول ندارد و یارانه پرداخت نمی‌کند، فشار به تولید‌کننده را در دستور کار قرار داده است.
* عضو شورای مرکزی خانه کشاورز