دست‌انداز ارزی برای بورس

«جهان‌صنعت»- رئیس کل بانک مرکزی تغییر کرد و محمدرضا فرزین به جای او نشست. هرچند برخی کارشناسان انتظار داشتند تا فرزین در ابتدای کار صحبت نکند اما او در نخستین روزهای کاری خود در یک مصاحبه شرکت کرد و البته نرخ ارز نیمایی را ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد. کاری که در دولت قبل نیز با قیمت دلار ۴۲۰۰ تومانی شد و در دوره محمود احمدی‌نژاد هم دلار ۱۲۵۰ تومانی اعلام شد.
قیمت ارز در سامانه نیما روی ۲۸۵۰۰ تومان تثبیت شد در حالی که هفته گذشته بورس با پیش‌بینی دلار بالای ۳۰ هزار تومان ۱۵۰ هزار واحد رشد کرده بود. بازار سرمایه اما در این میان روی رشد دلار نیمایی حساب باز کرده بود چراکه قیمت دلار در بازار آزاد تا ۴۴ هزار تومان رفت اما این موضوع چندان فرقی را برای بنگاه‌های صادرات‌محور که باید ارز خود را به قیمت سامانه نیما به فروش برسانند ندارد.
در هفته اخیر نوسان رو به بالای قیمت ارز مبنایی شد که تحلیلگران بازار پیش‌بینی کنند نرخ ارز در سامانه نیما به بالای ۳۰ هزار تومان می‌رسد و همین موضوع عامل افزایش تقاضا برای خرید سهام گروه‌هایی مانند فلزات، کانی‌های معدنی و… شد تا جایی که شاخص بورس از مقاومت یک میلیون و ششصد هزار واحدی عبور کند و برخی رشد شاخص تا دو میلیون واحد را تضمین کنند اما حالا نرخ ارز نیمایی در ۲۸ هزار و ۵۰۰ تعیین شده سیگنالی که می‌تواند منجر به عقب‌نشینی تقاضاهای بورس شود.
هر چند برخی کارشناسان هم معتقدند با توجه به اینکه حجم معاملات در روز چهارشنبه افزایش یافت و ورود پول حقیقی به بازار هم اتفاق افتاد حکایت از این دارد که شاخص به سمت قله قبلی حرکت می‌کند.
با این حال اما واقعیت آن است که اگر قیمت ارز بازار آزاد همچنان رشد داشته باشد اما نرخ آن در سامانه نیما تغییر نکند تاثیری بر معاملات بازار سهام نخواهد داشت، زیرا اثر نرخ ارز بر گروه‌های صادراتی است و آنها ارز حاصل از صادرات را در سامانه نیما به ریال تبدیل می‌کنند، به همین دلیل واکنش معامله‌گران به بازار ارز تنها در صورتی منطقی است که در نتیجه رشد قیمت دلار در سامانه نیما اتفاق افتاده باشد.
در این زمینه اما همایون دارابی در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» و با بیان اینکه هنوز اطلاع کاملی از برنامه‌های رئیس جدید بانک مرکزی نداریم؛ می‌گوید: در ابتدای سال بانک مرکزی نرخ بهره را بالا برد. این نرخ بهره سبب انباشت بدهی نظام بانکی، به بانک مرکزی منجر شد و این بهره از پایه پولی انباشت شد که سبب افزایش ضریب نقدینگی و منجر به تهیه هیزم برای افزایش آتش قیمت دلار و طلا شد.
این کارشناس اقتصادی در خصوص صحبت‌های رئیس جدید بانک مرکزی نیز اظهار می‌کند: برخی از صحبت‌های آقای فرزین در ادامه سخنان پیشینیان بود. ما از دوره آقای بهمنی ارز ۱۲۲۶ تومانی، از آقای جهانگیری ارز ۴۲۰۰ تومانی را شنیدیم و همچنین از رئیس جدید بانک مرکزی ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی.
وی می‌افزاید: شرکت‌ها با هزار مشکل محصولات خود را صادر می‌کنند و در نهایت باید به قیمت ۲۸۵۰۰ تومان در سامانه نیما ارز خود را بفروشند، در حالی که قیمت بازار حدود ۴۲ تا ۴۴ هزار تومان است.
دارابی همچنین تاکید می‌کند: با این وضعیت احتمالا برخی بنگاه‌ها تن به این روش نخواهند داد. ما در ۴ ماه گذشته شاهد بودیم که تراز بازرگانی به شدت منفی بوده است که همین هم سبب رشد قیمت ارز شد.
دارابی نگرانی‌های بازار سرمایه را برشمرد و افزود: چهار موضوع نرخ‌گذاری دستوری، نرخ بهره بالا، ارز نیمایی و لایحه بودجه ۱۴۰۲ بازار بورس و سرمایه را آزار می‌داد که این ۴ مساله همچنان وجود دارد.
این کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: در چند هفته اخیر بازار سرمایه از کف قیمتی شروع به حرکت کرد و بعد از یک دور در زمان انتخابات رئیس‌جمهوری بار دیگر شاخص ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی را ملاحظه کرد. این موضوع تحت تاثیر تورم و بازارهای موازی بود بنابراین هنوز بازار رشد نکرده است و روی ارز نیمایی حرکت می‌کند.وی می‌افزاید: بنابراین به لحاظ ماهوی اتفاقی برای شرکت‌ها رخ نمی‌دهد بلکه باید ببینیم از نظر روانی چه اتفاقی برای بازار رخ می‌دهد. از سوی دیگر خروج نقدینگی از بازار در خلال فصل پاییز از دلایل حرکت بازار ارز و طلا بود.دارابی خاطرنشان می‌کند: علاوه بر بالا رفتن نرخ بهره و عوامل دیگر مانند کاهش واردات ارز و تراز تجاری منفی، خروج سرمایه از بازار سرمایه نیز عامل دیگر ایجاد تلاطم در بازار ارز و سکه بود. بنابراین اگر بازار سرمایه تضعیف و سیاست‌های اشتباه در این زمینه تمدید شود، سرمایه‌گذار راهی به جز ورود به بازارهای غیررسمی پیدا نمی‌کند.
این کارشناس بازار سرمایه همچنین تاثیر بالا رفتن نرخ بهره بر تورم و بازار سرمایه را تشریح کرده و می‌گوید: تجربه ثابت کرده که بالا بردن نرخ بهره تاثیری بر کاهش تورم نخواهد داشت. آمارهای مهرماه می‌گوید که حدود ۳۵۰۰ همت سپرده مدت‌دار داریم که سود دریافت می‌کنند و نرخ بهره برخی اوراق تا ۳۰ درصد هم بالا می‌رفتند. اگر این نرخ بهره بالاتر برود با مازادی از سود سپرده‌های بانکی روبه‌رو خواهیم بود که به معنای آن است که ناترازی بانک‌ها تشدید شده و سیگنال جدیدی به تورم بیشتر خواهد داد.
دارابی تاکید می‌کند: بنگاه‌های ما نمی‌توانند نرخ بهره بانکی را تولید کنند بنابراین این نرخ بهره از طریق افزایش پایه پولی پرداخت می‌شود که خود یکی از عوامل ایجاد تورم خواهد بود.