13 - 03 - 2023
دلار در سراشیبی سقوط
«جهانصنعت»- بازار ارز چند روزی است تغییر جهت داده و در مسیر کاهش قیمت حرکت میکند. سرعت کاهش قیمت به حدی است که دلار ظرف چند روز توانست تا کانال ۴۴ هزار تومان پایین بیاید. کارشناسان دلیل این کاهش را توافق دیپلماتیک ایران و عربستان عنوان میکنند. همچنین انتشار خبرهایی در خصوص آزادسازی ۸۰۰ میلیون دلار از داراییهای ارزی ایران در عراق نیز به تداوم ریزش قیمتها کمک کرده است، اما سوال اساسی این است که آیا کاهش قیمت ارز ادامهدار خواهد بود؟
بررسیها نشان میدهد که قیمت دلار هفته دوم اسفند به قله قیمتی خود رسید و نرخهای بالای ۶۰ هزار تومانی را لمس کرد، اما این افزایش قیمت چندان پایدار نبود و از همان روز، کاهش قیمت دلار آغاز شد. این روند کاهش قیمت ارز نیز در روزهای گذشته شدت گرفته است.
براساس آخرین گزارشها، قیمت دلار دیروز در بازار آزاد در محدوده ۴۴ هزار تومان در نوسان بود. قیمت دلار از هفتم اسفندماه تا دیروز ۱۶ هزار تومان کاهش داشته است. روند کاهش قیمت دلار با سفر رییس آژانس انرژی اتمی به ایران آغاز شد. گزارش مثبت رافائل گروسی فقط توانست دلار را تا ۵۰ هزار تومان کاهش دهد و دلار برای ریزش بیشتر مقاومت کرد، اما از عصر جمعه خبر توافق ایران و عربستان عاملی شد برای ریزش شدیدتر قیمت دلار ظرف یک روز؛ به نحوی که قیمت دلار تنها ظرف چند ساعت حدود ۴ هزار تومان کاهش پیدا کرد.
اولین علت سفر رییس سازمان انرژی اتمی به ایران بود. گروسی زمانی به ایران آمد که پرونده هستهای ایران وارد فاز تازهای شده بود و احتمال میرفت که در نشست شورای حکام قطعنامه جدیدی علیه ایران صادر شود. چراکه اعلام شده بود ایران به اورانیوم غنیشده ۸۴ درصدی دست یافته و گروسی برای راستیآزمایی این ادعا به ایران آمد.
خروجی سفر گروسی به ایران مثبت بود و ایران و آژانس توافق جدیدی را ثبت کردند. جلسه شورای حکام هم بدون صدور قطعنامه جدید علیه ایران به پایان رسید. حالا آژانس در روزهای آتی مجددا به ایران سفر میکند تا برخی موارد را با مقامات ایران چک کند.
مقامات ایران میگویند این سفر، گامی بلند در راستای رسیدن به توافق هستهای است اما به نظر میرسد آمریکا چنین نظری ندارد چون در روز آخر نشست شورای حکام، آمریکا بیانیهای علیه ایران صادر و در آن غنیسازی ۶۰ درصدی اورانیوم را محکوم کرد. سفر گروسی قیمت دلار را در کانال ۵۰ هزار تومان نگه داشت و باعث ریزش بیشتر آن نشد، اما خبر توافق ایران و عربستان علت کاهش قیمت دلار بود.
توافقی که در پکن حاصل شد و به نظر میرسد تاثیر اقتصادی و سیاسی ویژهای برای هر دو کشور دارد. شاید اولین دستاورد توافق ایران و عربستان را بتوان ورود درهم به اقتصاد ایران دانست. آن هم در روزهایی که تحریمها روند ورود دلار را به ایران سخت کرده است. قیمت درهم تاثیر مستقیمی بر قیمت دلار میگذارد و عرضه گستردهتر درهم و کاهش قیمت آن میتواند منجر به کاهش قیمت دلار شود.
ایران و عربستان در پکن توافقی را امضا کردند که براساس آن، نمایندگان دو کشور ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارتخانهها و نمایندگیهای خود را بازگشایی کنند. این توافق در حالی حاصل شده است که به عقیده بخش عمده کارشناسان، موضوع تحریمها و کمرنگ شدن نقش ایران در مراودات جهانی در وضعیت کنونی اقتصاد ایران اثرگذاری منفی داشته و این توافق میتواند تا حدودی به بهبود این موضوع کمک کند. اما آیا ریزش قیمت دلار ادامه دارد؟
نظر کارشناسان در پاسخ به این سوال متفاوت است. برخی معتقدند که توافق جدید ایران و عربستان میتواند مقدمه بازگشت به برجام هم باشد. علی سعدوندی کارشناس اقتصادی میگوید: اخباری منتشر شده که پس از این توافق، سهلگیریهایی در امارات نسبت به مراودات با بانکهای ایرانی بهوجود آمده که این موضوع میتواند خبر مثبتی باشد. با این حال به نظر نمیرسد در کوتاهمدت اتفاقی بیش از این بیفتد. مگر اینکه پیشرفتهای جدی در برجام رخ دهد و حتی از برجام هم فراتر برویم و با قدرتهای جهانی به یک توافق جامع، بلندمدت و پایدار برسیم. از سوی دیگر عربستان همیشه مانع بزرگی در مسیر احیای برجام بوده و اگر این مانع برداشته شود، احتمال اینکه ایران با سرعت خوبی به برجام بازگردد، وجود دارد. اگر چنین شود احتمالا ریزش قیمت دلار میتواند ادامهدار باشد.
در همین راستا رییس اتاق مشترک ایران و عراق گفت: اتفاقات مثبتی در مسیر آزادسازی ایجادشده که منجر به گشایشهای بیشتری در بازار ارز خواهد شد.
یحیی آلاسحاق با تاکید بر اینکه درباره آزادسازی منابع بلوکهشده ایران در عراق مذاکرات خوبی انجام شده و همچنان در حال مذاکره هستیم، اظهار کرد: میزان مطالبات ایران از عراق متغیر است، اما بین ۷ تا ۱۰ میلیارد دلار برآورد شده که با توجه به توافق ایران و عربستان و اتفاقات مثبت دیگر در منطقه، بخش زیادی از این مطالبات را به زودی دریافت خواهیم کرد.
وی با اشاره به آزادسازی ۵۰۰ میلیون دلاری در مرحله اول دریافت مطالبات ایران از عراق گفت: نحوه دریافت این میزان از طلب ما هنوز مشخص نیست و نهایی نشده است. آزادسازی منابع ایران در عراق قطعا به عرضه بیشتر ارز اسکناس در بازار منجر خواهد شد که تاثیر بسیاری در کاهش قیمتها هم دارد. هرچند بانک مرکزی اعلام کرده که هیچ کمبودی وجود ندارد و ذخایر کنونی اسکناس ارز در تاریخ بانک مرکزی سابقه نداشته است و از لحاظ اسکناس مشکلی در عرضه نداریم، اما این اتفاق قطعا به بازتر شدن دست بازارساز کمک خواهد کرد.
رکورد عرضه ارز در مرکز مبادله شکسته شد
مدیر تالار خدمات مرکز مبادله ایران گفت: عرضههای ارز در مرکز مبادله به رقم ۲ میلیارد و ۹۰۶ میلیون یورو رسیده است و میزان معاملات نیز یک میلیارد و ۲۸۳ میلیون یورو ثبت شد.
مسعود توکلی اظهار کرد: هرقدر از دوم اسفندماه ۱۴۰۱ یعنی روز نخست فعالیت مرکز مبادله ارز و طلای ایران جلوتر آمدیم میزان عرضهها در تالار حواله مرکز مبادله ایران افزایش چشمگیری داشته است.
وی ادامه داد: سهشنبه ۱۶ اسفند در حالی رکورد ۳۵۷ میلیون و ۸۰۰ هزار یورویی عرضه ارز در تالار حواله به ثبت رسید که روز شنبه ۲۰ اسفندماه، بیشترین میزان عرضه ارز در تالار مرکز مبادله را داشتیم و این میزان به ۴۶۲ میلیون و ۸۰۰ هزار یورو رسید.
توکلی تصریح کرد: در مجموع، عرضههای ارز در مرکز مبادله به رقم ۲ میلیارد و ۹۰۶ میلیون یورو رسیده است و میزان معاملات نیز یک میلیارد و ۲۸۳ میلیون یورو ثبت شد.
مدیر تالار خدمات مرکز مبادله ایران گفت: در تالار ارز خدماتی که نیازهای ارزی در حوزه خدمات تامین میشود نیز میزان عرضه به بیش از ۱۰ میلیون رسید. میزان تخصیص ارز خدماتی از دوم اسفند تا ۲۰ اسفندماه ۱۴۰۱ معادل ۱۰ میلیون و ۱۰۰ هزار یورو ثبت شد.
وی اظهار کرد: هرچه به پایان سال نزدیکتر میشویم بازار روند معکوس به خود گرفته و اگر تا پیش از اینها بازار غیررسمی و اسکناس صفهای خرید به صفهای فروش تبدیل شده بود، حالا این موضوع را در حوزه کلان و تالار حواله هم مشاهده میکنیم.
توکلی ادامه داد: ۲۰ اسفند ۱۴۰۱ بیشترین میزان عرضه در تالار حواله از ابتدای راهاندازی مرکز مبادله ایران را داشتیم که به میزان ۴۶۰ میلیون یورو رسید و براین اساس رکورد تالار حواله مرکز شکسته شد. در این میان میزان تقاضا نیز کاهش پیدا کرد و تا ساعت ۱۶:۳۰ روز ۲۰ اسفندماه حدود ۹۲ میلیون تقاضا در تالار حواله وجود داشت چرا که معمولا در روزهای پایانی سال بازارها و شرکتها حسابها را میبندند و از سوی دیگر شرکتهای صادرکننده علاقهمند هستند که ارزهای خود را عرضه کنند تا در صورتهای مالی خود ارائه دهند. در نتیجه این عرضه بالا و تقاضای کم، مازاد عرضه را در حوزه حواله رقم میزند که سیگنال مثبتی هم به بازار اسکناس میدهد. وقتی با فراوانی در بازار حواله مواجه باشیم، هیچ محدودیتی هم وجود نداشته باشد و به تقاضای ارزی همه در سطح کلان پاسخ داده شود، سیگنالی به بازار داده میشود که باعث ایجاد آرامش میشود.
مدیر تالار خدمات مرکز مبادله ایران اظهار امیدواری کرد که روزهای پایانی سال نیز با همین روند نزولی ادامه داشته باشد که پیشبینیها نیز بر روند کاهشی و ادامه شکست کانالها در نرخ ارز است. سال آینده با تدابیری که بانک مرکزی اندیشیده و موفقیتها و توسعه فعالیت مرکز مبادله ایران ثبات و آرامشی را در بازار ارز کشور شاهد خواهیم بود که بعد از آن بتوانیم به امور ذاتی دیگر مرکز بپردازیم و ابزارهای مختلفی بر مبنای ارز و طلا منتشر کنیم تا به فضای اقتصاد کلان کشور کمک شود.
به گفته توکلی، مباحث ارزی، گام نخست و شروع به کار مرکز مبادله بوده است که خوشبختانه با موفقیت طی شد و به اهداف از پیش تعیین شده رسیدیم و امیدواریم در ادامه وسعت بیشتری پیدا کند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد