4 - 04 - 2021
درسهایی از تجربه تایوان برای کشورهای خاورمیانه
سیدمقداد ضیاتبار احمدی*- فجایع طبیعی مانند همهگیری کووید۱۹ هزینههای انسانی و اقتصادی نظیر از دست رفتن مشاغل و مرگ و میر را با خود به همراه دارند. در لحظه نگارش یادداشت حاضر (۲۹ مارس ۲۰۲۱)، نزدیک به ۱۲۸ میلیون نفر مبتلا و ۷/۲ میلیون مرگ به واسطه ابتلا به کووید ۱۹ در سراسر جهان گزارش شده است. همچنین این آمار برای کشورهای خاورمیانه نزدیک به ۹ میلیون ابتلا و ۱۵۰ هزار مرگ را نشان میدهد. بسیاری از کشورهای منطقه در حال مقابله با این همهگیری بوده و در عین حال با چالشهایی نظیر افزایش نرخ فقر و بیکاری دستوپنجه نرم میکنند. علاوه بر این، برخی کشورهای مذکور سیاستهای حمایتی را برای اقشار آسیبپذیر به اجرا درآوردهاند که خود موجب افزایش بدهی دولتی و به خطر افتادن پایداری مالی این دولتها شده است. صندوق بینالمللی پول در گزارش ژانویه ۲۰۲۱ خود رشد اقتصادی جهان برای سال ۲۰۲۰ را ۵/۳- اعلام داشته، این در حالی است که کشور تایوان در همین دوره رشد اقتصاد ۱۱/۳ درصدی را تجربه کرده است. در جدول زیر نرخ رشد اقتصادی پیشبینی شده مناطق مختلف جهان آورده شده است.
* عدد مربوط به تایوان، نرخ رشد محقق شده را نشان میدهد.
پرسش اصلی در چنین شرایطی این است که آیا امکان کاهش هزینهها در مواقع بروز بحرانها وجود دارد؟ به عبارت دیگر چگونه یک اقتصاد میتواند در برابر شوکهای بیرونی تابآوری از خود نشان دهد؟
ابتدا به صورت خلاصه تعریفی از تابآوری ارائه میدهیم. اقتصادی تابآور است که نخست، در تشخیص به هنگام شوکها عملکرد مناسبی داشته باشد و دوم، واکنش مناسبی در برابر شوک از خود نشان دهد. در واقع، یک اقتصاد تابآور مانع از تعمیق شوکها در درون خود میشود. در جریان همهگیری کووید۱۹، کشور تایوان سیاستهایی را برگزید که توانست خود را در ردیف کشورهای موفق در مقابله با این همهگیری قرار دهد و در واقع نمونهای از یک اقتصاد تابآور را به نمایش بگذارد. در جدول ۲ عملکرد کشورهای خاورمیانه و تایوان در مقابله با سرایت کووید۱۹ مقایسه شده است.
همانطور که ملاحظه میشود عملکرد تایوان براساس شاخص تعداد «ابتلا در هر یک میلیون نفر» و همچنین «تعداد مرگ در هر یک میلیون نفر» بسیار بهتر از تمامی کشورهای خاورمیانه است. در عین حال، اکثر موارد ابتلا ثبت شده در تایوان، مربوط به افراد خارجی بوده که بعد از سفر به تایوان و اسکان در هتل قرنطینه ابتلای ایشان به ویروس کرونا تایید شده است. در ادامه به طور خلاصه درسهایی که میتوان از تجربه تایوان آموخت، آورده شده است.
آموختن از گذشته، بسیاری از صاحبنظران معتقدند که واکنش سریع و به موقع تایوان ناشی از درسی است که در جریان بیماری سارس در سال ۲۰۰۳ آموخت. در جریان فراگیری بیماری سارس، ۲۷ تایوانی و هفت عضو کادر درمان جان خود را از دست دادند. تجربه مدیریت بحران آموخته شده در سال ۲۰۰۳ منجر شد تا مقامات تایوان در کمترین زمان ممکن به فراگیری ویروس کرونا عکسالعمل نشان دهند.
فهم بحران و اقدامات احتیاطی، در دسامبر ۲۰۱۹ مقامات تایوانی به سرعت اقدامات احتیاطی ازجمله کنترل مسافرانی که مستقیم از ووهان به تایوان سفر کرده بودند را آغار کردند و در ژانویه ۲۰۲۰ همکاری بین بخشهای مختلف دولتی به منظور مقابله با بحران شکل گرفت.
مرکز فرماندهی مقابله با اپیدمی، در ژانویه ۲۰۲۰، مرکز فرماندهی مقابله با اپیدمی تحت نظر مرکز فرماندهی سلامت ملی شکل گرفت. این مرکز اختیار سیاستگذاری در حوزههایی نظیر نظارت، کنترل مرز، اعمال قرنطینه و تخصیص منابع و امکانات را داراست.
اعمال قرنطینه اجباری با کمک تکنولوژیهای هوشمند به منظور جلوگیری از فراگیری ویروس کرونا در کشور، مرکز کنترل بیماری (CDC) اقدام به اعمال سیاست قرنطینه کرد. افراد مبتلا به کووید۱۹ ملزم به گذراندن دوران قرنطینه هستند و با استفاده از تلفنهای شخصی، دولت قادر به ردیابی لحظهای موقعیت افراد بیمار بوده و در صورت تخطی از قوانین، با آنها برخورد میشود. افراد اجازه خاموش کردن تلفنهای خود را نیز ندارند. همچنین مقامات سازمان سلامت روزانه دو بار با افراد تماس برقرار کرده و وضعیت سلامتی آنها را مورد بررسی قرار میدهند. سیاست قرنطینه برای تمامی افرادی که قصد ورود به تایوان را دارند نیز اعمال میشود.
نقش سرمایه اجتماعی، در مواجهه با اپیدمی کرونا، شهروندان تایوانی با اعتماد کامل به سیاستهای دولت، همکاری و همراهی مناسبی از خود بروز داده و در واقع میتوان گفت اعتماد مردم تایوان و همراهی ایشان با سیاستهای اعمال شده از سوی دولت یکی از دلایل مهم موفقیت تایوان تلقی میشود.
درسهای تجربه تایوان
به طور خلاصه میتوان عوامل موفقیت تایوان را در موارد زیر خلاصه کرد:
جدی گرفتن بحران توسط دولت و مردم تایوان، واکنش سریع و به موقع و اقدامات احتیاطی، بهکارگیری تکنولوژی هوشمند در سیاستگذاری، اعمال سیاست قرنطینه به شکلی کارآمد، مدیریت کمبودها نظیر ماسک در مراحل اولیه فراگیری و سرمایه اجتماعی که منجر به حمایت و تبعیت از سیاستهای دولت توسط مردم تایوان شد.
در نهایت میتوان اینگونه بیان داشت که مطالعه تجربه موفق دیگر کشورها در زمان بحرانها میتواند در مواجهه با بحرانهای پیشرو کمکرسان دولتها باشد و در واقع میتوان از این طریق تابآوری اقتصاد را ارتقا داد. برخی کشورهای خاورمیانه سیاستهای مختلفی به منظور کاهش تبعات منفی فراگیری کووید۱۹ در پیش گرفتهاند. سیاستهای انبساطی پولی و مالی در جهت کمک به خانوارها و فعالان اقتصادی از جمله اینها است. نکته قابل توجه اینکه سیاستهای حمایتی تنها بخشی از اقداماتی است که دولتها در زمان بحرانها میتوانند به کار گیرند. بخش دیگر و البته مهمتر، ارتقای تابآوری اقتصاد از کانال اقدامات احتیاطی و ممانعت از تعمیق بحرانها به اقتصاد است.
در این شرایط حتی میتوان ادعا کرد که هزینههای کمتری نیز بر اقتصاد تحمیل خواهد شد و این مهم نیز تنها در صورتی دست یافتنی خواهد بود که از گذشته و همچنین تجربه دیگر کشورها نکاتی را بیاموزیم.
*پژوهشگر اقتصادی
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد