15 - 01 - 2022
دامنه نوسان، عامل فرسایش معاملات
یکی از اصلیترین مطالبات سهامداران و کارشناسان در سه سال پر افت و خیز بازار سرمایه از سال ۹۷ تاکنون حذف یا اصلاح «دامنه نوسان» بوده است. آنها معتقدند دامنه نوسان تبدیل به سرعتگیری شده که سهامداران را آزار میدهد. البته نباید این نکته را فراموش کرد که به طور کلی دامنه نوسان، ابزاری برای کنترل نوسانهای شدید بازار سهام است. مفهومی که برای حمایت از سهامداران خرد و مبتدی طراحی شده است و هماکنون بخش قابلتوجهی از تعلل موجود برای کنار گذاشتن آن هم معطوف به تبعاتی احتمالی است که میتواند برای این گروه از سهامداران به وجود آید. در همینباره حمیدرضا جیهانی، کارشناس ارشد بازار سرمایه اظهار کرد: بزرگترین آسیب دامنه نوسان برای بازار سرمایه، کاهش یا متوقف کردن سرعت تحولات است؛ یعنی اگر بازار بخواهد روند صعودی داشته باشد آن را متوقف و اگر بخواهد بازار اصلاحی داشته باشد آن را فرسایشی میکند.
موضوع دامنه نوسان در بورس تهران از اوایل دهه ۸۰ مطرح و در برخی دورههای زمانی، دامنه نوسان متقارن و در برخی دورهها، بهصورت نامتقارن تعیین شده است. این تغییرات به فراخور شرایط بازار گاهی کاهشی و گاهی بر مدار رشد قرار گرفته است. با این حال اما طی چند سال اخیر فعالان بازار نسبت به بودن دامنه نوسان انتقادات بسیاری داشتند و یکی از مطالبات آنان حذف این ریزساختار از بازار سهام است. در نیمه آذر ماه سال جاری مجید عشقی رییس سازمان بورس در صبحانه کاری مشترک با اعضای اتاق بازرگانی در این باره اظهار کرده بود: ما در این تردیدی نداریم که باید موضوع بازکردن دامنه نوسان در دستور کار قرار گیرد اما این موضوع باید به شکل تدریجی و در یک زمانبندی خاص انجام شود که قطعا در برنامههای ما جا دارد. بر همین اساس به نظر می رسد سازمان بورس در نظر دارد در یک روند برنامهریزی شده و به صورت تدریجی اقدام به حذف دامنه نوسان سهمهای بزرگ، بگیرد. بدین ترتیب ضمن آمادهسازی اهالی بورس برای حذف نهایی دامنه، گام بلندی در راستای نقدشوندگی بازار سرمایه برداشته میشود. پیش از عشقی، محمدعلی دهقان دهنوی رییس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار هم چنین وعدهای داده بود. وی در اسفند ۱۳۹۹ درباره دامنه نوسان گفته بود: هر چه دامنه نوسان محدود شود، نقدشوندگی هم محدودتر میشود. او «حذف دامنه نوسان» را بهعنوان یکی از چشماندازهای سازمان بورس مطرح کرده بود. در همین ارتباط همچنین روز چهارشنبه هفته گذشته جلسه شورای مشورتی سازمان بورس با موضوع «سیاستگذاری در حوزه دامنه نوسان در بازار سهام کشور» و با حضور رؤسای فعلی و سابق سازمان، اعضای هیاتمدیره و برخی از صاحب نظران بازار سرمایه برگزار شد. در جلسه شورای مشورتی سازمان بورس و اوراق بهادار، گزارشی تحلیلی در مورد دامنه نوسان از سوی مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی ارائه شد و اعضای شورای مشورتی به بیان نکات خود درباره دامنه نوسان پرداختند. شایان ذکر است این جلسه با حضور مجید عشقی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، حسین عبدهتبریزی، محمدعلی دهقاندهنوی و حسن قالیبافاصل روسای سابق این سازمان، نوری بروجردی معاون اقتصادی دادستان کل کشور، اعضای هیاتمدیره سازمان بورس، سرپرست مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی و مشاور و دستیار ویژه رییس سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار شد.
تبعات تداوم دامنه نوسان
در همین ارتباط حمیدرضا جیهانی کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه محدودیت دامنه نوسان روندهای صعودی و اصلاحی بازار را با کندی کواجه می کند در گفتوگو با پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، اظهار کرد: دامنه نوسان کارایی بازار را کاهش میدهد. وی افزود: از جمله تبعات منفی دامنه نوسان زمانی است که بحث صفنشینی رخ میدهد. جیهانی در ادامه بیان کرد: دامنه نوسان باعث پدیدهای به نام «سرخطی زدن» میشود که افرادی با استفاده از آن اقدام به کلاهبرداری یا با زدوبندهایی اقدام به خرید و فروش رانتی میکنند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا به طور کلی پدیده دامنه نوسان در کشورهای دیگر وجود دارد یا خیر اظهار کرد: میتوان گفت این پدیده موضوع عرفی در بورسهای بزرگ جهان نیست و صرفا در کشورهای محدودی وجود دارد.
کاهش قدرت نقدشوندگی
جیهانی افزود: یکی از مولفههای مهم بازارهای سرمایه، نقدشوندگی سرمایهگذاری است یعنی سهامدار بتواند ورود و خروج سرمایه را به راحتی داشته باشد. این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: دامنه نوسان در روندهای اصلاحی منجر به قفل شدن بازار در سقف یا کف قیمتی میشود که همین موضوع سدی برای ورود یا خروج به هنگام در یک نماد معاملاتی ایجاد میکند. جیهانی اظهار کرد: اگر دامنه نوسان وجود نداشته باشد در زمان ریزش با یک روند منظم و کوتاهمدت، بازار به شرایط قبل خود بازمیگردد؛ همچنین در زمان صعود هم سهم به سرعت به ارزندگی میرسد بدین ترتیب دیگر خبری از صفهای خرید و فروش نخواهد بود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد