12 - 09 - 2020
دور باطل
گروه معدن- در حالی از تعبیر خزانههای ثروت برای توسعه و پیشرفت برای معادن استفاده میشود که دولت با بیتوجهی به این حوزه باارزش، نه تنها از توسعه اقتصادی عقب میماند بلکه جان کارگران معدنی را نیز نادیده میگیرد و موجب بروز حوادث متعددی در این حوزه میشود. کمتوجهی به نیروی کار شاغل در معادنی مانند ذغالسنگ، واگذاری امور به پیمانکاران و عدم اجرای قوانین حمایتی در مورد شاغلان این بخش، از جمله موضوعاتی است که اغلب از دید دستگاههای نظارتی دور میماند و باعث ایجاد آسیبهای فراوان به نیروی کار میشود. بر همین اساس شاهد این هستیم که تعداد زیادی از فعالان این حوزه به دلیل بروز حوادث و سوانح مختلف کشته، مجروح، نقص عضو و حتی ناپدید میشوند و دیگر فعالان این بخش به دلیل عدم امنیت شغلی و همچنین حقوق ناچیزی که دارند، از مشکلات معیشتی و روحی رنج میبرند.
اما با این حال و با وجود اینکه درآمدهای حاصل از بخش معدن و صنایع معدنی برای پوشش بیش از ۶۰ درصد از درآمدهای نفتی کشور کافی خواهد بود، در ایران تنها از یک درصد ذخایر معدنی بهرهبرداری میشود و به وضعیت و حقوق فعالان این بخش به خصوصی کارگران معدن رسیدگی نمیشود. از این رو اگرچه کار در معادن یکی از سختترین و خطرناکترین مشاغل در دنیاست، حقوق معدنکاران در ایران بسیار ناچیز است و این به این معناست که پیمانکاران حداقل پایه حقوق مصوب قانون کار را به معدنکاران میپردازند. این در حالی است که در کشورهایی مثل استرالیا، بالاترین دستمزد را معدنکاران دریافت میکنند.
شرایط نامناسب و ناایمنی محیط کار، گرد و خاک، آلودگی صوتی، صعبالعبور بودن مسیرهای تردد، آتشباریهای روزانه، عدم وجود شرح شغل و… تنها بخشی از دغدغههای کارگران معادن در ایران است. این در حالی است که نیروهای معدنکار به طور مداوم با عدم امنیت شغلی روبهرو هستند به طوری که پیمانکاران با نیروهای خود قراردادهای یک ساله حتی در برخی از موارد قراردادهای سه تا شش ماه منعقد میکنند به طوری که این قشر همیشه نگران عدم تمدید قراردادهای خود هستند. حتی برخی از شرکتهای پیمانکاری با نیروهای خود قرارداد منعقد نمیکنند و هیچ اهمیتی به جان کارگران نیز نمیدهند.
ضرورت برخورد جدی با کارفرمایان متخلف
بر همین اساس برخی از کارشناسان بر این باور هستند که شرکتهای پیمانکاری به دنبال سودجویی هر چه بیشتر هستند به طوری که در پی واگذاری استخراج معادن از سوی کارفرمایان به پیمانکاران و بعضا پیمانکاران به پیمانکاران دیگر که سیکلی باطل است، جان کارگران در معرض خطر قرار میگیرد. در همین خصوص رییس هیاتمدیره انجمنهای صنفی ایمنی و بهداشت کشور گفت: کارفرمایان استخراج معادن را به پیمانکاران واگذار میکنند و بعضا خود پیمانکاران به پیمانکاران دیگری در حالی که این یک سیکل باطل است. شرکتهای پیمانکاری نیز به دنبال سودجویی هر چه بیشتر هستند و جان کارگران برایشان اصلا اهمیتی ندارد. ابوالفضل اشرفمنصوری همچنین با اشاره به حادثه ریزش معدن هجدک گفت: در ماجرای معدن هجدک کرمان و اکثر معادن ایران، کارفرمایان طبق مواد ۸۵ و ۹۵ قانون کار مقصر هستند.
منصوری در ادامه با تاکید بر اینکه از زمان وقوع حادثه معدن یورت و با وجود تاکید همگان، هنوز تغییر چندانی در ایمنی و بهبود وضعیت معادن برای کارگران صورت نگرفته است، افزود: متاسفانه ضریب ناایمنی و حوادث معادن در کشور ما بسیار بالاست. به آمارها هم چندان نمیتوان اعتماد کرد چون این آمارها سلیقهای و چندطرفه است و از نظم واحدی پیروی نمیکند.
وی ادامه داد: به عنوان مثال پزشکیقانونی، سازمان تامین اجتماعی، بازرسان کار و شرکتهای بیمه هر کدام آمار مخصوص به خود را به شکل سلیقهای ارائه میدهند. هرچند با توجه به همین آمارها هم وضعیت ایمنی معادن ما بدتر از قبل شده است.
منصوری ادامه داد: علاوه بر نقش مرکزی کارفرما در جان باختن کارگران، در کنار آن باید توجه داشت که کارفرمایان، استخراج این معادن را به پیمانکاران واگذار میکنند و بعضا خود پیمانکاران به پیمانکاران دیگری. در این میان سازمان مدیریت و برنامهریزی نیز با صدور مجوز برای این پیمانکاریها، دست آنها را در وقوع این حوادث، باز گذاشته است و هیچ نظارتی بر مجوزهای این شرکتها ندارد.
معادن کشور رها شدهاند
این کارشناس بهداشت و ایمنی کار همچنین گفت: متاسفانه ما در معادن شاهد هستیم که به راحتی جان کارگران توسط کارفرمایان و پیمانکاران گرفته میشود. این در حالی است که بعد از سالها هنوز اراده چندانی برای حل ریشهای مشکلات و برخورد با پیمانکاران و کارفرمایان و آموزش آنها وجود ندارد.به گفته وی، معادن کشور رها شدهاند و کارگران صرفا با جان خودشان و تقریبا با کمترین امکانات و تجهیزات در دل کوهها مشغول به کارند. برای مثال کارگران معادن باید روزی یک پاکت شیر بخورند تا مشکل تنفسی یا بیماری سل پیدا نکنند اما پیمانکاران و کارفرمایان همین یک پاکت را هم از کارگران دریغ میکنند.منصوری افزود: این موضع درباره همه نوع تجهیزات فردی و محیطی نیز صدق میکند. شرکتهای پیمانکاری صرفا به دنبال استثمار بیشتر کارگر و سود بیشتر برای خودشان هستند و باید با این شرکتها در کنار کارفرمایان برخورد شود.
فعالیت معدن سرخس مشروط به تامین ایمنی کارگران
در همین راستا حرکتهایی در حال انجام است. بر همین اساس دادستان سرخس در استان خراسانرضوی گفت: ازسرگیری فعالیت معدن زغالسنگ «آق دربند» این شهرستان که پس از وقوع حادثه و فوت دو کارگر آن متوقف شده بود، به تامین ایمنی و تجهیزات لازم برای کارگران مشروط شده است. حیدر جهانی افزود: از سوی دیگر سالها از این معدن فرسوده و قدیمی استفاده شده و معدن نیاز به مرمت دارد، متولیان معدن نیز به دلیل فراهم نشدن شرایط ایمنی و تجهیزات لازم در این خصوص تمایلی برای فعالیت مجدد معدن ندارند.وی ادامه داد: پس از حادثه انفجار پنجم شهریور ماه در معدن زغالسنگ «آقدربند» که منجر به فوت دو کارگر شد دادستانی حکم به توقف فعالیت این واحد معدنی داد. دادستان شهرستان سرخس گفت: با توجه به اینکه اعلام شده است پیش از وقوع انفجار، اداره صنعت، معدن و تجارت در خصوص نبود ایمنی و تجهیزات مورد نیاز برای کارگران به این واحد معدنی اخطار داده بود، بنابراین اکنون دادستانی منتظر نظر کارشناسان این اداره در زمینه وضعیت ایمنی معدن است.گفتنی است معدن آقدربند در کنار روستایی به همین نام در شهرستان سرخس و ۱۴۱ کیلومتری شمال شرق مشهد واقع است. در پی حادثه پنجم شهریورماه در معدن آقدربند سرخس در شمال شرق خراسانرضوی مسوولان محلی اعلام کردند این انفجار در خلال عملیات توسعه اکتشاف معدن رخ داده و باعث ریزش چوبهای نگهدارنده سقف معدن روی کارگران مشغول کار و زیرآوار ماندن دو نفر و مرگ آنها شده است. معدن زغالسنگ آقدربند با مساحت ۴۰ کیلومترمربع دارای ذخیره اکتشافی ۱۲ میلیون تن زغالسنگ کک شو، حرارتی و تولید سالانه ۲۰ هزار تن زغالسنگ است و برای ۱۷۰ نفر اشتغال ایجاد کرده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد